Quyết tâm “công phá” tâm lý sợ sai, không dám làm của cán bộ thực thi công vụ

Báo cáo giải trình những vấn đề mà đại biểu quan tâm, làm nóng nghị trường Quốc hội, đó là tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, thiếu trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ thừa nhận, đây không phải là đơn lẻ mà diễn ra ở nhiều địa phương, ở cả một số Bộ, ngành Trung ương.

Tình trạng đó thể hiện rõ nhất là trên lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm trang thiết bị khu vực công, thủ tục hành chính, đầu tư cho phát triển doanh nghiệp, cung ứng các dịch vụ trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp...; làm chậm trễ và trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn và làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan nhà nước, cản trở động lực và nguồn lực phát triển, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống xã hội và nhất là về mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước hiện nay.

Theo Bộ trưởng có 4 nguyên nhân cơ bản của tình trạng trên, đó là: Nhận thức và ý thức trách nhiệm cũng như năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ, công chức hạn chế; Vai trò, trách nhiệm và sự nêu gương của một số người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương, có thể nói là chưa được phát huy một cách nghiêm túc, nhất là trong bối cảnh đất nước đang rất khó khăn như hiện nay.

Tiếp đến là thể chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội có mặt còn bất cập, chồng chéo hoặc có những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn nhưng chậm được quy định, sửa đổi, bổ sung.

Cuối cùng là kỷ cương, kỷ luật hiện nay đang được siết chặt lại. Công tác phòng, chống tham nhũng tiêu cực đang được đẩy mạnh khiến cho hàng loạt cán bộ, công chức bị kỷ luật, khởi tố, truy tố do sai phạm nghiêm trọng đã dẫn đến tâm lý một bộ phận cán bộ, công chức sợ sai, sợ trách nhiệm.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, dù vì bất kỳ nguyên nhân nào thì cũng cần phải thống nhất hiện trạng này là vi phạm, sai phạm các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, là biểu hiện của suy thoái về tư tưởng chính trị, cần nghiêm khắc phê phán, triệt tiêu và thể hiện tinh thần hết sức quyết liệt về vấn đề này.

Bởi thực tế, chúng ta đều biết trong bối cảnh hiện nay nhiều bộ, ngành, các địa phương đã hết sức nỗ lực, tích cực và năng động, sáng tạo, cho nên kết quả trên một số lĩnh vực của bộ, của địa phương rất tốt. Cùng thể chế đấy nhiều nơi vẫn rất quyết tâm và làm tốt, vẫn năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm chứ không phải chúng ta đổ hết tất cả cho thể chế và cơ chế này là khó khăn, là rào cản để không làm được, không hẳn như vậy.

Với thực trạng hiện nay như vậy, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, sẽ tập trung vào các nhóm nhiệm vụ, giải pháp sau:

Thứ nhất, phải thay đổi để nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho cán bộ, công chức trong từng cơ quan, đơn vị; chú trọng về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức công vụ, chấn chỉnh ngay và thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với trách nhiệm của đảng viên, cán bộ, công chức và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nhất là Chỉ thị 26, 27 cũng như Công điện 280 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong cơ quan hành chính nhà nước và xử lý công việc của các bộ, ngành, địa phương.

Thứ hai là, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đẩy mạnh việc rà soát, đề xuất bổ sung, hoàn thiện thể chế, chính sách, nhất là trên lĩnh vực kinh tế - xã hội còn phát sinh những khó khăn, vướng mắc trên thực tiễn và những nội dung liên quan đến quyền hạn, thẩm quyền ở các cơ quan, tổ chức;  đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền, ủy quyền.

Thứ ba, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và đổi mới công vụ, công chức. Kịp thời biểu dương cơ quan, tổ chức, cá nhân làm tốt và xử lý nghiêm cán bộ, công chức không làm tròn trách nhiệm của mình và sợ sai trong thực thi công vụ và cũng kịp thời thay thế, điều chuyển cán bộ năng lực hạn chế, nhất là cán bộ lãnh đạo không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.

Thứ tư, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong thực thi công vụ. "Thực tế cho thấy, ở đâu mà người đứng đầu quyết tâm, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, dẫn dắt, thì ở đó thành công và ở đó kỷ cương, kỷ luật công vụ rất tốt", Bộ trưởng cho hay.

Thứ năm, hơn lúc nào hết phải huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc một cách đồng bộ để thực hiện các giải pháp với ý thức và trách nhiệm cao nhất, quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm và không dám làm trong thực thi công vụ, Bộ trưởng khẳng định.

Nhân diễn đàn Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng đề nghị các cơ quan kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử tiếp tục nghiên cứu, phân loại vụ việc vi phạm. Nếu như sai phạm có tính chất, mức độ, động cơ không có vụ lợi cá nhân, không tham ô, tham nhũng thì khoan dung, khoan hồng, nhân văn hơn nữa, nhằm tạo cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.