59 quả tên lửa Tomahawk, với tổng trị giá khoảng 90 triệu USD đã được quân đội Mỹ dành làm “quà tặng nóng” cho chính đương kim Tổng thống Syria Bashar al-Assad như một lời khẳng định về quan điểm "trước sau như một" của Nhà Trắng.
Rất nhanh, chỉ vài giờ sau vụ tấn công bằng vũ khí hóa học làm mấy chục người chết hôm 4/4 tại một ngôi làng ở tỉnh Idlib, miền tây bắc Syria, các cố vấn về tình báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cung cấp cho ông những chứng cứ cho thấy Tổng thống Syria Bashar Al Assad đứng sau sự kiện này.
Vậy là chiều 6/4, tân Tổng thống Mỹ ra lệnh khai hỏa. Một cơn mưa tên lửa Tomahawk trút xuống căn cứ không quân Shayrat ở phía bắc Damascus - căn cứ được Lầu Năm Góc nhận định là “nơi tồn trữ các vũ khí hóa học” được sử dụng trong vụ tấn công Khan Cheikhoune.
Các hệ thống phòng không mà Nga và Syria sở hữu tại căn cứ Shayrat đã thất bại hoàn toàn, không đủ sức chống đỡ với số lượng lớn tên lửa hành trình của Lầu Năm Góc. Và theo nhiều chuyên gia quân sự, điều này không có gì là khó hiểu.
Khoảng cách từ nơi đặt các tổ hợp tên lửa phòng không S-300VM và S-400 của Nga tại hai căn cứ Tartus và Hmeymim đến căn cứ Shayrat là khá lớn - gần 100km; còn tầm bắn tới các tên lửa hành trình bay thấp bị hạn chế ở mức vài chục km. Trong khi đó, lực lượng tên lửa phòng không Syria lại yếu; còn khả năng đánh chặn của các máy bay chiến đấu Nga tại Syria đối với cuộc tấn công bằng tên lửa trên quy mô lớn như vậy thì có lẽ là… “điều xa xỉ”.
“Người Mỹ ý thức được điều đó. Họ biết là họ có thể dùng tên có thể dùng tên lửa hành trình tấn công căn cứ Shayrat vào bất cứ lúc nào mà không gì có thể ngăn cản”, một chuyên gia quân sự bình luận.
Với chính quyền Mỹ, không thể có một Syria hòa bình khi còn Tổng thống Assad!
Ngay sau khi Lầu Năm Góc dội cơn mưa tên lửa xuống Syria, Iran và các lực lượng ủng hộ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad ngày 9/4 đã ra tuyên bố chung cảnh chỉ trích việc Mỹ tấn công Syria đêm 6/4 đã “vượt giới hạn đỏ”, đồng thời lên tiếng dọa sẽ đáp trả. Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei thậm chí còn chỉ trích nặng nề hành động cuộc tấn công bằng tên lửa vào Syria của quân đội Mỹ, coi đây là “một sai lầm chiến lược và lặp lại sai lầm của quá khứ”.
Cũng trong ngày 9/4, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã có cuộc điện đàm, trong đó gọi các hành động gây hấn của Mỹ nhằm vào Syria là “không được phép và vi phạm luật pháp quốc tế”. Hai nhà lãnh đạo đồng thời cũng yêu cầu một cuộc điều tra khách quan đối với vụ tấn công bằng vũ khí hóa học ở tỉnh Idlib, Syria rạng sáng 4/4, một thông báo của Điện Kremlin cho biết.
Cũng như sự ủng hộ của Moscow dành cho Damascus, trong một tuyên bố trước đây, chính quyền Iran từng nhấn mạnh: Tổng thống Bashar al-Assad là “giới hạn đỏ” của Tehran bởi vì “ông Assad là người được nhân dân Syria lựa chọn và người dân Syria có quyền quyết định cuối cùng về vận mệnh đất nước”. Giáo sư Joshua Landis tại Trung tâm Nghiên cứu Trung Đông thuộc Đại học Oklahoma cũng từng nói rằng: “Assad đã tạo ra một nhà nước theo hình dung của mình”, và theo vị giáo sư này, “Cái giá của sự thay đổi chế độ sẽ là sự hỗn loạn”.
Vị trí Tổng thống của ông Bashar al-Assad do người dân Syria tạo nên và chỉ có người dân Syria mới có quyền “hạ bệ” ông. Vậy nhưng, 59 quả tên lửa Tomahawk, với tổng trị giá khoảng 90 triệu USD đã được quân đội Mỹ dành làm “quà tặng nóng” cho chính đương kim Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Cơn mưa Tomahawk dường như lại cũng là lời khẳng định “trước sau như một” của Nhà Trắng: Ông Assad phải ra đi, nếu muốn vấn đề xung đột Syria được giải quyết!
Quyết định nhanh chóng, nhưng đầy tính toán đã thể hiện đường lối, quan điểm kiên định của chính quyền Mỹ từ khi cuộc xung đột xảy ra tại Syria. Không thể có một Syria hòa bình với sự hiện diện của TT Assad! Và đó cũng là lời khẳng định mới đây của Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley nói trong một cuộc phỏng vấn với CNN ngày 9/4 vừa qua.