Tòa án địa phương

TAND tỉnh Hậu Giang: Nhiều bước đột phá trong giải quyết án hành chính

Xuân Phương - Thành Nhớ - Minh Sáng • 30/01/2025 15:15

Thời gian qua, TAND hai cấp Hậu Giang đã triển khai nhiều giải pháp quan trọng, tạo bước đột phá trong công tác thụ lý, giải quyết án hành chính. PV Báo Công lý có cuộc phỏng vấn bà Trịnh Thị Bích Hạnh, Chánh toà Hành chính (TAND tỉnh Hậu Giang) xoay quanh nội dung này.

PV: Xin bà cho biết những khó khăn, vướng mắc trong giải quyết án hành chính trên địa bàn?

Bà Trịnh Thị Bích Hạnh, Chánh Tòa hành chính (TAND tỉnh Hậu Giang)

Thời gian qua, tỉnh Hậu Giang đã có bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ thu hút vốn đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng, quy hoạch đô thị mở rộng các khu công nghiệp, đặc biệt là các trục cao tốc đi qua địa bàn, gần nhất là việc tỉnh đã phê duyệt đề án quy hoạch xây dựng huyện Châu Thành là vùng phát triển đô thị, dịch vụ, công nghiệp, dịch vụ hậu cần, logistics tập trung của tỉnh. Do vậy việc giải phóng mặt bằng, thu hồi bồi thường, tái định cư cho người có đất bị thu hồi ngày càng nhiều, kéo theo đó là các khiếu kiện quyết định hành chính và hành vi hành chính trong lĩnh vực bồi thường, giải phóng mặt bằng ngày càng tăng.

Theo quy định, những quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND và Chủ tịch UBND cấp huyện trở lên thuộc thẩm quyền giải quyết, xét xử của TAND cấp tỉnh. Việc thay đổi thẩm quyền giải quyết, xét xử này dẫn đến số lượng án hành chính ở cấp huyện giảm, số lượng án hành chính ở cấp tỉnh tăng lên đáng kể.

Ngoài ra số lượng Thẩm phán biên chế của tòa Hành chính theo từng năm có dao động cụ thể từ năm 2017 đến năm 2021 chỉ có 01 Thẩm phán là Chánh tòa và 01 thư ký, đến cuối năm 2022 bổ sung thêm 01 Thẩm phán cho tòa Hành chính và hiện tại biên chế chỉ có 02 Thẩm phán và 01 thư ký.

Án hành chính liên quan đến nhiều văn bản quy phạm pháp luật trong quản lý nhà nước, liên quan đến nhiều lĩnh vực, đòi hỏi Thẩm phán phải nghiên cứu nhiều văn bản, quy định liên quan đến luật chuyên ngành. Đặc biệt, các quy định pháp luật về đất đai có nhiều quy định chưa rõ ràng, đòi hỏi phải có thời gian nghiên cứu và đối chiếu với các văn bản hướng dẫn khác, nên thời gian giải quyết án đôi lúc còn kéo dài.

Việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính của người bị kiện cũng chưa được quan tâm thực hiện. Căn cứ Điều 60 Luật Tố tụng hành chính quy định người bị kiện chỉ được ủy quyền cho cấp phó của mình đại diện, trong khi đó khối lượng công việc của các cơ quan quản lý hành chính cấp huyện cũng nhiều, nên thường xuyên vắng mặt trong tiến trình tố tụng của Tòa án.

Bộ phận tham mưu giúp việc cho các cơ quan quản lý hành chính ban hành các quyết định hành chính cũng còn hạn chế về năng lực chuyên môn, việc cung cấp chứng cứ chưa kịp thời, chậm thực hiện, đa phần đều do Tòa án trong quá trình giải quyết phát hiện thiếu và yêu cầu mới cung cấp, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến thời gian giải quyết án của Tòa án và của những người tham gia tố tụng khác.

Việc bản án hành chính đã có hiệu lực pháp luật, nhưng người bị kiện ít thi hành án, dẫn đến người dân phải gửi đơn khiếu kiện tiếp tục đến Tòa án yêu cầu thực hiện hành vi hành chính ban hành các quyết định mới.

PV: Trước thực trạng này, TAND tỉnh đã có những giải pháp gì để tạo đột phá trong giải quyết án hành chính hiện nay.

Bà Trịnh Thị Bích Hạnh, Chánh Tòa hành chính (TAND tỉnh Hậu Giang)

Được sự quan tâm của Thường trực Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, TANDTC, thời gian qua, lãnh đạo TAND tỉnh đã triển khai thực hiện nhiều biện pháp, giải pháp đột phá quyết liệt để đẩy nhanh tiến độ giải quyết, xét xử án hành chính, nhất là các vụ án phức tạp, có khiếu kiện đông người.

Lãnh đạo Tòa Hành chính đã chỉ đạo cán bộ công chức của Tòa, tập trung xây dựng hồ sơ vụ án, thu thập chứng cứ, tổ chức đối thoại, phối hợp với các cơ quan hữu quan đẩy nhanh tiến độ giải quyết. Ngoài ra, đội ngũ Thẩm phán, thư ký luôn nỗ lực phấn đấu, nâng cao tinh thần trách nhiệm trong công việc, thường xuyên nghiên cứu, cập nhật các văn bản pháp luật mới để giải quyết đạt kết quả tốt, hạn chế sai sót. Nhờ giải pháp này trong năm 2024, Tòa Hành chính không có án bị hủy, sửa, góp phần vào thành tích thi đua chung của tập thể TAND tỉnh Hậu Giang.

Để đẩy nhanh tiến độ giải quyết án, các Thẩm phán thường chủ động thu thập tài liệu, chứng cứ, không bị động chờ các cơ quan đến cung cấp; tăng cường đối thoại, tạo điều kiện thuận lợi để các đương sự đối thoại với nhau về việc giải quyết vụ án; tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm xét xử để nâng cao trình độ nghiệp vụ, kỹ năng điều hành phiên tòa, tổ chức xét xử nhiều phiên tòa trực tuyến để tạo điều kiện thuận lợi cho các bên đương sự tham gia tố tụng.

Đồng thời, Tòa án tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng; thực hiện quy chế phối hợp giữa Tòa án và các cơ quan hành chính nhà nước trong giải quyết án hành chính, nhất là đối với các vụ án hành chính khó khăn, phức tạp, ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự địa phương…Nhờ đó, chất lượng và tiến độ giải quyết các vụ án hành chính tăng lên rõ rệt. Các vụ án hành chính phức tạp, đã được đưa ra giải quyết, xét xử dứt điểm.

Tòa án ra các bản án, quyết định phán quyết về tính hợp pháp của các quyết định hành chính, hành vi hành chính, đồng thời buộc cơ quan Nhà nước, người có thẩm quyền phải thực hiện bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật. Điều này góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trước người dân, góp phần đấu tranh, phòng, chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực của các cán bộ, công chức trong hoạt động quản lý Nhà nước.

Phóng viên: Bà có những đề xuất, kiến nghị gì để thời gian tới TAND hai cấp Hậu Giang đẩy mạnh hơn nữa công tác giải quyết án hành chính?

Bà Trịnh Thị Bích Hạnh, Chánh Tòa hành chính (TAND tỉnh Hậu Giang)

Các cấp ủy, chính quyền địa phương, đơn vị cần chỉ đạo đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực giải quyết án hành chính; lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án và tham gia đối thoại, tranh tụng tại phiên tòa theo quy định. Cần có cơ chế giám sát trách nhiệm cung cấp tài liệu và tham gia tố tụng của UBND và Chủ tịch UBND.

Đồng thời, các cơ quan chức năng phải đẩy mạnh phổ biến, tuyên truyền pháp luật liên quan trực tiếp đến công tác quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực, nhất là về đất đai. Qua đó giúp người dân nâng cao nhận thức về chính sách, pháp luật của Nhà nước, hạn chế khiếu kiện.

Bên cạnh đó, các cấp ủy, chính quyền cần tăng cường công tác đối thoại, vận động để người dân hiểu, đồng thuận, chấp hành nghiêm các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xử lý vi phạm hành chính…

Các cơ quan nhà nước và tổ chức lưu giữ chứng cứ phối hợp cung cấp đầy đủ chứng cứ tài liệu theo đúng thời gian tòa án ấn định để thời gian giải quyết vụ án được đảm bảo đúng quy định pháp luật. Thực hiện nghiêm Quy chế phối hợp giữa Ban cán sự đảng UBND tỉnh và Ban cán sự đảng TAND tỉnh về việc phối hợp trong công tác cung cấp thông tin, hồ sơ, tài liệu, chứng cứ và tham gia tố tụng trong giải quyết án hành chính và các loại án khác.

Cơ quan quản lý hành chính nhà nước cần thực hiện nghiêm bản án đã có hiệu lực pháp luật, chủ động tự thi hành bản án, tránh việc người dân bức xúc tiếp tục khiếu kiện hành chính, đồng thời làm suy giảm lòng tin của nhân dân với chính quyền địa phương, gây mất an ninh trật tự.

PV: Xin trân trọng cảm ơn bà

Thực hiện: Xuân Phương - Thành Nhớ * Thiết kế: Minh Sáng