Những vụ án hy hữu ở vùng cao

Chính vì thế, trong mấy năm gần đây, chính quyền và các cơ quan ban ngành của tỉnh đã và đang cố gắng đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục để góp phần xóa đi những phong tục, tập quán, những suy nghĩ mê muội, tăm tối đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân. Thế nhưng, thảng hoặc người ta vẫn phải chứng kiến những vụ án đáng tiếc xảy ra bắt nguồn từ sự mê muội của đồng bào.

Một góc Pa Ủ, quê Hừ

Trả giá vì 20 ngàn đồng

Pờ Thị Mùi (SN 1965), là con cả trong một gia đình đông con ở thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên. Nhà nghèo nên mới học hết lớp 5 Mùi đã phải nghỉ học để ở nhà lao động giúp đỡ bố mẹ nuôi em. Năm 1979, cả gia đình Mùi đã đưa nhau về bản Nậm Cày (xã Nậm Hàng, Mường Tè, Lai Châu) để định cư. Cũng tại đây, Mùi đã bén duyên và kết hôn với một người đàn ông tên là Đỗ Văn Nhẫn và cả hai đã có với nhau ba mặt con. Chồng hay đau yếu và mải rượu, mọi công việc trong gia đình đều đổ dồn lên vai Mùi. Bên cạnh chuyện chăm chồng, chăm con, cô còn phải lo phụng dưỡng cho bố mẹ đẻ của mình vì lúc đó hai ông bà cũng đều già yếu.

Ngày này qua tháng khác, từ khi gà chưa gáy đến lúc trời sẩm tối, một mình Mùi cứ quần quật làm lụng nhưng vẫn luôn trong tình cảnh bữa đói, bữa no. Sau khi có dự án xây dựng thủy điện Lai Châu, một lần nữa gia đình của Mùi lại phải di chuyển do khu vực nằm trong lòng hồ chứa nước của thủy điện. Sau khi nhận quyết định di dời, gia đình Mùi đã đến định cư tại bản Phiêng Luông 2, xã Nậm Hàng (Mường Tè, Lai Châu).

Trong một lần vào bãi đào vàng bên bờ sông Đà, Mùi đã gặp hai người đàn ông đang hít hêroin bên vệ đường. Vốn bị đau răng từ trước, dù đã năm bảy lần mua thuốc để chữa trị nhưng vẫn không khỏi nên Mùi đã mạnh dạn tiến lại gần và xin họ một ít để “chữa đau răng” theo lời mách bảo của mấy người cùng bản. Thấy người phụ nữ này năn nỉ, hai người đàn ông đã xẻ cho Mùi phần nhỏ.

Sau khi xin được, nhớ lại lời mách bảo từ trước nên Mùi lấy một ít cho vào chân răng, số còn lại đem về nhà cất giấu ở chạn bát để phòng nếu bệnh sâu răng tái phát sẽ đem ra dùng. Quả thật từ hôm đó, Mùi không còn bị những cơn đau hành hạ. Dĩ nhiên, chuyện Mùi dùng ma túy trị sâu răng cũng chẳng mấy chốc mà lan ra khắp bản.

 Ông Giàng Xì Chờ, cha đẻ của Hừ

Mấy hôm sau, trong lúc Mùi đang ở nhà thì Nguyễn Hà Hoán - một người cùng bản đến gõ cửa và gạ hỏi mua ma túy. Mặc dù đã chối đây đẩy và nói không có ma túy để bán, thế nhưng Hoán van nài và nói rằng bố anh ta đang đau bụng, chỉ có ma túy mới cứu được, Mùi mới nhớ ra là mình vẫn còn một ít mà trước đó chị ta đã cất giấu để “phòng thân”. Bảo Hoán đứng ở ngoài, Mùi đi vào chạn bát gần đó cầm gói hêroin ra đưa lại cho Hoán. Để trả ơn vì đã “cứu giúp” nên Hoán đã đưa cho Mùi 20 ngàn đồng. Tuy nhiên đúng lúc này, một công an viên đã phát hiện ra hành vi của Mùi và Hoán nên đã bắt ngay cả hai tại hiện trường.

Qua xác định trọng lượng và giám định của Cơ quan điều tra, gói bột trắng mà Mùi đưa cho Hoán là ma túy có chứa thành phần hêroin có trọng lượng là 0,05 gam. Cũng tại Cơ quan điều tra, đối tượng Hoán đã khai: Vốn là một con nghiện lâu năm nên đúng lúc đi qua nhà của Mùi, Hoán lại lên cơn vật thuốc. Thấy đèn vẫn còn sáng, nghĩ là gia đình Mùi chưa ngủ nên Hoán đã tiến vào dò hỏi xem nếu có ma túy bán thì mua để dùng. Cũng ngay trong buổi hôm đó, Pờ Thị Mùi bị bắt.

Mùi vốn thật thà chất phác, ở trong bản hễ gia đình nào có công việc, cô luôn nhiệt tình giúp đỡ nên được dân bản nơi đây rất quý mến. Do vậy, việc Mùi vi phạm pháp luật với hành vi mua bán trái phép chất ma túy đã làm cho khắp bản trên, bản dưới cảm thấy bất ngờ. Một cán bộ điều tra cho biết: Khi khám xét tại nhà Mùi, hai vợ chồng Mùi đã đem tất cả những vật dụng trong gia đình mình để nộp lại cho cơ quan điều tra, mặc cho những vật dụng này không liên quan đến vụ án. Trong đó phải kể đến chiếc cân tiểu ly mà vợ chồng Mùi vẫn dùng cân vàng cám đãi được ở bãi vàng để bán. Điều này cho thấy ý thức hiểu biết pháp luật của đối tượng Mùi rất thấp, thậm chí không có.

Nếu chiếu theo pháp luật quy định thì hành vi của Mùi là Mua bán trái phép chất ma túy. Việc làm này là nguy hiểm cho xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại địa phương nơi Mùi sinh sống. Tuy nhiên, khi vụ án được đưa ra xét xử, HĐXX nhận thấy hành vi vi phạm pháp luật của bị cáo Pờ Thị Mùi là do trình độ văn hóa thấp, thiếu hiểu biết. Hơn nữa, từ trước đến nay, bị cáo chưa có tiền án, tiền sự, lại là lao động chính trong gia đình nên TAND huyện Mường Tè tuyên phạt 24 tháng tù cho hưởng án treo. Được trở về đoàn tụ với gia đình, Mùi mừng rỡ: “Giờ mình biết buôn bán ma túy là có tội rồi, không dám tái phạm nữa đâu!”.

Trộm trâu để bán lấy tiền mua xe máy

Cũng ở Mường Tè, cũng nghèo đói và thất học từ tấm bé như Mùi, nhưng con đường dẫn Giàng Lò Hừ (trú tại xã Pa Ủ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu) vào vòng lao lý lại hoàn toàn khác. Sự giống nhau giữa Mùi và Hừ có chăng chỉ là sự thiếu hiểu biết pháp luật đến ngô nghê. Hừ sinh năm 1981, chữ không biết, tiếng Kinh bập bẹ. Gia đình nghèo túng lại đông con, bố mẹ Hừ quanh năm suốt tháng lăn lộn trên nương rẫy để kiếm miếng ăn cho gia đình nên ít có thời gian quan tâm đến con cái. Mấy anh em Hừ lớn lên như cây cỏ. Khi Hừ sắp đến tuổi trưởng thành thì mẹ ruột qua đời, bố Hừ “gà trống nuôi con”. Gia cảnh là thế nhưng mới thấc lên Hừ đã có nhiều đam mê và tham vọng. Những lúc thấy chúng bạn con nhà khá giả trong bản có mọi thứ, nào là quần áo đẹp, điện thoại đắt tiền, Hừ bắt đầu nhen nhóm ý định kiếm tiền để “cải thiện” cuộc sống. Nhưng vốn dĩ từ nhỏ Hừ đã lười lao động, trình độ lại không có nên hắn chọn nghề “đạo chích”.

 Ông Giàng Xì Chờ, cha đẻ của Hừ

Một lần nhìn mấy đứa bạn thân trong xã đèo bạn gái xúng xính xuống chợ chơi, Hừ cảm thấy ghen tức vô cùng. Cả ngày hôm đó, trong bụng hắn lúc nào cũng chỉ nhăm nhăm nghĩ cách kiếm tiền cho bằng được. Tối đến, sau khi ăn cơm xong, Hừ một mình lang thang ra bãi chăn thả của dân bản Mu Chi xã Pa Ủ, gần Đồn Biên phòng 309. Ra đến nơi, Hừ đảo mắt nhìn quanh không thấy ai canh đàn trâu, hắn liền tiến lại tốp 3 con trâu đực to khỏe nhất của ông Pờ Hu Chờ vuốt ve. Thấy đàn trâu không phản ứng với người lạ, Hừ liền chạy đi giật một đoạn dây rừng rồi tiến lại gần con trâu to nhất, xỏ vào mũi dắt đi.

Hí hửng vì có được “món hàng” tốt, Hừ thong dong dắt trâu theo đường cái hướng về bản Giẳng (xã Mường Tè, huyện Mường Tè, Lai Châu) để tìm cách bán lấy tiền. Lúc ấy, trong đầu Hừ đã dự tính sẵn: Nếu bán được trâu, hắn sẽ mua xe máy và điện thoại. Số tiền còn lại, hắn sẽ để dành khao đám bạn gái trong phiên chợ sắp tới. Thế nhưng, chưa kịp vui mừng vì “chiến tích” đầu tay thì Hừ bị người dân phát hiện và truy đuổi. Do sợ bị bắt giữ, Hừ bỏ trâu chạy miết vào rừng lẩn trốn.
Ngay ngày hôm sau, Hừ bị dân quân bản Mu Chi bắt giữ khi hắn đang ẩn náu trong một túp lều canh nương bỏ trống. Ngay sau khi tiếp nhận vụ việc, Đồn Biên phòng 309 đã chuyển giao đối tượng và toàn bộ hồ sơ cho cơ quan công an huyện Mường Tè để điều tra theo thẩm quyền.

Mới đây, tại trụ sở UBND xã Mường Mô, TAND huyện Mường Tè đã đưa Giàng Lò Hừ ra xét xử về tội Trộm cắp tài sản. Căn cứ vào hành vi phạm tội của Hừ, cùng các tình tiết giảm nhẹ trong vụ án, HĐXX đã tuyên phạt Giàng Lò Hừ 18 tháng tù. Bản án nghiêm khắc dành cho Hừ cũng là bài học cảnh tỉnh cho những thanh niên không chịu tu chí làm ăn, thích kiếm tiền bằng nghề phi pháp.

Một cán bộ Tòa án huyện Mường Tè đã kể lại rằng, trong suốt phiên tòa xét xử ngày hôm ấy, Hừ luôn cúi gằm mặt bên vành móng ngựa, thỉnh thoảng mới dám quay xuống nhìn bố. Những giọt nước mắt hối hận thực sự đã chảy dài trên má Hừ. Được nói lời cuối cùng, Hừ quay về phía người cha già nghẹn ngào: “Con biết hành vi của con là sai trái. Cũng chỉ vì muốn có tiền nhanh chóng mà con gây ra tội lỗi. Con hứa với cha con sẽ cải tạo thật tốt để về đoàn tụ cùng gia đình. Cha hãy giữ gìn sức khỏe...”.

Nước mắt lưng tròng, ông Giàng Xì Chờ, cha đẻ của Hừ, buồn rầu cho biết: Cũng vì hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, tôi thì suốt ngày quần quật trên nương rẫy nên chẳng có thời gian chú ý đến cuộc sống của con cái. Chẳng ai ngờ thằng Hừ lại hành động dại dột như vậy. Tôi chỉ mong sau này khi hết hạn cải tạo nó trở về cùng gia đình làm lại từ đầu.