Những ngày này, đặt chân tới làng nghề làm hương truyền thống Thôn Cao, Bảo Khê, TP. Hưng Yên, chúng ta sẽ bắt gặp khung cảnh nhộn nhịp, sôi động với tiếng máy giã bột, những đôi tay vắn hương thoăn thoắt và mùi thơm tỏa khắp vùng.
Làng nghề làm hương truyền thống Thôn Cao đã có từ hàng trăm năm nay, với hàng trăm cơ sở sản xuất lớn nhỏ, mùi hương đã quá quen thuộc với người tiêu dùng Hưng Yên, các tỉnh lân cận.
Tương truyền, xưa kia bà Đào Thị Khương, người con gái đất Hưng Yên tài sắc vẹn toàn đã lọt vào mắt xanh của một thương lái người Trung Quốc. Thương lái này nắm trong tay bí quyết làm hương gia truyền nổi tiếng khắp một cõi. Sau khi cưới người thương lái đó, học được bí quyết gia truyền, bà đã lặn lội trở lại quê nhà và truyền thụ cho dân chúng. Làng nghề làm hương truyền thống Thôn Cao xuất hiện từ đó.
Trải qua bao thăng trầm, nén hương Thôn Cao đã có được những phẩm chất mà ít làng hương nào sánh được, từ mùi thơm, độ bắt lửa đến hình thức. Hương Thôn Cao có mùi thơm đặc trưng, nhẹ mà thanh, không sực nức nhưng lại phảng phất rất lâu.
Các công đoạn từ pha chế thuốc, se, nén đều phải tiến hành bằng phương pháp thủ công và đòi hỏi sự chú tâm của người thợ, thao tác phải thật đều, chuẩn xác và họ phải thật nhập tâm vào mỗi nén hương thì sản phẩm mới như ý.
Hương làm xong được đem phơi lên giàn, nắng gió sẽ làm hương khô, màu sắc đẹp mà giữ nguyên mùi thơm. Trời nắng thì phơi một ngày, trời râm mát thì hai, ba ngày.
Trao đổi với chúng tôi anh Đức Tuấn, chủ một cơ sở làm hương gia truyền Thôn Cao cho biết: "Làng nghề của chúng tôi có thương hiệu hàng trăm năm là bởi chúng tôi làm hương hoàn toàn bằng các vị thảo mộc từ thiên nhiên, thân thiện với sức khỏe của con người. Mùi hương, vị hương cũng vì thế mà mang đặc trưng riêng không nơi nào có. Để làm nên một nén hương thơm, chúng tôi đã phải kiếm đủ 60 loại thảo mộc, hòa lẫn vào nhau, kết hợp với các công đoạn thật tỉ mỉ mới ra sản phẩm tốt".
Cơ sở bán hương của anh Tuấn bán tất cả các loại hương: Hương Trầm, có loại cao 80 cm, các loại hương bình thường và đặc biệt hơn cả là hương vòng, có những cái rất lớn dùng để thắp trong các nhà thờ họ, đình chùa, cháy được hơn 1 tháng.
Vào dịp này, du khách thập phương đổ về đây tầm nhang, đặt hàng rất đông, tạo nên một không khí nhộn nhịp, cùng với mùi nhang trầm phảng phất ấm áp linh thiêng, tựa như mùa xuân đã về.
Que hương được phơi ngay trước cửa các hộ làm hương
Nguyên liệu và công cụ làm hương
Công đoạn phơi và thành phẩm hương
Công đoạn bó hương
Những chiếc hương vòng cực lớn
Những búp hương to và thơm
Thu hút du khách thập phương tới mua