Hội thảo khoa học quốc gia Lịch sử Tòa án nhân dân Việt Nam

Tham dự Hội thảo có các đồng chí lãnh đạo TANDTC, Hội đồng Thẩm phán TANDTC, nguyên lãnh đạo TANDTC, các nhân chứng lịch sử, các chuyên gia, nhà sử học và lãnh đạo các TAND cấp cao, 63 TAND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Tòa án quân sự cấp quân khu và tương đương.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình - Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng, biên soạn cuốn sách nhấn mạnh: Để ghi lại những chặng đường vẻ vang trong suốt chặng đường xây dựng, phát triển, trưởng thành của TAND, Ban Cán sự đảng TANDTC đã chỉ đạo, triển khai tổ chức nghiên cứu, biên soạn, xuất bản "Lịch sử Tòa án nhân dân Việt Nam (1945 - 2020)". Đây là một công trình khoa học lịch sử được chỉ đạo triển khai tổ chức chặt chẽ theo quy trình thực hiện đề tài khoa học. Cuốn sách nhằm lưu giữ thông tin, tư liệu và làm tài liệu phục vụ công tác nghiên cứu, học tập, giáo dục truyền thống, xây dựng niềm tự hào và tinh thần trách nhiệm cho cán bộ Tòa án và các tầng lớp nhân dân trong việc góp sức xây dựng TAND Việt Nam ngày càng vững mạnh, xây dựng nền tư pháp trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân.

Trong suốt hơn một năm qua, TANDTC đã tổ chức nhiều hội thảo, trao đổi, lấy ý kiến và xem xét thông qua các chương, các phần của bản thảo cuốn sách. Ban Chỉ đạo nghiên cứu lịch sử TAND đã có một quá trình phân tích, đánh giá, nghiên cứu hồ sơ rất dày công và xây dựng bản thảo đầu tiên của cuốn “Lịch sử TAND Việt Nam 1945-2020”.

Với nhiều hình ảnh, tư liệu quý, nhiều thông tin hữu ích và đặc biệt quá trình xây dựng bản thảo cuốn sách của các chuyên gia, nhà sử học có sự chỉ đạo, chủ biên của đồng chí Chánh án TANDTC, sự tham gia tích cực của thành viên Ban cán sự đảng, thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC và sự tham gia góp ý cụ thể từ đề cương đến từng chương của cuốn sách của các nhân chứng lịch sử, do vậy đảm bảo tính chính xác, khoa học, tin cậy.

Nội dung của dự thảo Lịch sử Tòa án nhân dân Việt Nam đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện quá trình 75 năm xây dựng, trưởng thành, các thế hệ Thẩm phán, cán bộ, công chức TAND Việt Nam kế tiếp nhau vun đắp truyền thống "Trung thành, đoàn kết, sáng tạo, phụng công, thủ pháp, chí công vô tư", để lại những bài học kinh nghiệm quý báu, mang tính quy luật.

Đây là một công trình đồ sộ, công phu, rất phong phú về tư liệu; bản thảo dày 1000 trang, gồm 8 chương tương ứng với các giai đoạn lịch sử của đất nước và tổ chức, hoạt động của hệ thống Tòa án.

Ngoài chương mở đầu về quá trình hình thành, phát triển quốc gia dân tộc, kết quả xây dựng nhà nước và pháp luật ở Việt Nam trước năm 1945 và phụ lục, cuốn sách còn có 7 chương theo các phân đoạn thời kỳ lịch sử nhất định theo cách vừa kết hợp nghiên cứu phân đoạn lịch sử nhà nước, lịch sử Đảng và vừa cân nhắc những đặc thù lịch sử phát triển của hệ thống TAND. Suốt quá trình xây dựng và trưởng thành, hệ thống TAND đã từng bước được củng cố, kiện toàn và hoạt động ngày càng hiệu lực, hiệu quả. Lịch sử phát triển của TAND luôn gắn với công cuộc đấu tranh cách mạng và sự nghiệp của Đảng. Lịch sử của Tòa án là một phần của lịch sử Đảng, lịch sử đất nước.

Để việc nghiên cứu, xây dựng cuốn sách đảm bảo tính khoa học, đánh giá khách quan, tôn trọng sự thật, lịch sử, tại Hội thảo các đại biểu đều khẳng định việc nghiên cứu biên soạn cuốn “Lịch sử TAND Việt Nam 1945-2020” là việc làm cần thiết và ý nghĩa. Hàng chục ý kiến đóng góp có giá trị đã làm nổi bật quá trình vận động phát triển của TAND trong tiến trình lịch sử chung của đất nước, đồng thời chỉ ra những vấn đề còn chưa rõ cần lưu ý, các vấn đề cần cân nhắc thêm trong nội dung, bố cục của cuốn sách nhằm đảm bảo cuốn sách được biên soạn đạt chất lượng cao về nội dung.

Kết luận Hội thảo khoa học quốc gia Lịch sử TAND Việt Nam, đồng chí Nguyễn Hòa Bình bày tỏ: Độc lập, chủ quyền quốc gia không chỉ được khẳng định bằng nền văn hiến lâu đời, hệ thống chính quyền riêng biệt từ Trung ương đến cơ sở, mà còn được minh chứng bởi một nền tư pháp độc lập, nhân văn dựa trên nền tảng pháp luật thành văn. Vì vậy, cuốn sách được xuất bản sẽ là một công trình lịch sử có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với hệ thống Tòa án mà còn đối với sự nghiệp cách mạnh của dân tộc.

Nội dung cuốn sách là một công trình khoa học đồ sộ tổng kết quá trình xây dựng và phát triển, trưởng thành của nền tư pháp nước nhà; khẳng định những cống hiến của Tòa án cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của dân tộc, sự nghiệp cách mạng của Đảng. Từ đó, đúc kết bài học kinh nghiệm lịch sử và giáo dục truyền thống cho các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức Tòa án học tập, noi gương, yêu và tự hào về sứ mệnh bảo vệ công lý rất trọng trách nhưng cũng rất vinh quang.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình mong muốn tiếp tục nhận được sự tham gia tích cực, tâm huyết của các đại biểu trong việc cung cấp thông tin, tư liệu, ý kiến quý báu để đảm bảo cuốn sách được biên soạn đạt chất lượng cao thể hiện đầy đủ những giá trị truyền thống tốt đẹp mà các thế hệ nối tiếp thế hệ Thẩm phán, cán bộ, công chức TAND xây đắp trong suốt quá trình phát triển. Đây sẽ là những trang sử vẻ vang để hệ thống Tòa án thêm tự hào trên hành trình bảo vệ công lý, lẽ phải, công bằng để xây dựng TAND - Cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Đóng góp ý kiến vào nội dung cuốn sách Lịch sử TAND Việt Nam, PGS.TS Nguyên Mạnh Hà trình bày Báo cáo khoa học “Vai trò của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, hoạt động của TAND giai đoạn 1945-1960”. Đại tá Hoàng Hữu Quý, Phó Chánh án Tòa án quân sự Trung ương trình bày tham luận “Tòa án quân sự Việt Nam- Tiền thân, bộ phận cấu thành của hệ thống TAND Việt Nam”.

Tại hội thảo, TS Lê Hồng Quang, Bí thư Tỉnh ủy An Giang, nguyên Phó Chánh án Thường trực TANDTC; TS Trần Phương Hoa, Phó Viện trưởng điều hành Viện sử học Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam; các đồng chí nguyên là Phó Chánh án TANDTC gồm: Dương Thị Thanh Mai, Nguyễn Như Bích, Đặng Quang Phương, Bùi Ngọc Hòa, Từ Văn Nhũ, Nguyễn Sơn, Tống Anh Hào và nhiều nhà khoa học đã đóng góp nhiều tư liệu quý, có giá trị vào nội dung cuốn sách.