Sóng gió tại Eximbank chưa có...hồi kết

Không giống với nhiều ngân hàng khác tại Việt Nam, trong 2 năm qua, EIB đã thay đổi đến 8 người vào vị trí chủ tịch. Cụ thể, từ 1/3/2019 đến 15/6/2019, EIB đã từng 5 lần thay vị trí Chủ tịch với các tên: Từ ông Lê Minh Quốc sang bà Lương Thị Cẩm Tú, rồi trở lại ông Lê Minh Quốc, sang ông Cao Xuân Ninh, rồi đến ông Yasuhiro Saitoh. Nhưng đến ngày 13/4/2021, EIB mới thật sự làm nên kỷ lục về thời gian “đổi ghế” khi chỉ trong vòng 55 phút, EIB tiếp tục thay đổi vị trí Chủ tịch HĐQT lần thứ 6,7,8.

Theo thông báo của EIB, ngày 13/4 vừa qua, HĐQT đã họp và ban hành 2 nghị quyết, trong đó, HĐQT đã bầu ông Nguyễn Quang Thông tạm thời làm Chủ tịch để làm chủ tọa cuộc họp cho đến khi bầu chủ tịch mới. Cuộc họp diễn ra từ 10h 15’ đến 11h10’. Sau đó tân Chủ tịch Nguyễn Quang Thông ký Nghị quyết 156 miễn nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT của ông Yasuhiro Saitoh. Vài chục phút sau, Nghị quyết 157 ra đời, do chính ông Yasuhiro Saitoh ký, với nội dung bầu chính ông Yasuhiro Saitoh giữ chức… Chủ tịch HĐQT.

Với sự thay đổi chớp nhoáng này, ông Nguyễn Quang Thông đã đảm nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT với thời gian ngắn nhất, chỉ 55 phút. Kỷ lục này đã phá kỷ lục trước đó của chính EIB diễn ra vào ngày 22/3/2019, khi EIB ban hành Nghị quyết 112 bổ nhiệm bà Lương Thị Cẩm Tú ngồi vào ghế chủ tịch HĐQT thay ông Lê Minh Quốc (SN 1951) bị miễn nhiệm. Dù bà Tú chỉ tại vị được 5 ngày và đã phải rời ghế nóng vì bị ông Lê Minh Quốc khởi kiện ra TAND TP.HCM và Tòa án đã ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để tạm dừng thực hiện Nghị quyết 112. Tiếp đó, ông Lê Minh Quốc tạm thời trở lại ghế Chủ tịch.

Ngày 14/5/2019, ông Quốc rút đơn, Tòa đình chỉ vụ án, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp nên Nghị quyết 112 có hiệu lực trở lại. Tuy nhiên, ngày 15/5/2019, khi cuối giờ chiều, văn bản của Tòa mới đến Văn phòng EIB, HĐQT đã họp. Dù không phải chủ tọa, dù cuộc họp chưa kết thúc, ông Quốc vẫn cùng 4/8 thành viên ký 1 Biên bản không có chữ ký của Chủ tọa (ông Đặng Anh Mai), thư ký và 2 thành viên dự họp còn lại.

Dựa vào “Biên bản” ấy, ông Lê Minh Quốc lấy tư cách Chủ tịch HĐQT ký ngay Nghị quyết 231 để hủy bỏ Nghị quyết 112 ngay khi cuộc họp chưa kết thúc và kịp trước thời điểm Quyết định hủy bỏ Quyết định tạm dừng thực hiện Nghị quyết 112 của Tòa án về tới EIB.

Khi biết được “sự đã rồi” này, Chủ tọa cuộc họp cùng nhiều thành viên đã phản đối, yêu cầu nộp lại “Biên bản” và “Nghị quyết” nhưng ông Quốc không chấp hành. Và khi biết đã có Quyết định của Tòa án cho phép Nghị quyết 112 có hiệu lực vào ngày 14/5, Chủ tọa cuộc họp đã ra ngay Thông báo bằng văn bản khẳng định Nghị quyết 231 không có giá trị pháp lý, cuộc họp HĐQT chưa kết thúc, từ ngày 14/5 ông Quốc không còn là Chủ tịch EIB nữa.

Dù tranh cãi pháp lý căng thẳng, Nghị quyết 231 với sự đồng thuận của nhóm 5/9 thành viên HĐQT, vẫn được “coi” là có hiệu lực và khởi đầu cho “kỷ lục” 2 năm 8 đời Chủ tịch HĐQT.

Trước đó, ngày 11/1/2019, Chủ tịch Lê Minh Quốc thông báo họp ĐHĐCĐ 2019 vào ngày 26/4/2019. Sumitomo MitsuiBanking Corpoation (SMBC) - cổ đông lớn nhất, chiếm 15% vốn điều lệ tại EIB từ năm 2008 – đã gửi Văn bản kiến nghị bổ sung 3 nội dung vào chương trình nghị sự: Xem xét việc ông Yasuhiro Satoh từ chức; Những vấn đề tồn tại của EIB và khuyến nghị của Ủy ban chỉ đạo độc lập thuộc HĐQT; Thanh lọc, cắt giảm qui mô HĐQT (từ 10 xuống 5-7 người).

Do bị từ chối nhiều lần, SMBC đã yêu cầu triệu tập đại hội bất thường để xem xét kiến nghị của mình. Đồng thời, SMBC có Thông báo gửi HĐQT: “từ ngày 18/5/2019, ông Yasuhiro Saitoh  của SMBC”.

Kiến nghị của SMBC bị từ chối, nhiều cổ đông bức xúc, điều đó khiến cho HĐQT bị chi phối trở thành một trong những nguyên nhân phải dời, hoãn hoặc tổ chức không thành công các đại hội.

Kỷ lục 9 lần không tổ chức được đại hội trong 2 năm qua đã khiến EIB trở thành ngân hàng duy nhất không tổ chức được ĐHĐCĐ thường niên 2019, không có Tổng giám đốc; không có người đại diện theo pháp luật; không có kế toán trưởng…; 8/9 thành viên HĐQT đương nhiệm đang bị các nhóm cổ đông kiến nghị bãi nhiệm…

Trong đại hội thường niên sắp diễn ra vào ngày 26/4 tới, nhiều vấn đề "nóng" sẽ được trình bày trước cổ đông như sửa đổi Điều lệ EIB, kế hoạch trả cổ tức 1.800 đồng/cổ phiếu sau 7 năm không chia…Về Điều lệ, sẽ trình sửa đổi tỷ lệ cổ đông dự họp trên tổng số cổ phần có quyền biểu quyết để tiến hành ĐHĐCĐ giảm từ 65% xuống 50%. ĐHĐCĐ lần thứ hai được tiến hành khi đủ tỷ lệ 33% (giảm so với 51%). ĐHĐCĐ lần thứ 3 sẽ được tiến hành không phụ thuộc vào tỷ lệ cổ đông dự họp. Tỷ lệ tán thành thông qua quyết định của ĐHĐCĐ cũng được đề nghị từ 65% xuống 50%.

Các mục tiêu đặt ra dù khá rõ ràng, nhưng nhiều cổ đông EIB vẫn thể hiện sự nghi ngờ và bức xúc về những chuyện xảy ra trước thời điểm đại hội khi sự thay đổi chớp nhoáng vị trí chủ tịch EIB ngày 13-4-2021. Nhiều người lo rằng sẽ lặp lại cảnh nhốn nháo, vi phạm các quy định như lần ĐHĐCĐ thường niên năm 2019 lần thứ 3, tổ chức vào ngày 21/6/2019 khi hàng loạt vấn đề cổ đông đã phát biểu đến mức tranh cãi bao gồm: Lãnh đạo EIB coi thường và vi phạm quyền cổ đông; không chấp nhận và đòi xem xét tư cách chủ tọa, đòi bầu bổ sung chủ tọa... Kết quả là Trưởng ban Kiểm soát phải tuyên bố ngừng đại hội vì “cổ đông không đồng ý thông qua quy chế họp”.

Hiện, trước thời điểm diễn ra “liên hoàn” 3 đại hội thường niên 2020 (26/4), thường niên 2021 (27/4) và bất thường 14/5, ông Yasushiro Saitoh lại xin từ nhiệm, rồi lại ngồi ngay vào “ghế nóng” để điều hành sự kiện “phức hợp” nói trên khi thời gian khai mạc chỉ còn đúng...13 ngày.