Học sinh bắt đầu sử dụng SGK mới từ năm 2018

Sách giáo khoa mới sẽ được áp dụng vào chương trình học từ năm 2018. Ảnh minh họa

Một môn học nhiều SGK

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá Giáo dục Thanh thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi, hiện ngành Giáo dục có một chương trình, một bộ sách giáo khoa (SGK), nhưng đã xuất hiện những hạn chế như chưa phù hợp với nhiều địa phương, chưa phát huy tính sáng tạo của giáo viên.

Xu thế chung của các nước là, có một chương trình quốc gia và nhiều bộ SGK. Từ thực tiễn và kinh nghiệm thế giới, Việt Nam sẽ thống nhất một chương trình, có nội dung cốt lõi thực hiện chung trên cả nước. Vì điều kiện vùng miền khác nhau nên cần thiết phải có phần mềm dẻo để địa phương, nhà trường bổ sung cho phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh, cơ sở vật chất của trường.

Theo dự thảo Nghị quyết vừa được thông qua, yêu cầu đổi mới chương trình và SGK phổ thông là: Kế thừa và phát triển những ưu điểm của chương trình, SGK hiện hành, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của nền văn hóa Việt Nam và phù hợp với xu thế quốc tế, đồng thời đổi mới toàn diện mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục, thi, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục theo yêu cầu phát triển phẩm chất và năng lực học sinh; khắc phục tình trạng quá tải; tăng cường thực hành và gắn với thực tiễn cuộc sống.

Do đó, Quốc hội thống nhất sẽ có một số sách cho mỗi môn học. SGK sẽ cụ thể hóa các yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông về nội dung giáo dục, phẩm chất và năng lực học sinh; định hướng phương pháp giáo dục và cách thức kiểm tra, đánh giá chất lượng. Nhà nước sẽ xã hội hóa việc biên soạn SGK; khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn SGK trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông. Để chủ động triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức việc biên soạn một bộ SGK. 

Đồng thời, nhằm tránh tình trạng Bộ Giáo dục "vừa đá bóng, vừa thổi còi" như các đại biểu lo ngại, nghị quyết nêu rõ, Bộ GD&ĐT sẽ ban hành tiêu chí đánh giá SGK và phê duyệt SGK được phép sử dụng trên cơ sở kết quả thẩm định của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK (Hội đồng làm việc độc lập). Chính phủ ban hành cơ chế tài chính bảo đảm công bằng giữa sách giáo khoa do tổ chức, cá nhân biên soạn.

Chủ nhiệm UBVH Giáo dục Thanh thiếu niên và Nhi đồng của QH Đào Trọng Thi đọc báo cáo dự thảo Nghị quyết tại phiên họp chiều 28/11 

Theo nghị quyết, các cơ sở giáo dục phổ thông lựa chọn sách giáo khoa để sử dụng dựa trên ý kiến của giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục. Từ năm học 2018 - 2019, ngành giáo dục bắt đầu áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và SGK mới theo hình thức cuốn chiếu đối với mỗi cấp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông.

Kinh phí thực hiện đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông do ngân sách Nhà nước bảo đảm và huy động từ xã hội. Kinh phí từ ngân sách Nhà nước được nêu trong dự toán ngân sách hàng năm của Chính phủ trình Quốc hội theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.

Chính phủ phê duyệt và chỉ đạo thực hiện Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông và các đề án khác có liên quan nhằm bảo đảm đồng bộ các điều kiện về đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, cơ sở vật chất để thực hiện đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông; chỉ đạo việc thực hiện đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông; hằng năm đánh giá kết quả thực hiện trong báo cáo của Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội trình Quốc hội…

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận thực hiện giám sát, phản biện xã hội đối với việc triển khai thực hiện đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông.

Phổ thông kéo dài 12 năm, ba cấp

Theo dự thảo Nghị quyết, giáo dục phổ thông 12 năm, gồm hai giai đoạn giáo dục: Giai đoạn giáo dục cơ bản (gồm cấp tiểu học 5 năm và cấp trung học cơ sở 4 năm) và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (cấp trung học phổ thông 3 năm). Giáo dục cơ bản bảo đảm trang bị tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở. Giáo dục định hướng nghề nghiệp bảo đảm học sinh tiếp cận nghề nghiệp, chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng.

Ở cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở thực hiện lồng ghép những nội dung liên quan với nhau của một số lĩnh vực giáo dục, một số môn học trong chương trình hiện hành để tạo thành môn học tích hợp; thực hiện tinh giản, tránh chồng chéo nội dung giáo dục, giảm hợp lý số môn học. Ở cấp trung học phổ thông yêu cầu học sinh học một số môn học bắt buộc, đồng thời được tự chọn các môn học và chuyên đề học tập theo hình thức tích lũy tín chỉ.

Tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng: phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, bồi dưỡng phương pháp tự học, hứng thú học tập, kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm và khả năng tư duy độc lập. Đa dạng hoá hình thức tổ chức học tập, tăng cường hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông; giáo dục ở nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội.

Thi và đánh giá kết quả học tập của học sinh dựa vào chương trình giáo dục phổ thông phù hợp với lộ trình thực hiện Đề án. Đổi mới phương thức thi và công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông theo hướng gọn nhẹ, giảm áp lực và tốn kém cho xã hội mà vẫn bảo đảm độ tin cậy, trung thực, đánh giá đúng năng lực học sinh, cung cấp dữ liệu cho việc tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học.