Khoảng 14 ha cây đu đủ với khoảng gần 2.000 tấn quả của hợp tác xã nông nghiệp xã Tây Hiếu (Thị xã Thái Hòa – Nghệ An) đã vào vụ thu hoạch lại rơi vào cám cảnh chín rụng vàng cả gốc do không được thu mua. Điều này khiến người dân đứng ngồi không yên, nguy cơ mất trắng trên 7 tỷ đồng.
2.000 tấn đu đủ chín rụng vàng gốc
Anh Nguyễn Thế Dương (ở xóm Phú Tân, xã Tây Hiếu, Thị xã Thái Hòa, Nghệ An) là một trong 16 thành viên hợp tác xã nông nghiệp Tây Hiếu tham gia dự án trồng cây đu đủ có sự bao tiêu sản phẩm của Công ty cổ phần Chanh leo Naphuts (có trụ sở tại TP Vinh, Nghệ An).
Theo anh Dương, gia đình anh đã đầu tư 175 triệu đồng để cải tạo đất, lắp đặt hệ thống tưới nước tự động, dẫn phân và mua khoảng 1.000 cây giống đu đủ Đài Loan của dự án về trồng. Nhờ chăm sóc bài bản, đúng quy trình kỹ thuật nên cây đu đủ của gia đình sinh trưởng, phát triển tốt. Ước tính sản lượng đạt khoảng 80 tấn đu đủ quả để nhập cho công ty. Thế nhưng, đến thời điểm hiện tại, phần lớn quả đu đủ đã chín rụng đầy cả gốc nhưng vẫn không được thu mua.
“Gần 1 năm chăm sóc, bao nhiêu vốn liếng của gia đình đầu tư vào vườn cây, giờ nhìn thấy cảnh quả đu đủ rụng đầy gốc mà không bán được, thấy xót xa lắm, chúng tôi như chết đứng. Giờ không biết phải xoay sở như thế nào. Chúng tôi đề nghị HTX và đơn vị cam kết thu mua sớm có giải pháp để giải quyết cho bà con.”, anh Dương chia sẻ.
Theo anh Dương, hợp đồng dự án liên kết về cung cấp giống đu đủ và bao tiêu sản phẩm quả đu đủ giữu Hợp tác xã nông nghiệp xã Tây Hiếu (HTX Tây Hiếu) với Công ty cổ phần Chanh leo NaPhuts (Cty NaPhuts) được ký kết vào tháng 11/ 2022, trong đó có nêu rõ công ty này sẽ thu mua toàn bộ sản phẩm quả đu đủ cho HTX. Thế nhưng, hiện khoảng gần 2.000 tấn của HTX Tây Hiếu đã vào vụ thu hoạch nhưng phần lớn chín và thối rứa rụng vàng cả gốc nhưng vẫn không được Cty NaPhuts thu mua theo đúng như cam kết.
Không riêng gì gia đình anh Nguyễn Thế Dương mà hiện nay 13,6 ha cây đu đủ của các thành viên HTX Tây Hiếu đều rơi vào nghịch cảnh như trên. Theo tính toán của người dân, bình quân 1 ha cây đu đủ cho năng suất từ 140 – 150 tấn. Với giá cam kết thu mua là 3.500 đồng/kg thì người dân thu về trên 500 triệu đồng/ha. Với thực tế như hiện nay, 16 hộ trồng đu đủ ở đây có nguy cơ mất trắng trên 7 tỷ đồng nếu không có hướng giải quyết, đền bù thiệt hại từ phía đơn vị thu mua.
Anh Nguyễn Hồng Lĩnh – Thành viên HTX Tây Hiếu (thị xã Thái Hòa) nói: Các hộ trồng cây đu đủ đều rơi vào cảnh điêu đứng, sản phẩm làm ra đến ngày thu hoạch, ai ai cũng vui cũng phấn khởi thế mà đùng cái không thu mua nữa, nhìn các vườn đu đủ quả rụng vàng gốc rất xót xa.
Vì sao công ty thu mua"quay lưng"?
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Quang Trung – Giám đốc HTX Tây Hiếu xác nhận sự việc và cho biết: Hợp đồng cung cấp giống đu đủ và bao tiêu sản phẩm quả đu đủ số 21112022/CLNF – HTXTH giữa Cty Naphuts và HTX Tây Hiếu được ký kết ngày 21/11/2022 đã nêu rõ việc công ty sẽ cung cấp cây giống đu đủ và bao tiêu toàn bộ sản phẩm quả đu đủ.
Tháng 7/2023 khi toàn bộ diện tích đu đủ vào vụ thu hoạch lứa đầu, đại diện HTX Tây Hiếu đã liên lạc rất nhiều lần với phía Cty Naphuts để về thu mua nhưng phía công ty này cứ chần chừ, không có động thái thu mua sản phẩm.
"Đến ngày 19/7/2023 thì phía công ty lại có thông báo chấm dứt hợp đồng kinh tế (về việc cung cấp cây giống đu đủ và bao tiêu sản phẩm quả đu đủ), với lý do là thị trường xuất khẩu hàng hóa chịu tác động tiêu cực từ xung đột của Nga – Ukraine", ông Trung nói.
Ngay sau khi nhận được thông báo từ phía Cty Naphuts, đại diện HTX Tây Hiếu đã có buổi làm việc trực tiếp với doanh nghiệp này tại văn phòng số 47 Nguyễn Cảnh Hoan, phường Quán Bàu, thành phố vinh Nghệ An và được đại diện công ty này cho biết sẽ đưa ra phương án giải quyết và trả lời cho HTX Tây Hiếu vào ngày 3/8/2023. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này là ngày 16/8/2023 công ty vẫn chưa đưa ra bất kỳ giải pháp nào.
Theo người dân, đến thời điểm này đã có 4 – 5 lứa đu đủ thay nhau chín và rơi rụng thối rửa cả vườn. Người trồng đủ đủ đang rất hoang mang và bức xúc.
“Lý do Cty Naphuts đưa ra đúng thời điểm thu hoạch là không thể chấp nhận được. Chúng tôi cảm thấy như đang rơi vào tình cảnh bị Cty Naphuts “đem con bỏ chợ”. Các thành viên HXT tha thiết mong muốn và đề nghị các cấp có thẩm quyền hỗ trợ giúp HXT và người dân đòi hỏi quyền lợi theo đúng quy định pháp luật", ông Nguyễn Quang Trung – Giám đốc HTX Tây Hiếu mong muốn.