Hồ sơ mật về các "nhạc trưởng" sân cỏ (P4) : Jose Mourinho

Kỳ 4: Mourinho và nghệ thuật Đắc Nhân Tâm

Jose Mourinho – một cá tính cao ngạo và không ngán ngại gây sự với bất kỳ ai lại có thể có được sự thuần phục, tin yêu, nể trọng của hầu như tất cả các học trò – những ngôi sao không thiếu sự cao ngạo đến từ nhiều nền bóng đá khác nhau ở Châu Âu. Đây cũng chính là một trong những tiền đề cho thành công của Mourinho cùng tất cả các đội bóng ông từng dẫn dắt. Lí giải cho điều này không thể không nhắc tới nghệ thuật Đắc Nhân Tâm bậc thầy của HLV người Bồ Đào Nha này.

Tạo dựng khối đoàn kết vững chắc

Những bài học thành công của bóng đá thế giới đều đã minh chứng cho việc muốn xây dựng nên những thành công vang dội cho đội bóng, HLV trước hết phải là một bậc thầy về thu phục nhân tâm. Trong bóng đá hiện đại, khi mà những giá trị kim tiền đã chi phối không ít các mối quan hệ mang tính đạo đức thì điều này càng trở nên quan trọng để gắn kết và phát huy sức mạnh của một tập thể trong khối đoàn kết vững mạnh.

Vào ngày đầu tiên nhậm chức ở bất kỳ đội bóng nào, Mourinho gửi cho mỗi người một thông điệp: “Từ giờ trở đi, trong mỗi trận đấu, từng phút giây cuộc sống, các bạn đều phải tập trung vào mục tiêu trở thành nhà vô địch. Tôi cần tất cả các bạn. Các bạn cần nhau. Chúng ta là một đội”. Lời nhắc nhở luôn được lặp lại cho đến khi mục tiêu hoàn thành.

Luôn hối thúc những động lực khát khao, Mourinho tạo ra những chiến binh trung thành như Wesley Sneijder

HLV người Bồ luôn tạo ra nền tảng tâm lý là khát khao chung của cả đội bóng. Mourinho thì muốn tất cả đều phải hy sinh hết mình vì chiến thắng.

Quan tâm và chia sẻ

Mourinho là người đàn ông bản lĩnh, cá tính điều đó không mâu thuẫn gì với việc ông là con người tình cảm, ông yêu mến các cầu thủ như những người con trai và luôn tìm cách bảo vệ họ. Mourinho cũng biết cách để tìm hiểu và quan tâm đến cuộc sống đời thường của từng người. Chính sự quan tâm sâu sát đến những vấn đề rất đỗi đời thường của mỗi cầu thủ ấy là một cách ứng xử quan trọng tạo tiền đề cho nghệ thuật Đắc Nhân Tâm của Người đặc biệt luôn được phát huy.

Tại Chelsea, ông biết tất cả vợ và con cái của các cầu thủ ở Chelsea. Khi chia tay đội bóng, ông nói lời chia tay, ôm lấy từng cầu thủ và thủ thỉ với từng người trong suốt 3 giờ đồng hồ lưu luyến. Frank Lampard từng nói “Tôi yêu ông ấy, với tư cách một người đàn ông và cả một HLV” . Tại Inter, Milito bảo: “Không có ai bá vai bá cổ mọi người và bảo vệ họ như Mourinho. Cách ấy làm giảm sự căng thẳng của tất cả khi mọi việc không như ý”. Để rồi khi Mou ra đi đã có những giọt nước mắt như con nít trên gương mặt của các chàng trai Inter can trường.

Lampard là biểu tượng của lòng trung thành với Mourinho

Mou chẳng những ghi nhớ mọi thứ về thành phần BHL (cả tên vợ và con của họ) mà ông còn nắm rất rõ về đối thủ. Ông nổi tiếng với việc gặp và hỏi thăm các cầu thủ của đội bạn, gồm cả việc sinh nhật của vợ con anh ta. Có rất hiếm các HLV đạt đến trình độ này khi biết đến cả những thông tin cá nhân dù là nhỏ nhất.

Mou quan tâm và hiểu cầu thủ trên góc độ hiểu một con người đầy đủ. Tại Uniao de Leiria, đội bóng chuyên nghiệp đầu tiên ông dẫn dắt, Mourinho đã tham vấn David Barreirinhas, một thành viên trong Ban huấn luyện, về cách thức trở thành một cố vấn tâm lý cho các cầu thủ. Barreirinhas kể lại: “Tôi nhận ra rằng Jose Mourinho là người quan tâm một cách chi tiết rằng cầu thủ cũng là con người, và họ cũng có thể phải trải qua những ngày chơi không tốt.” Tại Inter, khi nhận thấy Wesley Sneijder kiệt sức, ông đến gặp anh ta và đề xuất một kỳ nghỉ, bất chấp mùa giải đang diễn ra rất căng thẳng: “Ông ấy đã cho tôi đi biển. Vì vậy, tôi đã đi nghỉ ở Ibiza trong ba ngày và khi trở lại, tôi đã chuẩn bị để tàn sát và chết vì ông ấy.” – Sneijder kể lại.

Ứng xử đặc biệt cho hiệu ứng đặc biệt

Nhà tâm lý học thể thao Andy Barton cho rằng “Mourinho luôn có cách biến góc nhìn tiêu cực thành tích cực. Nếu một đội bóng đang thua 0-3 và trong giờ nghỉ, HLV la hét, điều đó chẳng có tác dụng gì. Thay vào đó, Mourinho sẽ tập trung vào thứ họ đang làm đúng, và nói thêm cách để họ lật ngược thế cờ”.

Tháng 3/2007, Chelsea đang thua 0-1 trong một trận đấu tại Champions League. Một vài phút trước khi hiệp một kết thúc, Mourinho giận dữ rời khỏi sân và về phòng thay đồ. Các cầu thủ đã sẵn sàng đón những lời khó nghe. Nhưng không, Mourinho bình tĩnh nói: “Tôi yêu cầu các cầu thủ tận hưởng cuộc chơi”. Kết quả là The Blues đã lội ngược dòng ngoạn mục

Khi gặp Fulham, Chelsea bế tắc trong hiệp một, Mou đã im lặng hoàn toàn trong giờ nghỉ. Nhưng Chelsea đã chơi cực kỳ mạnh mẽ trong hiệp hai và giành chiến thắng. Đó chỉ là một ví dụ trong rất nhiều dẫn chứng về nghệ thuật tâm lý của ông. Đó là sự im lặng đầy bản lĩnh: Mourinho không hề nóng vội, dù Chelsea đã chơi tệ trước một đội cuối bảng. Ông hiểu khi nào cần phải “xạc” cho họ một trận, và khi nào không. Từ đó, tâm lực của toàn đội bóng bị Mou thu phục và điều hướng tạo nên sức mạnh chiến đấu khó lường.

Ứng xử khác nhau với mỗi cầu thủ, mỗi trận đấu

HLV người Bồ thực sự dành thời gian đáng kể để chuẩn bị tâm lý cho từng cầu thủ của mình, phù hợp với từng trận đấu khác nhau. Theo Arjen Robben: “Ông ấy rất đặc biệt trong cách tiếp cận từng trận đấu. Các cầu thủ đều được chuẩn bị tốt. Tất cả đều biết việc họ phải làm. Ông ấy rất giỏi giao kết với những cầu thủ lớn. Ông được họ tôn trọng”.

Đó là cách Mourinho đẩy những đội bóng của ông đi đến giới hạn. Chiến tranh tâm lý của Mourinho không chỉ được dùng để “tiêu diệt” đối thủ, mà còn được sử dụng để khích lệ các cầu thủ, thu phục nhân tâm.

Trong lần đầu dẫn dắt Chelsea, Mourinho nói với Frank Lampard rằng “cậu là cầu thủ tốt nhất Thế giới”, dù vào thời điểm ấy, Lampard vẫn chỉ là một tiền vệ hạng khá và chẳng có gì trong tay. Kết quả là F8 giúp Chelsea giành rất nhiều danh hiệu và trở thành một trong những tiền vệ hay nhất của lịch sử Premier League.

Khi còn dẫn dắt Inter Milan, trong một trận đấu mà đội bóng áo xanh đen chơi rất bế tắc trong hiệp một, Mourinho đã gọi Zlatan Ibrahimovic ra và mỉa mai: “Cậu nên đem cái giải thưởng vừa rồi (khi ấy, Ibra vừa nhận giải Cầu thủ nước ngoài hay nhất Serie A) về mà tặng mẹ cậu đi, bà ấy xứng đáng với nó hơn cậu.” Kết quả là Ibra hứa hẹn rằng anh sẽ chơi đến khi đổ máu trong hiệp hai, và thực tế là tiền đạo người Thụy Điển đã chạy như điên, rồi ghi một bàn thắng quan trọng.

Khi dẫn dắt Samuel Eto'o – một cầu thủ đã từng nhiều lần phát ngôn không hay về mình trong màu áo đối thủ, Mou đã coi như không có hiềm khích cũ mà đề cao cầu thủ này hết mực đồng thời nói rằng cậu ta sẽ còn toàn diện hơn khi chơi theo cách của mình. Kết quả, Mou biến “thù” thành bạn và có thêm một cận vệ trung thành.

Câu chuyện biến “thù” thành bạn nổi tiếng của giới túc cầu

Trong các cuộc họp báo, trong khi các HLV ở Anh thường chỉ gọi các cầu thủ của họ là “con trai” (boys), hay “chàng trai” (lads), Mourinho gọi họ là “những người đàn ông” (men), giống như một vị tướng quân nói với binh sĩ của mình. Đó cũng là một sự nâng cao tự tôn của các cầu thủ, và bình đẳng với họ. Bằng cách gọi họ là những người đàn ông, Mourinho cũng đánh thức được sự chín chắn lẫn trách nhiệm, và các đội bóng của Mourinho thường mang những phẩm chất quý giá này.

Mourinho là một HLV xuất sắc và cực kỳ thông minh, nhưng trên hết, ông là một bậc thầy về thu phục nhân tâm và biến điều đó thành động lực cho chiến thắng.