Hội đàm giữa TANDTC Việt Nam và Đoàn đại biểu Tòa án tối cao Hoa Kỳ

Cùng tham gia tiếp Đoàn có bà Nguyễn Thúy Hiền, Phó Chánh án TANDTC và lãnh đạo các đơn vị chức năng của TANDTC.

Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình bày tỏ vui mừng được đón tiếp Đoàn đại biểu Tòa án tối cao Hoa Kỳ và chúc Đoàn thu được nhiều kết quả trong thời gian làm việc tại Việt Nam.

Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực tư pháp

Tại buổi làm việc, Đoàn đại biểu Tòa án tối cao Hoa Kỳ mong muốn được tìm hiểu quy định của Hiến pháp Việt Nam năm 2013 về Tòa án; chức năng, vị trí, vai trò, thẩm quyền của Tòa án theo Luật Tổ chức TAND năm 2014 và những thành tựu của Việt Nam trong quá trình cải cách tư pháp.

Hội đàm giữa TANDTC Việt Nam và Đoàn đại biểu Tòa án tối cao Hoa Kỳ

Về những vấn đề trên, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình nhấn mạnh: Điều 102 Hiến pháp năm 2013 đã hiến định “TAND là cơ quan xét xử của nước CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp; TAND có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Hiến pháp năm 2013 đã có những điểm đổi mới liên quan đến chức năng, vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhằm tăng cường bảo vệ quyền làm chủ của nhân dân, quyền con người, quyền công dân; tăng cường hệ thống tư pháp để xây dựng “Nhà nước pháp quyền”. Trong toàn bộ hệ thống chính trị, chỉ có Tòa án có chức năng xét xử, thực hiện quyền tư pháp và quyền tư pháp được đồng nhất với chức năng xét xử, điều này phù hợp với nhiều nước trên thế giới.

Đồng thời, tháng 11-2014, Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam đã thông qua Luật Tổ chức TAND. Theo đó, hệ thống TAND Việt Nam đã có những thay đổi về cơ cấu tổ chức. Hệ thống TAND được chia thành 4 cấp xét xử bao gồm: TANDTC; TAND cấp cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương.

Về thẩm quyền, TANDTC chỉ tập trung vào nhiệm vụ xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm; bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử; quản lý các Toà án về mặt tổ chức; xây dựng pháp luật; đào tạo, bồi dưỡng Thẩm phán, Hội thẩm và các chức danh khác. TANDTC được tổ chức theo hướng tinh gọn với Hội đồng Thẩm phán TANDTC từ 13 đến 17 Thẩm phán TANDTC. Các TAND cấp cao được thành lập trên cơ sở 3 Tòa phúc thẩm, 5 Tòa chuyên trách trước đây của TANDTC. Cơ cấu tổ chức của Tòa cấp cao gồm có Tòa hình sự, Tòa dân sự, Tòa hành chính, Tòa kinh tế, Tòa lao động, Tòa gia đình và người chưa thành niên. TAND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, ngoài các Toà chuyên trách hiện có trong cơ cấu tổ chức của TAND nay thành lập thêm Toà gia đình và người chưa thành niên.

Về công tác tuyển chọn và bổ nhiệm Thẩm phán cũng có những thay đổi nhằm tăng cường tính độc lập của Thẩm phán. Đặc biệt, Thẩm phán TANDTC nay phải được Quốc hội phê chuẩn, Chủ tịch nước bổ nhiệm. Ngoài ra, Luật Tổ chức TAND năm 2014 và các Luật tố tụng đang được sửa đổi cũng hướng đến tăng cường độc lập tư pháp, minh bạch trong các hoạt động tư pháp, về cải cách tư pháp, tăng cường sự tiếp cận công lý của người dân.

Về phía Tòa án tối cao Hoa Kỳ, Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg đánh giá cao những thành tựu của TAND Việt Nam trong phát triển kinh tế, xã hội và cải cách tư pháp. Bà Ruth Bader Ginsburg cũng giới thiệu về nền tư pháp của Hoa Kỳ, hệ thống các quy định của pháp luật đối với Tòa án; tính độc lập của Tòa án, của Thẩm phán và quy trình để kháng cáo vụ án lên Tòa án tối cao. Bên cạnh đó các thành viên Đoàn đại biểu Tòa án tối cao Hoa Kỳ đã chia sẻ những kinh nghiệm của Hoa Kỳ trong xây dựng pháp luật, trong tổ chức bộ máy Tòa án và quá trình xét xử. Đồng thời hai bên đã thảo luận về các vấn đề chuyên môn có liên quan đến quá trình đào tạo Thẩm phán, về tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ của Tòa án mỗi nước nhằm tìm kiếm cơ hội để tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa Tòa án hai nước trong thời gian tới.

Xúc tiến các hoạt động hợp tác trong lĩnh vực tư pháp giữa Việt Nam - Hoa Kỳ

Thông tin với Đoàn đại biểu Tòa án tối cao Hoa Kỳ về cải cách tư pháp trong thời gian tới, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình bày tỏ: TANDTC Việt Nam đang đặt ưu tiên hàng đầu là việc xây dựng thể chế pháp luật nhằm thực thi các quy định mới của Hiến pháp 2013, Luật Tổ chức TAND 2014 và chiến lược cải cách tư pháp nói chung. Thực hiện phương châm đa phương hóa, đa dạng hóa trong quan hệ đối ngoại, mở rộng hợp tác với các nước vì lợi ích của cả hai bên và vì mục tiêu phát triển nền tư pháp, TANDTC Việt Nam đã ký thỏa thuận hợp tác với 15 nước trên thế giới, trong đó có các nước như: Nga, Trung Quốc, Úc, Hungary, Bungari, Rumani, Uzebekistan, Slovakia, Áo, Belarus, Cuba, Lào, Campuchia...

Đối với Hoa Kỳ, thời gian qua các hoạt động hợp tác trực tiếp giữa TANDTC Việt Nam và Tòa án tối cao Hoa Kỳ chưa có nhiều và chưa được phát triển đúng với tiềm năng sẵn có. Việt Nam rất mong được hợp tác với Tòa án tối cao Hoa Kỳ trên các lĩnh vực như: hỗ trợ kinh nghiệm trong giải quyết một số loại tội phạm, tranh chấp mới; về vấn đề sở hữu trí tuệ và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cải cách hành chính tư pháp tại Tòa án. Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ chia sẻ kinh nghiệm về minh bạch trong hoạt động xét xử, tăng cường tiếp cận công lý cho người dân thông qua việc đổi mới trình tự tố tụng và cải cách các hoạt động hành chính tư pháp; phát triển án lệ, đào tạo Thẩm phán, cán bộ Tòa án. Chánh án Trương Hòa Bình cho rằng đây là những lĩnh vực tiềm năng giữa hai bên mà Hoa Kỳ có thế mạnh và Việt Nam cũng đang cần nhiều thông tin, bài học kinh nghiệm. Vì vậy, TANDTC Việt Nam mong rằng trong thời gian tới, hai bên sẽ xúc tiến các hoạt động hợp tác, trước hết là việc trao đổi đoàn nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau và có thể tiến đến ký kết thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực tư pháp giữa Tòa án tối cao của hai nước làm cơ sở cho các hoạt động hợp tác của hai bên.

Về vấn đề này, ông Ted Osius, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp chủng quốc Hoa Kỳ tại Việt Nam khẳng định sẽ hỗ trợ tích cực cho Tòa án Việt Nam bằng những chương trình hợp tác cụ thể để góp phần nâng cao năng lực hoạt động cho các TAND. Hai bên thống nhất cho rằng, trên cơ sở tuyên bố chung của lãnh đạo cấp cao hai nước về tăng cường hợp tác trong thực thi pháp luật, TANDTC Việt Nam và Đại sứ quán Hợp chủng quốc Hoa kỳ tại Việt Nam sẽ phối hợp để triển khai thực hiện bằng các hình thức cụ thể.

Cũng trong khuôn khổ buổi hội đàm, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình và bà Ruth Bader Ginsburg, Thẩm phán Tòa án tối cao Hoa Kỳ đã đề cập đến vấn đề giải quyết tranh chấp chủ quyền trên biển Đông. Hai bên thống nhất rằng, các bên có liên quan cần tôn trọng và nghiêm túc thực thi các quy định của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 cũng như Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC). Các quốc gia có liên quan đến tranh chấp ở biển Đông không nên có các hành động đe dọa hoặc sử dụng vũ lực mà cần tôn trọng tự do hàng hải và tự do hàng không.

Nhân dịp này, qua bà Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg cùng các thành viên trong Đoàn, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình gửi lời chào trân trọng đến Chánh án Tòa án liên bang Hoa Kỳ và mong muốn được mời Ngài Chánh án Tòa án liên bang Hoa Kỳ sang thăm Việt Nam vào một dịp thích hợp để hai bên tăng cường hiểu biết lẫn nhau, mở ra nhiều hướng hợp tác mới vì lợi ích chung của nhân dân và vì sự phát triển của nền tư pháp mỗi nước.

Kết thúc buổi hội đàm, một lần nữa, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình chúc Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg và các thành viên trong Đoàn đại biểu Tòa án tối cao Hoa Kỳ có những ngày làm việc thật hiệu quả tại Việt Nam, đồng thời dành thời gian để đi thăm một số danh lam, thắng cảnh để biết thêm về đất nước, con người Việt Nam.

Bà Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg cảm ơn sự thịnh tình của TANDTC Việt Nam và thay mặt Tòa án tối cao Hoa Kỳ mời Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình sang thăm chính thức Tòa án tối cao Hoa Kỳ. Chánh án TANDTC Việt Nam Trương Hòa Bình vui vẻ nhận lời.