Kết quả bầu đại biểu HĐND các cấp cho thấy có những vấn đề đáng quan tâm. Trong khi ở cấp tỉnh, huyện cơ bản đạt yêu cầu về số lượng và cơ cấu đại biểu.
Nhưng ở HĐND cấp xã, lần đầu tiên có tình trạng hàng chục địa phương không bầu đủ số đại biểu theo quy định. Có địa phương thiếu đến 300-400 đại biểu, thậm chí có nơi cả Bí thư và Chủ tịch xã đều không trúng cử HĐND xã.
Chẳng hạn tại Nam Định, số đại biểu HĐND cấp xã bầu ra còn thiếu đến 213 người. Tại Phú Thọ thiếu 333 đại biểu HĐND cấp xã. Ngay tại thủ đô Hà Nội, số đại biểu HĐND cấp xã cũng bầu thiếu 272 người. Đáng chú ý, có những địa phương như Thanh Hóa, trong tổng số hơn 400 đại biểu HĐND cấp xã bầu thiếu có cả Bí thư và Chủ tịch xã đều không trúng cử. Các tỉnh Tuyên Quang, Hà Nam, Thái Bình, Phú Yên, Đăk Nông, Lâm Đồng.. cũng phải tiến hành bầu cử thêm đại biểu HĐND cấp xã.
Quang cảnh họp báo. (Ảnh: Phương Hoa/TTXVN)
Vì sao vậy? Có thể nhận thấy việc bầu thiếu đại biểu HĐND cấp xã đã phản ánh ý thức của cử tri. Họ đã có trách nhiệm với lá phiếu của mình và ngày càng đòi hỏi cao hơn ở đại biểu HĐND cấp cơ sở. Đã qua rồi cái thời ào ào bỏ phiếu, bất cần người bị gạch tên hay người được giữ lại là ai cốt để lại đúng số người được bầu.
Vì vậy, các chuyên gia cho rằng sống ở làng xã, những ứng viên HĐND là những người gần dân nhất, trực tiếp giải quyết những vấn đề liên quan đến quyền lợi của người dân. Kết quả công việc của họ dân đều biết và khen chê công tâm rành rọt. Vì vậy những ứng viên không trúng cử hẳn là những người mất lòng dân, xa dân, không thực hành đầy đủ trách nhiệm cán bộ, đảng viên trước quần chúng, không hoàn thành nhiệm vụ.
Bầu cử lần này cũng như lửa thử vàng. Ai có tâm, có tầm đều được dân tín nhiệm bầu vào HĐND và ngược lại ai đuối tầm, nhạt tâm dân loại ngay.
Việc một số xã phải bầu bổ sung đại biều cần được đánh giá là bình thường trong xã hội dân chủ, dân quyền. Tuy nhiên cũng phải thừa nhận là trong thực tế có một bộ phận nhỏ cử tri không có ý thức, cố ý không bỏ phiếu đúng quy cách, xóa bỏ tất tần tật danh sách ứng viên trên phiếu bầu. Lại có tình trạng bè phái dòng họ bảo nhau dồn phiều cho người của họ này, họ kia khiến kết quả bầu cử méo mó.
Cũng từ kết quả bầu cử HĐND cấp xã, phường vừa qua, các chuyên gia lưu ý việc chọn một số ứng cử viên đã không thực sự đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi từ thực tiễn cuộc sống của người dân. Không khó khăn gì người dân không biết vì sao ông A, bà B mất tín nhiệm đến thế nhưng vẫn được giới thiệu và vượt qua các vòng hiệp thương. Bà con ngờ rằng có hiện tượng bè phái, phe nhóm ở đây nên đã không bỏ phiếu cho những người này. Bên cạnh đó, công tác vận động bầu cử cũng cần nghiên cứu hoàn thiện để cử tri tiếp cận nhiều hơn với ứng cử viên, từ đó có đánh giá khách quan, toàn diện hơn trước khi bỏ phiếu bầu.
Mặc dầu vậy, đối chiếu với những yêu cầu trong chỉ thị của Đảng về cuộc Bầu cử Quốc hội khóa XIV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 đã thành công. Chúng ta hy vọng các đại biểu đắc cử hãy thực hiện đúng lời hứa với cử tri, góp phần xứng đáng vào việc xây dựng cơ quan quyền lực của dân do dân và vì dân trong nhiệm kỳ mới. Vàng đã qua thử lửa phải là vàng mười đích thực.