Hội nghị Ngoại trưởng NATO: Nhiều bất đồng cần được giải quyết

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm thứ Năm (4/4) kêu gọi các đồng minh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) điều chỉnh để thích nghi với những mối đe dọa mới nổi, bao gồm sự gây hấn ngày càng tăng của Nga, cạnh tranh chiến lược của Trung Quốc và di cư không kiểm soát.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu trong buổi tiệc chiêu đãi kỷ niệm 70 năm thành lập của NATO tại Thính phòng Andrew W Mellon ở Washington, DC

Ông Pompeo đã đưa ra lời kêu gọi trong ngày đầu tiên của Hội nghị ngoại trưởng NATO (4/4) tại Washington, nhân dịp kỷ niệm 70 năm liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương.

"Chúng ta phải điều chỉnh liên minh để đối đầu với các mối đe dọa mới nổi... cho dù đó là sự gây hấn của Nga hay vấn đề di cư không được kiểm soát, tấn công mạng, đe dọa đến an ninh năng lượng, cạnh tranh chiến lược của Trung Quốc, bao gồm công nghệ và 5G, và nhiều vấn đề khác", ông Pompeo nói.

Trong một tài liệu chiến lược năm 2018 của Mỹ, quân đội đặt Trung Quốc và Nga vào trung tâm của một chiến lược quốc phòng mới.

Phiên họp đầu tiên của cuộc họp tập trung vào các biện pháp ngăn chặn Nga, bao gồm cả ở khu vực Biển Đen nơi họ đặt ba tàu hải quân Ukraine năm ngoái.

Người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg cũng đã kêu gọi Moscow thả các tàu và thủy thủ đoàn của họ.

Ông nói rằng việc Nga vi phạm Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) năm 1987 là một phần của chuỗi các “hành vi gây bất ổn”. Washington tuyên bố sẽ rút khỏi hiệp ước vào mùa hè này trừ khi Moscow chấm dứt hành vi vi phạm hiệp ước, loại bỏ các tên lửa hạt nhân trên đất liền ở châu Âu.

Ông Stoltenberg nói "Chúng tôi không có ý định triển khai tên lửa hạt nhân phóng từ mặt đất ở châu Âu."

Trong phát biểu của mình, ông Pompeo nói rằng NATO cũng nên đối đầu với chiến tranh mạng gia tăng, bao gồm cả từ Trung Quốc.

Washington đã cảnh báo sẽ không hợp tác với các quốc gia sử dụng các hệ thống công nghệ Huawei của Trung Quốc, nhưng việc đó khiến Mỹ mâu thuẫn với EU, nơi Mỹ đã kêu gọi để cấm Huawei trên toàn khối. Phần lớn thành viên NATO là các nước EU.

Huawei đang bị các cơ quan tình báo phương Tây xem xét vì mối quan hệ với chính phủ Trung Quốc và khả năng thiết bị của họ có thể được sử dụng để làm gián điệp. Huawei đã nhiều lần phủ nhận việc tham gia vào công việc tình báo cho bất kỳ chính phủ nào.

Hoa Kỳ cũng đã bất hòa với các nước châu Âu về việc nhiều người trong số họ không đáp ứng các hướng dẫn chi tiêu quốc phòng của NATO là 2% GDP.

Ông Stoltenberg nói với các phóng viên rằng các đồng minh NATO nên cam kết tăng chi tiêu quốc phòng để cải thiện việc chia sẻ gánh nặng trong NATO.

"Tất cả các đồng minh NATO đã cam kết đầu tư nhiều hơn vào quốc phòng để cải thiện việc chia sẻ gánh nặng trong liên minh của chúng tôi và tôi hy vọng tất cả các đồng minh, bao gồm cả Đức, sẽ thực hiện tốt cam kết mà chúng tôi đã ký", Tổng thư ký NATO nói.

Tổng thống Donald Trump đã kêu gọi các nước NATO trả thậm chí hơn 2% tổng sản phẩm quốc nội của họ cho quốc phòng. Ông đã thông báo với các nhà lãnh đạo NATO năm ngoái về việc tăng chi tiêu quốc phòng lên 4% GDP. Ông nói rằng Hoa Kỳ đã chi 4,3% GDP cho NATO. Ông Trump đã chỉ trích Đức đã không làm đúng với cam kết.

Ông Stoltenberg cho biết Đức hiện đang đạt được tiến bộ, nhưng tất cả các đồng minh cần phải làm nhiều hơn nữa.

"Chúng ta không thực hiện cam kết này để làm hài lòng Hoa Kỳ. Chúng tôi đã làm điều đó bởi vì chúng tôi sống trong một thế giới khó lường hơn và không chắc chắn hơn”, Stoltenberg nói.

Người đứng đầu NATO cho biết sự bất đồng giữa các thành viên NATO, Thổ Nhĩ Kỳ và Hoa Kỳ về kế hoạch mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga không nằm trong chương trình nghị sự chính thức của cuộc họp ở Washington, nhưng sẽ được thảo luận bên lề.

Hoa Kỳ đã tạm dừng giao các thiết bị liên quan đến máy bay chiến đấu F-35 tiên tiến của họ cho Thổ Nhĩ Kỳ vì kế hoạch mua S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ.

Hoa Kỳ nói rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng không Nga sẽ làm tổn hại đến an ninh của máy bay F-35 do Lockheed Martin Corp chế tạo và sử dụng công nghệ tàng hình.