Quá khứ không hoàn hảo của Thái tử Thái Lan và nỗi lo kế vị

Hoàng Thái tử Thái Lan Vajiralongkorn cùng mẹ và chị gái (đi sau) trong một bức ảnh chụp tại Bangkok năm 2010 (Nguồn: Reuters)

Điều này đã thể hiện rõ trong bài phân tích của tờ New York Times (Mỹ) về quá trình chuyển giao mà nhiều người Thái chứng kiến một cách đầy lo lắng dưới đây. 

Trong hơn 2 năm, Nhà vua Thái Lan nằm dưỡng bệnh trong một bệnh viện ở Bangkok. Cũng khoảng thời gian đó, con trai ông, người kế vị ngai vàng Thái Lan, không ở lại trong nước, mà bay khắp châu Âu trên chiếc Boeing 737 của ông, ăn chơi ở các biệt thự và khách sạn xa hoa ở những vùng núi non và hồ nước nên thơ tại Đức và Áo.

Đời sống châu Âu xa xỉ của ông, Hoàng thái tử Vajiralongkorn, cùng sự ham thích máy bay, xe hơi sang, gái đẹp, và những cuộc tráng táng, đã là mối lo lớn của vương quốc này nhiều chục năm qua. Giờ thì ông sắp đăng cơ.

Nhà vua Bhumibol là nhân vật đã đoàn kết đất nước vượt qua những chia rẽ giai cấp và chính trị, đất nước hiện đang dưới sự cai quản của một chính quyền quân sự. Vấn đề là liệu thái tử, chưa bao giờ được người dân kính mến như Nhà vua, có thể làm được điều như cha mình?

Việc ông kế vị nêu ra những câu hỏi về cả tương lai của nền quân chủ, khi một vị vua ít được tôn kính hơn có thể làm cán cân nghiêng về phía phong trào cộng hòa vốn đã ăn sâu bén rễ sau nhiều năm bầu cử dân chủ ở Thái Lan.

Vấn đề thêm phức tạp khi quyền lợi liên quan là rất lớn, với khối tài sản hoàng gia ước tính trị giá 31 tỷ USD, chỉ tính riêng giá trị các bất động sản. Sự kế vị có thể sẽ nêu ra câu hỏi từ lâu chưa được giải quyết và hiếm khi được đưa ra thảo luận, là liệu những tài sản đó và nhiều thứ khác là thuộc sở hữu hoàng gia, hay của toàn dân Thái Lan.

Hoàng thái tử, 64 tuổi, sống một cuộc đời của dân chơi thứ thiệt và đã chia tay không biết bao nhiêu người tình. Ông cũng hiếm khi thực hiện các nghĩa vụ công cộng của một vị quân vương. Những người chỉ trích nói các cuộc tình của ông không chỉ là lãng mạn và qua đường; họ đã nêu ra câu hỏi về việc liệu tính cách của ông có phù hợp với định chế mà ông sắp đứng đầu hay không.

Lắm phi tần mỹ nữ vốn là truyền thống hoàng gia - ông cố tổ của ông, vua Rama V Chulalongkorn có tới 150 vợ và tì thiếp - nhưng những người tình hay vợ cũ của hoàng thái tử trải qua những cuộc chia tay đầy cay đắng, một số người thậm chí còn chết đầy bí ẩn. Ba cuộc ly dị của ông, tất cả đều lộn xộn, ồn ào và đáng xấu hổ, đã khiến nhiều người Thái Lan không thích ông và để lại những gia đình tan vỡ khắp nơi, bao gồm bốn đứa con ở Mỹ mà ông đoạn tuyệt quan hệ.

Hoàng thái tử trở lại Thái Lan đúng lúc để có mặt khi cha ông băng hà hôm thứ Năm. Nhưng thời điểm lên ngôi vẫn còn bỏ ngỏ. Tướng Prayuth Chan-ocha, hiện là Thủ tướng Thái Lan, đã làm cả nước ngạc nhiên khi nói hôm thứ Năm rằng Hoàng thái tử quyết định đợi “tới thời điểm thích hợp” mới làm lễ đăng cơ, một nghi thức cực kỳ phức tạp, cổ xưa và trang trọng đã trở nên nổi tiếng nhờ bộ phim ca nhạc "The King and I."

Nhà Vua Bhumibol Adulyadej, Hoàng hậu Sirikit và Hoàng Thái tử Vajiralongkorn năm 13 tuổi ở Anh năm 1966 (Nguồn: AP)

Nhưng những chi tiết ít ỏi mà công chúng biết được, qua các tài liệu và video rò rỉ, cũng như qua các phương tiện truyền thông nước ngoài, nói lên nhiều điều về vị vua tức vị. Hoàng thái tử cưới người vợ đầu của ông, Soamsawali Kitiyakara, một người em họ, vào những năm 1970. Những năm 1980, ông có thêm 5 người con với một phụ nữ khác, theo tin tức từ báo chí Thái Lan lúc bấy giờ. Người phụ nữ đó, một diễn viên điện ảnh và là một thường dân, Sujarinee Vivacharawongse, sau này là vợ hai của ông.

Cuộc hôn nhân này tới lượt nó kết thúc cuối những năm 1990 với những cáo buộc từ điện Đông cung nói bà Sujarinee tham nhũng và lang ​chạ với một binh sỹ quân đội. Hoàng thái tử cắt quan hệ với 4/5 người con từ cuộc hôn nhân này, tước hết phẩm trật hoàng gia và cả hộ chiếu ngoại giao của họ. Ông còn viết những lá thư, được một học giả Thái Lan đã xin tị nạn ở nước ngoài đăng trên mạng, cho các trường nội trú ở Anh nói ông sẽ không trả học phí cho những đứa con này nữa. Những người con ông hiện đang sống ở Mỹ cùng mẹ.

Cuộc hôn nhân thứ ba của ông, cũng với một thường dân, Srirasmi Suwadee, là vào năm 2001, cho ra đời một người con trai sẽ là người kế vị tương lai của ngai vàng Thái Lan, hoàng tử Dipangkorn Rasmijoti, 11 tuổi, hiện sống ở Bavaria với cha.

Người dân Thái được nhìn thấy những hình ảnh hiếm hoi về cuộc hôn nhân này qua một đoạn video đăng tải rộng rãi trên mạng về bữa tiệc sinh nhật cạnh hồ bơi, gây ra một vụ bê bối lớn với gia đình hoàng gia, vốn được coi là chuẩn mực về tác phong và đạo đức trong xã hội Thái Lan.

Không ai rõ tại sao và như thế nào đoạn video đã được đưa lên mạng, nhưng một số người cho rằng những địch thủ của Hoàng thái tử đã lan truyền nó, có thể là để vận động cho công chúa Sirindhorn, được công chúng yêu mến hơn vì những đóng góp của bà cho các hoạt động từ thiện, lên ngai vàng. Đoạn băng về buổi tiệc không bao giờ được thảo luận công khai trên truyền thông Thái Lan.

Cuộc hôn nhân của thái tử với bà Srirasmi trở nên xấu xí một lần nữa vào năm 2014, khi gia đình bà này bị cảnh sát bố ráp, bắt giữ, truy tố, và đưa ra xét xử. Ít nhất 3 người anh em của bà Srirasmi bị bỏ tù vì các tội sở hữu vũ khí trái phép và khi quân, theo tuyên bố từ cảnh sát. Cha mẹ bà bị tuyên án tù vì tội khi quân. Chú của Thái tử phi, Pongpat Chayapan, một sỹ quan cảnh sát cấp cao, bị buộc tội điều hành các sòng bạc bất hợp pháp, buôn lậu, rửa tiền, và các tội ác khác.

Theo thông báo từ Hoàng gia, bà Srirasmi đã phải từ bỏ danh hiệu Thái tử phi, nhưng bà vẫn được chu cấp một khoản tiền hơn 5 triệu USD từ Cục Tài sản Hoàng gia, theo một lệnh chi tiền được công khai trong một lá thư có chữ ký của người đứng đầu chính quyền quân sự.

Quanh vụ ly thân này cũng có khá nhiều đồn đoán liên quan đến một số nhân vật thân cận với 2 người. Điều đó đã gây nhiều khó khăn cho các nỗ lực gần đây của chính quyền nhằm xây dựng lại hình ảnh cho Thái tử, bao gồm việc phát cảnh ông tham gia một tour đạp xe đạp chúc mừng Nhà vua và Hoàng hậu cũng như đăng một đoạn video ông đang chăm sóc cho con mình Dipangkorn ở Đức. Những người chỉ trích nói sau vụ thanh trừng với bà vợ thứ ba của ông, những hình ảnh đó là để cho thấy ông là một người cha tốt, có trách nhiệm.

Những nỗ lực đó cho thấy quân đội có thể đã đặt cửa thái tử, cố gắng tạo dựng một liên minh cùng có lợi như họ đã làm với cha ông. Nhà vua là tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang và thông qua mọi chính quyền, trong khi quân đội nhận được sự chính danh từ việc được nhà vua tấn phong.

Còn một vấn đề nữa là ai sẽ là Hoàng hậu tương lai. Giống như nhiều câu hỏi khác về cuộc sống của Hoàng thái tử, tất cả bao phủ trong một màn bí mật. Cựu tiếp viên hàng không Suthida Vajiralongkorn na Ayudhaya đã xuất hiện cạnh Hoàng thái tử nhiều lần trong các sự kiện chính thức của hoàng gia và đã được phong hàm thiếu tướng quân đội.

Kasit Piromya, cựu bộ trưởng ngoại giao Thái Lan nói ông đã gặp bà Suthida nhiều lần khi ông còn đương chức. “Bà ấy là một tiếp viên hàng không, hoạt bát, rất thông minh,” ông nói. “Bà ấy biết trượt tuyết, biết đi xe đạp, yêu âm nhạc, và biết rượu vang nào của Ý là ngon.” Bà Suthida có vẻ đang sống với Thái tử ở Bavaria.

Báo Đức, Bild từng đăng một bức ảnh Hoàng thái tử ở sân bay vào tháng 7 vừa rồi với quần jean cạp trễ, hình xăm đầy vai và lưng. Người đi cùng ông, có thể là bà Suthida, mang giày cao gót và mặc áo phông bó, và lộ rốn. Những kiểu thời trang đó chẳng làm ai ở châu Âu bận lòng, nhưng chắc chắn không du khách nào ăn mặc như thế được phép bước vào Hoàng cung ở Bangkok.

Hoàng thái tử mua hai biệt thự ở miền nam Đức năm ngoái, một cái là thiết kế độc nhất cạnh hồ Starnberg có giá ước tính 13 triệu USD, cái kia khoảng 5,5 triệu USD, ở khu dân cư Feldafing gần đó. Khi Andreas Botas, một tay môi giới bất động sản ở Tutzing, dẫn Hoàng thái tử và phái đoàn của ông đi xem một bất động sản ở đó năm ngoái, 3 chiếc xe tải Mercedes, 1 chiếc Porsche và 3 chiếc xe tải nữa đã lũ lượt đi theo.

Người lái chiếc Porsche chính là Hoàng thái tử, “mặc áo phông mỏng tang và quần jean, nhưng giày rất xịn,” ông Botas nói. Thái tử đã xem căn biệt thự 12 phòng rất tỉ mỉ, nhưng rốt cuộc, ông Botas nói, ngài lại mua 2 căn biệt thự kia.

Hoàng Thái tử Thái và người vợ 3 khi còn mặn nồng (Nguồn: Reuters)

Bavaria có vẻ mang tới cho hoàng thái tử sự riêng tư mà ông mong mỏi. Ở Tutzing, căn biệt thự ba tầng của hoàng thái tử được bảo vệ khỏi các cặp mắt tò mò nhờ một bức hàng rào và tường rao cao hơn 1,8 mét. Ở Feldafing, dân địa phương không mấy người biết họ làm hàng xóm với một nhân vật quan trọng như thế, nhưng láng giềng cho biết họ có nghe tiếng tiệc tùng ở bể bơi của căn biệt thự vào những đêm mùa Hè vừa rồi.

Hoàng thái tử cũng thỉnh thoảng tham gia các sự kiện công cộng ở Đức và Áo. Báo chí hai nước này nói phái đoàn của ông từng tới thăm một nông trại trồng bí, đi hái dâu tây, và đi xe đạp đường núi ở Bavaria. Ở khu nghỉ dưỡng trượt tuyết của Áo Zell am Ziller, phái đoàn của Thái tử vào năm 2014 đã thuê 70 phòng trong một khách sạn kiêm khu spa và yêu cầu lắp đặt bếp riêng để đầu bếp của Thái tử nấu cho ông ăn, theo một bài báo trên tờ Tiroler Tageszeitung ở Innsbruck, Áo.

Nhưng trong phần lớn thời gian, khu mà Thái tử sinh sống vốn là một cộng đồng chuyên biệt của những người cực giàu cần sự riêng tư. Phó thị trưởng Tutzing, Elisabeth Dörrenberg, nói thị trấn 10.000 dân này luôn chào đón người giàu có và nổi tiếng, nhưng không cho biết cụ thể gì về thái tử. Thị trấn cũng không phải là của dân giàu thích khoe của: không có khách sạn 5 sao hay nhà hàng Michelin nào trong vùng.

Thị trưởng Feldafing, Bernhard Sontheim, cũng kín tiếng không kém. Thái tử từng tới văn phòng của ông vào tháng Bảy, ông nói, và ở đó nửa tiếng nói chuyện phiếm. “Ông ấy là cư dân Feldafing, ông ấy sống ở đây, và mọi chuyện chỉ có thế”.