Miễn cưỡng ký dự luật trừng phạt Nga - Dấu hỏi về quyền lực thực sự của ông Trump?

Ngày 2/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký thành luật một dự luật trừng phạt nhằm vào ba quốc gia là Nga, Iran và Triều Tiên. Dự luật trừng phạt này đã được cả hai viện Quốc hội Mỹ thông qua với tỷ lệ “chống phủ quyết” trước khi “hạ cánh” trên bàn ông Trump.

Các biện pháp trừng phạt nhằm vào ngành quốc phòng, tình báo, khai mỏ, tàu thủy và đường sắt của Nga, đồng thời hạn chế giao dịch với các ngân hàng cũng như công ty nặng lượng Nga. Luật vừa được ký ban hành thậm chí còn phức tạp hơn ở chỗ nó có thể hạn chế khả năng Tổng thống Mỹ dỡ bỏ hay giảm nhẹ trừng phạt Nga.

Dù đã đặt bút ký vào dự luật song ông chủ Nhà Trắng vẫn nhấn mạnh rằng, các luật này còn “thiếu sót nghiêm trọng”. Ông Trump cho rằng, luật trừng phạt Nga đã xâm phạm thẩm quyền của nhánh hành pháp trong việc thương lượng, khiến cho Mỹ khó khăn hơn trong việc đạt được những thỏa thuận có lợi và sẽ khiến Trung Quốc, Nga và Triều Tiên xích lại gần nhau hơn.

Sau khi “miễn cưỡng” kí ban hành sắc lệnh trừng phạt Nga, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã thừa nhận rằng quan hệ song phương Nga - Mỹ hiện ở mức thấp nhất trong mọi thời đại và thậm chí trong trạng thái “rất nguy hiểm”.

Trong một tuyên bố đăng tải trên trang cá nhân Twitter hôm 3/8, Tổng thống Trump viết: “Quan hệ của chúng ta với Nga đang ở mức thấp nhất  mọi thời đại và rất nguy hiểm. Các bạn có thể cám ơn Quốc hội, chính những người không thể cho chúng ta một luật về chăm sóc sức khỏe”.

Trong bình luận trên, Tổng thống Trump cũng đề cập đến thất bại cay đắng của ông khi chính những nghị sĩ đảng Cộng hòa, những người nắm quyền kiểm soát ở cả Hạ viện và Thượng viện, đã không thể giúp ông thay thế chương trình chăm sóc sức khỏe có từ thời chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama.

Tổng thống Trump thừa nhận rằng quan hệ song phương Nga - Mỹ hiện ở mức thấp nhất trong mọi thời đại

Mặc dù bị Lưỡng viện “trói tay”, nhưng Tổng thống Mỹ cũng phân trần lý do phải đặt bút ký dự luật là vì sự thống nhất quốc gia và luật này đại diện cho mong muốn của người Mỹ. Chính quyền Tổng thống Trump cũng hi vọng hai nước sẽ hợp tác chặt chẽ về những vấn đề vĩ mô toàn cầu, để các luật trừng phạt sẽ không còn cần thiết nữa.

Tuy nhiên, ngay sau khi dự luật được thông qua, phía Nga đã phản ứng dữ dội. Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cho biết, thông qua lệnh trừng phạt, Washington đã tuyên bố “chiến tranh thương mại” toàn diện với Moscow, đồng thời hy vọng của Nga trong việc cải thiện mối quan hệ với chính quyền mới của Mỹ đã chấm dứt.

Theo nhà phân tích Suzdaltsev, thật không thể tin nổi khi Tổng thống Mỹ hóa ra lại bất lực trước một nền cộng hòa, nơi mà tổng thống là người đứng đầu nhánh hành pháp có quyền lực vững chắc nhất.

Ông Suzdaltsev nhấn mạnh, bằng cách buộc ông Trump ký thành luật dự luật trừng phạt mới, Quốc hội đã thực hiện một cú thay đổi hiến pháp. Tổng thống Trump giờ là một nhân vật bất lực, không thể thực hiện đối thoại chính trị. Nếu có ai muốn đàm phán, người ta cần phải đàm phán với các nghị sĩ ở cả hai viện.

Giáo sư khoa luật trường Đại học George Mason, Francis Buckley cũng nhận xét rằng, Tổng thống Trump phải đầu hàng trước áp lực chính trị quá lớn và phải ký dự luật được cả phe Cộng hòa và Dân chủ ủng hộ mạnh mẽ.

Bằng hành động buộc phải ký thông qua dự luật mà mình phản đối, ông Trump đã phải thừa nhận rằng ông không tự do trong cải thiện quan hệ với Nga.

Nhận định về người đứng đầu Nhà Trắng, Giáo sư quan hệ quốc tế Michael  Brenner thuộc Đại học Pittsburgh cho biết, Tổng thống Trump luôn là nhân vật bị cô lập trong giới chính trị Mỹ vì muốn cải thiện quan hệ với Nga. Ông là người khác biệt so với các chính trị gia, nghị sĩ Mỹ trong vấn đề Nga - Mỹ, bất chấp nhiều người cho rằng ông Trump nên chấp nhận quan điểm chính thống ở Mỹ là thù địch với Nga.

Trước khi trở thành Tổng thống, ông Trump không để ý tới mô hình lý thuyết của chính sách ngoại giao Mỹ áp dụng với Nga và Syria. Ông chỉ bước vào vấn đề mà không có định kiến trước về nó. Với con mắt mới mẻ của mình, ông Trump cho rằng những gì Mỹ đang làm với Nga là vô lý.

Cách tiếp cận này giúp ông Trump có quan điểm mới nhưng cũng khiến ông bị cô lập về mặt chính trị khi tìm cách giải quyết vấn đề liên quan.