Nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài

Đây là cơ sở chính trị quan trọng để thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ tập trung xây dựng, ban hành các văn bản pháp luật, từng bước hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tổ chức và hoạt động, làm cơ sở để tiến hành đổi mới căn bản, toàn diện và đồng bộ hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập.

Báo cáo kết quả giám sát về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018 - 2023” cho thấy, từ năm 2018 đến nay, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, đạt nhiều kết quả quan trọng.

Trong đó, nổi bật là công tác thông tin, tuyên truyền được thực hiện quyết liệt. Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã tập trung chỉ đạo, khẩn trương ban hành nhiều văn bản, khắc phục một bước tình trạng nợ đọng.

Việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập đạt kết quả tích cực, nhất là giai đoạn 2015 - 2021 vượt mục tiêu đề ra (giảm 13,33%/chỉ tiêu 10%). Các đơn vị sự nghiệp công lập sau sắp xếp, tổ chức lại đã phát huy được vai trò chủ đạo, nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ sự nghiệp công.

Giai đoạn 2015 - 2021, tổng biên chế sự nghiệp giảm vượt mục tiêu đề ra (giảm 11,67%/chỉ tiêu 10%). Việc đẩy mạnh phân cấp, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính đã giúp các đơn vị sự nghiệp công lập chủ động sử dụng các nguồn lực tài chính hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, cũng còn một số tồn tại, hạn chế. Cụ thể, việc thể chế hoá chủ trương của Đảng, hoàn thiện pháp luật về tổ chức, hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập còn chưa đầy đủ, kịp thời. Sắp xếp, tổ chức chủ yếu còn mang tính cơ học; tốc độ sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập đang chậm lại trong giai đoạn 2021 - 2023.

Việc giảm biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước trong giai đoạn 2021 - 2023 ở các địa phương đạt tỷ lệ thấp. Còn tình trạng cào bằng trong việc thực hiện chỉ tiêu giảm 10% biên chế sự nghiệp. Các chính sách nâng cao chất lượng nguồn nhân lực được triển khai chậm, kết quả không cao...

Phát biểu tại phiên họp Phiên họp thứ 36 của UBTVQH, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý tình trạng "trễ, chậm là phổ biến, chậm trong việc thể chế hoá chủ trương của Đảng, hoàn thiện pháp luật, còn 88 nội dung theo yêu cầu trong các chương trình hành động của Chính phủ để thực hiện Nghị quyết số 19 của Trung ương chưa được ban hành; tính thống nhất, mâu thuẫn, chồng chéo, thậm chí là hiệu lực đối lập lẫn nhau".

Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ, việc tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập ở nhiều trường đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở khám, chữa bệnh, tổ chức khoa học kỹ thuật, xuất bản, công nghệ thông tin, bưu chính, viễn thông... đang chậm lại trong giai đoạn 2021 - 2023. Số lượng đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc các Bộ, ngành còn nhiều, việc chuyển giao về địa phương quản lý còn chậm.

Nhiều đơn vị sự nghiệp công lập chậm đổi mới. Chỉ tiêu, mục tiêu đạt tỷ lệ thấp, rất thấp (giảm biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước; chuyển đơn vị sự nghiệp công lập đủ điều kiện thành công ty cổ phần; đơn vị sự nghiệp công lập đạt tự chủ từ mức 2 trở lên... thấp hơn nhiều so với mục tiêu đề ra).

Để phát huy các kết quả đạt được, khắc phục tồn tại, hạn chế, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập theo chủ trương của Đảng, Đoàn giám sát kiến nghị, tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, địa phương; làm tốt công tác tư tưởng đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, tạo sự thống nhất, đồng thuận, quyết tâm cao trong việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị sự nghiệp công lập trong giai đoạn tới.

Đẩy mạnh việc thực hiện cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập, phấn đấu bảo đảm mục tiêu đến năm 2025 thực hiện chuyển đổi 100% các đơn vị sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác có đủ điều kiện thành công ty cổ phần; sớm hoàn thành lộ trình tính đủ giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước để làm cơ sở giao nhiệm vụ, đặt hàng.

Bên cạnh đó, tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật để thể chế hóa đầy đủ, kịp thời, đồng bộ chủ trương của Đảng, khắc phục các bất cập, vướng mắc trong tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.