Quản lý kém, đổ phiền hà cho người dân?

Ngày 22/6, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Phạm Hồng Hải, Cục Viễn thông, các nhà mạng, cơ quan an ninh và Sở TT&TT các tỉnh đã có cuộc họp phổ biến Nghị định 49/2017/NĐ-CP.

Trong đó đáng chú ý là việc bổ sung Điều 15 của Nghị định số 25/2011, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật viễn thông, ngoài thông tin về giấy tờ tùy thân, thuê bao cần phải bổ sung cả ảnh chụp chân dung chính chủ. Thông tin này mấy ngày qua đã gây ra nhiều tranh cãi của dư luận.

Vì sao người dùng phải chụp ảnh chân dung?

Theo bà Lê Thị Ngọc Mơ, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông thì xuất phát từ thực trạng các doanh nghiệp viễn thông di động trong giai đoạn phát triển ban đầu đã cạnh tranh thu hút thuê bao mới quá nóng, dẫn đến buông lỏng quản lý, ủy quyền cho các đại lý việc xác minh thông tin thuê bao đăng ký mới mà không kiểm soát.

Hệ lụy là theo ước tính sơ bộ, trong hơn 110 triệu thuê bao di động tại Việt Nam có tới khoảng 2/3 số thuê bao đăng ký thông tin không chính xác.

Cũng theo bà Mơ thì điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với an ninh toàn xã hội, vì số thuê bao di động có thể sử dụng vào nhiều hành vi phạm pháp, từ nhắn tin rác, gọi điện quấy rối, lừa đảo, tống tiền…Thậm chí ở các quốc gia khác, thuê bao di động đã có thể dùng để kích hoạt bom tự chế từ xa.

Người sử dụng điện thoại di động phải cung cấp ảnh chân dung khi đăng ký thuê bao (Ảnh PNO)

Đúng là, nếu cứ ngồi kể ra những rủi ro, những hậu quả gớm ghiếc có thể xảy ra cho xã hội thì rất nhiều, trong đó có một phần nhỏ xuất phát từ nguyên nhân như bà Cục phó Cục Viễn thông đã nêu. Tuy nhiên bấy lâu nay những tiềm ẩn ấy không phải do người dân gây ra. Ai đã để tình trạng sim rác tuột khỏi tầm quản lý? Ai đã buông lỏng sim rác cả thập kỷ qua?

Như Thứ trưởng Phạm Hồng Hải nói thì "trách nhiệm là của các doanh nghiệp viễn thông". 

Có một sự thật tréo ngoe là, tin nhắn rác xuất phát từ những sim rác. Sim rác thì lại do chính những doanh nghiệp viễn thông bán đổ, bán tháo ra thị trường. Thế rồi, chúng ta lại có hẳn một Nghị định 90 về chống thư rác. Mọi thứ cứ loanh quanh, luẩn quẩn trong sự quản lý yếu kém của cơ quan chức năng.

Về việc phải chụp ảnh chân dung khi đăng ký thuê bao, Cục trưởng Cục Viễn thông Nguyễn Đức Trung khẳng định: “Các thuê bao đã đăng ký thông tin chính xác và có sao lưu hình ảnh CMND theo Thông tư 04/2012/ TT-BTTTT có hiệu lực từ 1/6/2012 sẽ không cần phải chụp lại hình ảnh chủ thuê bao nữa, vì hình ảnh trên CMND có thể coi là hình ảnh chủ thuê bao”.

Thế nhưng đó chỉ là 1/3 trong tổng số 110 triệu thuê bao. Sẽ có ít nhất 70 triệu thuê bao phải đi "chụp ảnh chân dung chính chủ" nộp cho nhà mạng nếu muốn tiếp tục sử dụng sim điện thoại của mình. Các doanh nghiệp viễn thông đã "nắm đằng chuôi". Họ hưởng đủ lợi nhuận từ việc tung tràn lan sim rác ra "chợ trời" và giờ họ vẫn là những người đưa ra quyết định, vẫn chiếm lĩnh thế thượng phong.

Nhà quản lý chắc chắn phải biết, 70 triệu thuê bao không phải con số nhỏ. Để quản lý nhà nước, tất nhiên cần có biện pháp nhưng "đẻ" ra một thủ tục sẽ kéo theo rất nhiều những rắc rối, phiền hà.

Và rồi không chỉ các nhà mạng, các ngành, các nghề đều yêu cầu "ảnh chân dung chính chủ", các thủ tục hành chính vẫn tiếp tục sinh sôi, nảy nở mà không ai biết mục đích để làm gì.

Trong câu chuyện về "ảnh chân dung chính chủ", các doanh nghiệp viễn thông mới là đơn vị phải chịu trách nhiệm về những hậu quả của mình gây ra chứ không thể đẩy những phiền hà về phía người dân.