Những con số bất ngờ về "ma men" lái xe ở Việt Nam

Sáng 26/7, Ủy ban ATGT Quốc gia, Hội ATGT Việt Nam, Hiệp hội Các doanh nghiệp Rượu châu Á Thái Bình Dương (APIWSA) và Diễn đàn Uống có trách nhiệm Việt Nam (VARD) phối hợp tổ chức Hội thảo quốc gia “Công bố kết quả Nghiên cứu ảnh hưởng của việc lạm dụng đồ uống có cồn đến hành vi điều khiển mô tô, xe máy tại Việt Nam”.

Toàn cảnh buổi Hội thảo

Báo cáo kết quả nghiên cứu tại hội thảo, TS. Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu GTVT Việt Đức (Trường Đại học Việt Đức) cho biết, theo số liệu thống kê, trong số các vụ TNGT do uống rượu bia lái xe, tỉ lệ người xe máy chiếm từ 70 - 90% số vụ, trong đó, tỉ lệ nam giới gây ra là 80 - 90%. Thời điểm xảy ra tai nạn liên quan đến uống rượu, bia thường vào buổi tối (18 - 24h).

Quan trắc hành vi tại các nhà hàng, quán nhậu cho thấy, tỉ lệ thực khách tự điều khiển phương tiện sau khi uống rượu bia chiếm tỉ lệ 68% (xe máy 62%, ô tô 6%). Khoảng 40% người đi nhậu ra về trong tình trạng bị say.

Khảo sát, phân tích tâm lý hành vi các đối tượng bị tai nạn giao thông do uống rượu bia sau đó lái xe cho thấy có một số nhận thức sai lầm của các nạn nhân là: “Tôi nghĩ rằng lái xe máy sau khi uống rượu bia vẫn an toàn như mọi khi” và “Đi quãng đường ngắn nên tôi nghĩ là an toàn.”

TS. Vũ Anh Tuấn cho biết, gần 2/3 số nạn nhân vẫn tiếp tục tự điều kiển phương tiện ra về sau khi uống rượu bia say mặc dù họ có sự thay đổi nhận thức về các tác hại của hành vi này sau khi bị tai nạn. Do đó, cần áp dụng các giải pháp mạnh tay hơn nữa trong thực tế.

Theo số liệu thống kê của Cảnh sát giao thông trên toàn quốc, số vụ tai nạn giao thông liên quan tới nồng độ cồn 4%, tại Thành phố Hồ Chí Minh ở mức 5% và tỉnh Bình Dương là 12%. Tuy nhiên, số liệu này thấp hơn rất nhiều so với số liệu thống kê tai nạn giao thông do rượu bia nhập viện tại một số bệnh viện.

Nguyên nhân cơ bản của khác biệt trên được các đại biểu tham dự hội nghị đưa ra là do trong nhiều vụ tai nạn giao thông, tình trạng chấn thương của nạn nhân đã gây khó khăn lớn cho công tác xét nghiệm nồng độ cồn.

Qua nghiên cứu, các đại biểu đề xuất giải pháp, chính sách có tính đổi mới như áp dụng giảm chỉ số nồng độ cồn đối với người điều khiển xe máy (sửa Nghị định 46 và Luật Giao thông đường bộ); tăng cường công tác Kiểm tra nồng độ cồn ngẫu nhiên; tăng mức phạt tiền và bổ sung các hình phạt mới (Luật xử lý vi phạm hành chính, lao động công ích); tăng cường cảnh báo từ người thân trong gia đình; chương trình giáo dục cho người tái vi phạm… để thay đổi nhận thức và hành vi.

Ngoài ra, các giải pháp về công nghệ và dịch vụ như tăng cường dịch vụ taxi đưa người uống về nhà an toàn; khuyến khích sản xuất và tiêu thụ đồ uống có nồng độ cồn thấp hoặc không cồn; ứng dụng các phần mềm cảnh báo nồng độ cồn trên điện thoại thông minh; ứng dụng khóa liên động trên phương tiện môtô, xe máy.

PGS.TS Lê Huy Trí, PGĐ phụ trách Trung tâm Nghiên cứu ATGT (Học viện Cảnh sát nhân dân) thì cho rằng, thời gian tới, cơ quan chức năng cần nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của các nước áp dụng điểm ATGT đối với lái xe, đặt ra mục tiêu số lần tối thiểu kiểm tra 1 GPLX trong một năm để tạo sự răn đe, giúp lái xe ý thức được họ sẽ bị kiểm tra bất cứ lúc nào và sẽ bị mất quyền lợi trong tham gia giao thông nếu điểm ATGT thấp.

Cùng với đó, các ý kiến đề xuất phải sửa đổi các quy định trong Luật Giao thông đường bộ. Cụ thể, quy định không có nồng độ cồn trong máu khi lái xe, đây cũng là quy định phù hợp với quy định “đã uống rượu bia thì không lái xe” của Luật phòng chống tác hại của rượu bia vừa được Quốc hội khóa XIII thông qua tại Kỳ họp thứ bảy vừa qua.