Ngày 20-7, Văn phòng Chủ tịch nước đã tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về việc công bố Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, vừa được UBTVQH thông qua ngày 30-6-2011. Pháp lệnh được đánh giá là ra đời đúng thời điểm dư luận đang rất bức xúc về tình trạng sử dụng vũ khí “nóng” trong thời gian gần đây.
Thứ trưởng Phạm Quý Ngọ giới thiệu Pháp lệnh
Báo động về tình trạng dùng vũ khí “nóng”
Trong bối cảnh tình hình kinh tế, xã hội của nước ta đang có nhiều thay đổi, việc quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ rất phức tạp, liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội, đến tính mạng của người dân... nhưng những quy định điều chỉnh lĩnh vực này chưa đáp ứng nên hiệu lực pháp lý chưa cao.
Thực tiễn công tác đấu tranh phòng chống tội phạm trong thời gian qua cho thấy, các đối tượng phạm tội rất liều lĩnh, manh động, tấn công lại lực lượng thi hành công vụ, rồi những nhóm giang hồ sử dụng súng để gây ra những cuộc truy sát đẫm máu, làm người dân vô cùng bức xúc.
Điển hình mới đây nhất, vào lúc 16 giờ ngày 19-7, tại hương lộ 10, xã Xuân Đường, huyện Cẩm Mỹ, Đồng Nai, trong khi tuần tra, Công an xã Xuân Đường phát hiện hai đối tượng điều khiển xe mô tô chạy tốc độ cao theo hướng Thừa Đức - Xuân Đường. Thấy có biểu hiện nghi vấn, tổ tuần tra truy đuổi thì bị một trong hai đối tượng dùng súng bắn trúng vào tay một công an viên rồi tiếp tục bỏ chạy. Đến khu vực ấp 1, xã Xuân Đường, chúng bắn sượt vào trán ông Phạm Thái Tương, 41 tuổi, tổ trưởng Nông trường Cao su Thái Hiệp Thành, bỏ lại xe Super Dream, biển số 60P3-8460, cướp xe mô tô của ông Tương tháo chạy. Bị lực lượng Công an phối hợp truy đuổi, trên đường tháo chạy, chúng dùng súng chống trả quyết liệt và bắn chết Thượng sĩ Lê Thanh Tâm. Lực lượng truy đuổi đã nổ súng tiêu diệt một tên cướp là Trung, thu một khẩu súng K59, tên còn lại bỏ xe chạy vào lô cao su ven đường. Công an tỉnh huy động lực lượng phối hợp với Công an huyện tổ chức bao vây, đến 18 giờ 40 cùng ngày thì bắt được tên cướp còn lại. Trước đó, tên Trung cũng đã gây ra một vụ giết người ở Đà Lạt khi hắn nhờ người này mua hộ súng nhưng không mua được.
Tương tự, vụ côn đồ dùng súng bắn chết 6 người ở Quảng Ninh cách đây không lâu cũng từng gây chấn động dư luận về sự manh động, táo tợn của chúng và đặc biệt qua theo dõi những vụ trọng án cho thấy, việc dùng súng để giết người đang là tình trạng đáng báo động và cần chấn chỉnh hiện nay.
Siết chặt quản lý
Theo Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Quý Ngọ, có nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan dẫn tới tình trạng gia tăng các vụ án sử dụng vũ khí nóng. Chẳng hạn như, mặt trái của cơ chế thị trường đã tạo nên sự phân hóa xã hội, ranh giới giàu nghèo có khoảng cách khá xa, nhiều người không có công ăn việc làm rồi sa vào các tệ nạn xã hội.
Trong khi đó công tác quản lý xã hội, quản lý vũ khí, vật liệu nổ, quản lý những cơ sở kinh doanh có điều kiện và quản lý con người… còn lỏng lẻo và có nhiều kẽ hở để bọn tội phạm lợi dụng hoạt động. Trong công tác quản lý vũ khí, vật liệu nổ, việc theo dõi, cấp giấy phép cho các cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh, sử dụng chất nổ và các loại súng, đạn (súng săn, thể thao, súng tự chế, công cụ hỗ trợ khác) chưa được chặt chẽ. Bên cạnh đó, chế tài xử lý theo Nghị định 47/CP của Chính phủ hiện nay còn quá nhẹ đối với những hành vi buôn bán, tàng trữ, sử dụng loại “súng bắn đạn hoa cải”, súng bắn dạng bút bi…
Riêng nguồn vũ khí tự chế không chỉ thẩm lậu vào nội địa qua khu vực biên giới mà còn được tự chế trong nước. Nhiều vụ chỉ xử phạt hành chính khi đối tượng buôn bán, tàng trữ hoặc sử dụng súng, nhưng chưa gây ra hậu quả nghiêm trọng. Do vậy, không có tác dụng răn đe.
Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ có hiệu lực từ ngày 1-1-2012 đã đặt ra những quy định về quản lý, sử dụng những công cụ này nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. Những hành vi, đối tượng bị nghiêm cấm sở hữu, chế tạo, mua bán vũ khí; các trường hợp nổ súng, nghiên cứu, sản xuất kinh doanh vật liệu nổ… được quy định rõ. Hy vọng rằng, thời gian tới Pháp lệnh này sẽ là cơ sở pháp lý để xử lý triệt để các hành vi có liên quan tới sử dụng vũ khí, gây mất ANTT.
Quốc Huy