Hội nghị các quan chức cao cấp 4 nước Campuchia-Lào-Myanma-Việt Nam lần thứ 8

Tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Nhật Bản, tháng 12/2003 tại Tokyo (Nhật Bản), lãnh đạo Cấp cao các nước Campuchia, Lào, Myanma và Việt Nam đã nhất trí tổ chức Hội nghị cấp cao (CLMV) lần thứ 1 vào dịp Hội nghị cấp cao ASEAN 10 (tại Viên Chăn, tháng 11/2004). Việc hình thành hợp tác CLMV là một trong những nỗ lực đáp ứng yêu cầu khách quan của hội nhập tiểu vùng Mêkông và ASEAN.

Trưởng Đoàn đại biểu 4 nước CLMV và đại diện ASEAN thể hiện liên kết chặt chẽ trong hợp tác

Năm 2003, ASEAN thông qua Tuyên bố Bali II (Bali Concord II) khẳng định mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN với 3 cột trụ là Cộng đồng An ninh ASEAN (ASC), Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), Cộng đồng văn hóa- xã hội ASEAN (ASCC). Trở ngại lớn nhất đối với hội nhập ASEAN chính là khoảng cách phát triển giữa các thành viên ASEAN, cụ thể là giữa các nước CLMV với các nước ASEAN. Do đó, hợp tác CLMV khởi nguyên từ ý tưởng thu hẹp khoảng cách phát triển nhằm thúc đẩy hội nhập của các nước CLMV vào tiến trình phát triển chung của khu vực. Hợp tác CLMV là cơ chế hợp tác mở, một mặt phát huy lợi thế, tiềm năng hợp tác sẵn có của các nước CLMV, nhưng mặt khác là kênh kêu gọi hỗ trợ của các nước ASEAN khác và các đối tác phát triển dành cho các nước CLMV.

Hơn nữa, hợp tác CLMV cũng là diễn đàn để các nước CLMV phối hợp lập trường góp phần bảo vệ lợi ích của các nước CLMV trong tiến trình liên kết kinh tế ASEAN cũng như giữa ASEAN với đối tác khác (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…). 6 lĩnh vực hợp tác của CLMV gồm thương mại và đầu tư; nông nghiệp; công nghiệp và năng lượng; giao thông; du lịch và phát triển nguồn nhân lực. Về cơ chế hợp tác, Hội nghị cấp cao CLMV được tổ chức thường niên, quyết định những vấn đề lớn và định hướng hợp tác CLMV. Để triển khai các lĩnh vực hợp tác, các nước CLMV nhất trí thành lập 6 Nhóm công tác tương ứng với 6 lĩnh vực hợp tác, trong đó Việt Nam điều phối 3 Nhóm công tác (thương mại - đầu tư, công nghệ thông tin, phát triển nguồn nhân lực).

Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị  CLMV 8

Hội nghị cấp cao CLMV lần thứ 1 diễn ra ngày 28/11/2004 tại Lào, đã thông qua Tuyên bố Viên Chăn về Tăng cường hợp tác và hội nhập kinh tế giữa các nước CLMV khẳng định quyết tâm của các nước CLMV tăng cường hợp tác kinh tế và hội nhập trong các khuôn khổ hợp tác tiểu vùng Mê Công, ASEAN và khu vực; kêu gọi các nước và các tổ chức quốc tế tăng cường hỗ trợ 4 nước nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển.

Tại Hội nghị CLMV lần 2 (Malaysia, tháng 12/2005), Thủ tướng 4 nước CLMV đã thông qua Chương trình hành động CLMV và nhất trí bốn nước phối hợp với Thái Lan nghiên cứu khả năng kết hợp hợp tác CLMV và hợp tác Ayeyawady- Chao Phraya- Mêkông (ACMECS) nhằm tránh trùng lặp và nâng cao hiệu quả hợp tác.

Hội nghị CLMV lần 3 (Philippines, tháng 1/2007) ghi nhận các thỏa thuận về kết hợp Chương trình hành động CLMV và Chương trình hành động Chiến lược hợp tác kinh tế ACMECS; thông qua Chương trình hành động CLMV 2006 và chỉ đạo các Nhóm Công tác của 4 nước CLMV sớm đề xuất các dự án hợp tác khả thi để trao đổi, thống nhất tại cuộc họp SOM CLMV tại Việt Nam vào đầu năm 2007.

Hội nghị CLMV lần thứ 4 (Việt Nam, 11/2008) đã nhất trí định hướng thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác CLMV, bao gồm thương mại và đầu tư, giao thông, nông nghiệp, công nghiệp và năng lượng, du lịch, và phát triển nguồn nhân lực. Khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân và doanh nghiệp các nước vào tiến trình hợp tác. Hội nghị nhất trí tạo thuận lợi và thúc đẩy các doanh nghiệp nước thành viên hợp tác đầu tư, kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp chế biến, khoáng sản, thủy điện, phát triển hạ tầng, dịch vụ và logistics... Các nước đánh giá cao Việt Nam thành lập Chương trình Học bổng CLMV.  Hội nghị nhất trí giảm tần suất họp Cấp cao CLMV xuống còn hai năm một lần, tổ chức họp Bộ trưởng trước các Hội nghị Cấp cao hoặc giữa hai kỳ Hội nghị Cấp cao nếu cần thiết, tổ chức họp SOM hàng năm.

Toàn cảnh Hội nghị CLMV 8

Tiếp theo, Hội nghị CLMV lần thứ 5 (Campuchia, tháng 11/2010); CLMV lần thứ 6 (Lào, tháng 3/2013); CLMV lần thứ 7 (Myanma, tháng 6/2015), các nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường hợp tác thương mại và đầu tư giữa 4 nước: phối hợp xây dựng các chính sách mới về tạo thuận lợi cho lưu thông thương mại giữa các nước CLMV và thực hiện nghiêm túc các thỏa thuận song phương và đa phương đã ký kết; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp CLMV đầu tư vào thị trường của nhau; xây dựng các chính sách khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng. Bên cạnh đó, 4 nước phát huy tối đa tiềm năng của các Hành lang kinh tế Đông - Tây, Hành lang kinh tế phía Nam (SEC) và Hành lang kinh tế Bắc- Nam (NSEC); nhân rộng mô hình kiểm tra “một cửa, một lần dừng” tại các cặp cửa khẩu quốc tế và xây dựng tiểu vùng CLMV thành một điểm đến du lịch hàng đầu thế giới.

Hội nghị cấp cao CLMV lần thứ 8 diễn ra từ ngày 24 đến 26/10/ 2016) tại Việt Nam với chủ đề “Nắm bắt cơ hội, định hình tương lai” được các nước nhất trí cao. Tại Hội nghị, đại biểu 4 nước  nhận thấy trong các nước CLMV có một số thế mạnh về quy mô kinh tế, kinh nghiệm phát triển, đổi mới và hội nhập quốc tế. Hợp tác CLMV lần thứ 8 là cơ chế hợp tác mở, một mặt phát huy lợi thế, tiềm năng hợp tác sẵn có của các nước CLMV, nhưng mặt khác là kênh kêu gọi hỗ trợ của các nước ASEAN khác và các đối tác phát triển dành cho các nước CLMV. Hơn nữa, hợp tác CLMV cũng là diễn đàn để các nước CLMV phối hợp lập trường góp phần bảo vệ lợi ích của các nước CLMV trong tiến trình liên lết kinh tế ASEAN với đối tác khác (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc...).