Mới đây, TAND tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định trả hồ sơ cho VKSND cùng cấp để làm rõ các nội dung vụ án hai nhóm thanh niên thách thức đánh nhau dẫn tới một người bị tử vong xảy ra trên thị trấn Giắt, huyện Triệu Sơn.
Căn cứ vào hồ sơ vụ án, phần xét hỏi công khai tại phiên tòa sơ thẩm (27/2) sơ lược nội dung vụ án như sau: Nhóm Hà Quang Long, Nguyễn Văn Hoàng, Phạm Xuân Quỳnh (trú tại huyện Triệu Sơn) đang trên đường đi ra ngã tư Giắt để giải quyết mâu thuẫn, khi đứng ở cổng phòng trọ gần khu quân đội thì gặp nhóm của Trịnh Văn Dương (gồm 5 người Dương, Đông, Tấn, Xuân, Long đi 4 xe máy qua). Thấy vậy, Dương nẹt bô, rồ ga tới gần rồi gây sự và phóng xe đi. Nhóm Long, Hoàng, Quỳnh không nói gì và tiếp tục đi. Trên đường đi thì có đi qua nhóm của Dương.
Hiện trường nơi xảy ra vụ án
Sau đó Dương tiếp tục rồ ga đuổi theo nhóm Long, Hoàng, Quỳnh, ép xe khiến cả 2 bên ngã ra đường. Hoàng rút súng (bắn đạn bi đã hết ga) ra để dọa Dương, nhưng Dương vẫn lao tới giằng co, đánh và ôm ghì lấy Hoàng từ phía sau. Quỳnh và Long chạy lại can ngăn nhưng Dương cương quyết không chịu buông nên Quỳnh đã đánh Dương vào mặt và bị đạp ngã xuống đường.
Long yêu cầu Dương buông ra không được mới lấy dao móc trong chùm chìa khóa trên người, cúi xuống đâm vào vùng chân cho Dương đau để buông bạn ra. Dương bị đâm, mất máu nhiều choáng váng nên buông người Hoàng và ngã tại chỗ.
Nhóm Long, Hoàng, Quỳnh lên xe máy bỏ đi. Dương được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện huyện Triệu Sơn nhưng do vết thương nặng đã chết trên đường đi.
Cơ quan Cảnh sát điều tra, VKSND tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố, truy tố và đề nghị xét xử với các bị cáo Hà Quang Long, Nguyễn Văn Hoàng, Phạm Xuân Quỳnh đồng phạm về tội “giết người”.
Cáo trạng của VKSND tỉnh Thanh Hóa
Luật sư Phạm Văn Mạnh (Đoàn luật sư tỉnh Thanh Hóa) cho rằng: Cơ quan điều tra, VKSND tỉnh Thanh Hóa khởi tố, truy tố các bị cáo trên với tội danh “giết người” là chưa đủ cơ sở, bởi hành vi không thỏa mãn 1 trong 4 yếu tố cấu thành tội phạm của tội giết người đó là về mặt chủ quan của tội phạm, cụ thể:
Bị cáo Long hoàn toàn không có mục đích giết chết bị hại Dương, điều này được thể hiện bởi hành vi của bị cáo là bộc phát, tức thời khi thấy sự việc bạn mình đang bị đánh, ôm ghì khóa tay từ phía sau. Khi Long đã chạy tới can ngăn Dương nhưng không được nên nhớ ra trên người có dao móc ở chùm chìa khóa và lấy ra, cúi người, đâm ngang từ phía sau, vào vị trí không trọng yếu trên cơ thể là vùng chân để cho Dương đau mà buông bạn mình ra. Nếu như có mục đích và cố ý giết Dương thì lúc này bị cáo Long có đủ điều kiện để thực hiện việc đâm vào các vùng trọng yếu trên cơ thể như ngực, đầu, cổ, bụng mà không phải cúi xuống đâm ngang tay vào vùng chân của Dương như trên thực tế.
Hành vi của bị cáo Long không phải nhằm mục đích tước đoạt tính mạng của Dương mà chỉ ngăn cản và làm cho Dương đau để buông Hoàng ra. Việc Dương chết nằm ngoài ý thức chủ quan của Long. Long không nhận thức được đâm vào chân có thể làm chết người. Có thể thấy hành vi của bị cáo Long là sai nhưng xác định lỗi thì người bị hại Trịnh Văn Dương là người có lỗi trước, khiêu khích trước, chủ động lùa theo xe, áp sát, ép xe, chủ động lao vào đánh Hoàng trước. Dù bị Hoàng dọa nhưng vẫn cố tình xông vào tiếp. Do lỗi của người bị hại nên mới có hành vi sai phạm của bị cáo Long.
Theo luật sư Trịnh Thị Tuấn (Đoàn luật sự Thanh Hóa), Cơ quan tố tụng nhận định 2 bị cáo Hoàng, Quỳnh là đồng phạm giết người trong vụ án là chưa đúng. Các bị cáo không hề hô hào, xúi giục Long đâm chết Dương. Hoàng và Quỳnh không biết Long có dao trên người. Hoàng là người bị Dương lao tới đánh trước và ôm ghì khóa tay từ phía sau (ở thế bị động). Quỳnh tới can ngăn và còn bị đạp ngã xuống đường, không hề biết việc Long đâm Dương. Không hề có sự thống nhất hay tiếp nhận ý chí từ Hoàng, Quỳnh để Long đâm Dương. Hai bị cáo Hoàng, Quỳnh không thể thấy trước được hậu quả của hành vi đâm Dương của Long, và càng không hề mong muốn hậu quả Dương chết xảy ra.
Văn bản của VKSND tỉnh Thanh Hóa
Hành vi của từng bị cáo Long, Hoàng, Quỳnh là rời rạc, không hề chung ý chí và mục đích, nên xác định bị cáo Hoàng và Quỳnh là đồng phạm giết người trong trường hợp này là chưa đủ cơ sở thực tế và căn cứ pháp luật.
Trong vụ án này, lời khai của các bị cáo, người làm chứng có nhiều mâu thuẫn với nhau cần được đối chất, điều tra, làm rõ. Một chi tiết rất quan trọng mà cơ quan điều tra đã bỏ qua là khẩu súng mà Hoàng sử dụng dọa Dương là khẩu súng nén bắn đạn bi, thuộc danh mục đồ chơi nguy hiểm không phải vũ khí quân dụng, cơ chế hoạt động là nén ga bắn đạn bị nhưng tại thời điểm Hoàng mang theo súng đã hết ga không còn khả năng sát thương. Chi tiết này để khẳng định mục đích Hoàng định rút súng ra không phải nhằm mục đích giết người. Vì bản thân Hoàng biết khẩu súng không thể bắn được nữa. Hành vi của bị cáo Long có thể thỏa mãn dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích dẫn tới chết người.
Tại Án Lệ số 01/2016/AL của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao thông qua ngày 06/4/2016 có nội dung như sau:
"Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án; có căn cứ xác định về mặt chủ quan, Phương chỉ muốn gây thương tích cho anh Soi mà không muốn tước đoạt tính mạng, cũng không muốn thuê Mạnh đâm bừa, đâm ẩu vào anh Soi để mặc mọi hậu quả xảy ra. Vì thế, bị cáo chỉ yêu cầu tấn công vào chân, tay mà không yêu cầu tấn công vào các phần trọng yếu của cơ thể, là những vị trí nếu bị tấn công thì sẽ có nhiều khả năng xâm hại đến tính mạng nạn nhân.
Khi thực hiện tội phạm, Mạnh đã đâm 02 nhát đều vào đùi nạn nhân theo đúng yêu cầu của Phương. Hành vi phạm tội của Hoàng Ngọc Mạnh khó thấy trước được hậu quả chết người có thể xảy ra. Việc nạn nhân bị chết do sốc mất máu cấp không hồi phục là ngoài ý muốn của Đồng Xuân Phương và đồng phạm. Hành vi của Đồng Xuân Phương thuộc trường hợp phạm tội cố ý gây thương tích dẫn đến chết người, quy định tại khoản 3 Điều 104 Bộ luật hình sự. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm đã kết án Đồng Xuân Phương về tội “Giết người ” là không đúng pháp luật.”
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 27/2, các bị cáo khai trong giai đoạn điều tra đã bị điều tra viên đánh, ép khai nội dung sai sự thật cho phù hợp hồ sơ. Nội dung này cần xem xét làm rõ để người dân lấy lại niềm tin về sự nghiêm minh của pháp luật. Sau khi TAND tỉnh Thanh Hóa có quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung, ngày 13/3 VKSND tỉnh Thanh Hóa đã có văn bản về việc giữ nguyên quyết định truy tố và chuyển hồ sơ vụ án hình sự đến Tòa án để xét xử mà không tiến hành làm rõ các nội dung theo yêu cầu của Hội đồng xét xử.
Danh giới không có tội và có tội trong vụ án này vô cùng mong manh, nhưng hình phạt cho tội phạm “giết người” lại vô cùng nặng nề. Vì vậy, Hội đồng xét xử sơ thẩm TAND tỉnh Thanh Hóa đã rất thận trọng và cân nhắc kỹ lưỡng khi đưa ra quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung để làm rõ hơn các tình tiết trong vụ án nhưng VKSND tỉnh Thanh Hóa lại không làm, tiếp tục dùng hồ sơ thiếu sót để đề nghị xét xử, kết tội các bị cáo là không khách quan.
Cơ quan tố tụng cần xem xét lại hồ sơ vụ án để đánh giá khách quan, toàn diện hành vi của các bị cáo. Kiểm tra làm rõ lời khai bị bức cung, nhục hình, tránh xử lý oan sai.