Lược bỏ 20% thủ tục hành chính và 33% điều kiện kinh doanh Đường sắt

Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp 9, chiều 27/5, đại biểu Quốc hội nghe Tờ trình và báo cáo Thẩm tra dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).

Huy động tối đa nguồn lực

Trình bày Tờ trình dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, Dự thảo Luật được sắp xếp, bố cục lại gồm 7 Chương, 67 Điều, giảm 3 Chương, 20 Điều so với Luật Đường sắt 2017, lược bỏ quy định đối với 20% số lượng thủ tục hành chính và 33% điều kiện kinh doanh so với Luật Đường sắt hiện hành để đáp ứng yêu cầu về đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh.

Bổ sung quy định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong việc đầu tư xây dựng công trình đường sắt quốc gia, đường sắt địa phương, đường sắt chuyên dùng và công trình hạ tầng kỹ thuật đấu nối với công trình đường sắt, công trình đường sắt quốc gia dùng chung với đường sắt địa phương, đường sắt dùng chung với đường bộ.

Để phát triển đường sắt, Chính phủ đề xuất các quy định để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt. Bao gồm việc huy động tối đa nguồn lực của địa phương, các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt. Các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư đường sắt đều được khuyến khích thông qua nhiều hình thức hợp đồng (BT, BOT, BTO, BLT, BTL...). Địa phương được dùng ngân sách để tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đầu tư xây dựng một số hạng mục.

Để rút ngắn, đơn giản hóa trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư, dự thảo cũng bổ sung các quy định về: được áp dụng thiết kế kỹ thuật tổng thể (thiết kế FEED) thay cho thiết kế cơ sở; UBND cấp tỉnh được quyết định thực hiện ngay việc lập, thẩm định, quyết định đầu tư dự án đường sắt đô thị mà không phải thực hiện các thủ tục về chủ trương đầu tư.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, dự án Luật được xây dựng trên 5 quan điểm chỉ đạo, đó là tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về hoàn thiện thể chế, xây dựng chính sách phát triển đường sắt, phù hợp với chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khoá XV và các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. Bảo đảm tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế tốt. Kế thừa những quy định còn phù hợp của Luật Đường sắt 2017, sửa đổi, bổ sung các nội dung không phù hợp và tăng cường công tác phân quyền trong hoạt động đường sắt. Huy động tối đa nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, trong đó ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo, thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia kinh doanh đường sắt. Ứng dụng và phát triển khoa học, công nghệ hiện đại trong lĩnh vực đường sắt.

Bổ sung quy định về phát triển công nghiệp hỗ trợ

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị làm rõ hơn phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật đối với đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao và đường sắt chuyên dùng; kinh doanh đường sắt, khai thác quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt.

Về phát triển công nghiệp đường sắt, phương tiện giao thông đường sắt (Chương III, từ Điều 27 đến Điều 34), Ủy ban đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định về phát triển công nghiệp hỗ trợ trong lĩnh vực đường sắt, giúp ngành công nghiệp đường sắt phát triển bền vững và đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng. Nghiên cứu bổ sung các quy định phát triển, ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực đường sắt; quy định rõ về việc chuyển giao toàn bộ hay một phần công nghệ mang tính bắt buộc; đề nghị cần có quy định về trung tâm nghiên cứu chuyên sâu về công nghệ đường sắt, hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học.

Ủy ban cũng cơ bản thống nhất với các quy định chung về phân loại đường sắt và cấp kỹ thuật đường sắt (Điều 9). Tuy nhiên, đề nghị rà soát, làm rõ quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể cho từng loại hình đường sắt; sự kết nối giữa các loại hình này trong hệ thống giao thông đường sắt quốc gia; tính hợp lý và khả thi trong việc phân loại hệ thống đường sắt gắn với đối tượng quản lý, nguồn lực đầu tư.