Những hiểu nhầm về ý định thực sự trong động thái di chuyển của tàu sân bay Carl Vinson đã thổi bùng mối lo ngại về nguy cơ chiến tranh không có thực.
Theo đó, vào đầu tháng 4, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ra lệnh cho Bộ tư lệnh Thái Bình Dương (PACOM) xây dựng các kế hoạch “chủ động và bền vững” để đối phó với Triều Tiên, chuẩn bị cho khả năng Tổng thống Donald Trump ra lệnh tấn công quốc gia này.
Trước mệnh lệnh đó, các sĩ quan tham mưu PACOM đề xuất với Tư lệnh, Đô đốc Harry Harris, phương án hủy chuyến thăm của tàu sân bay Carl Vinson tới Australia để lên đường tới vùng biển gần Triều Tiên.
Theo kế hoạch này, tàu Carl Vinson sẽ cắt ngắn cuộc diễn tập bí mật với hải quân Australia ở vùng biển ngoài khơi Indonesia, hủy chuyến ghé thăm cảng Perth của Australia và lên đường tới bán đảo Triều Tiên. Như vậy, Carl Vinson sẽ có mặt ở ngoài khơi Triều Tiên vào cuối tháng 4.
Tuy nhiên, việc thay đổi lịch trình của một tàu sân bay không phải là động thái nhỏ. Australia đã chuẩn bị rất nhiều thứ để đón tàu sân bay Mỹ. Ngoài ra, gia đình của nhiều thủy thủ trên tàu đã đặt vé máy bay tới Australia để gặp người thân. Chuyến ghé thăm cảng Perth là cơ hội hiếm hoi để các thủy thủ trên tàu có cơ hội gặp gỡ vợ con, gia đình.
Hành trình của tàu sân bay Carl Vinson đang thổi bùng “chảo lửa” ở Triều Tiên
Các quan chức PACOM cho rằng, điều dễ dàng nhất họ có thể làm là ra một thông cáo báo chí về việc hủy chuyến thăm Australia, giúp các gia đình quân nhân dễ dàng trả lại vé cho hãng hàng không, cũng như cho các bên liên quan hiểu lý do tàu Vinson sẽ không ghé thăm Australia.
Ngay sau đó, một thông cáo báo chí được đưa ra với ngôn từ không hề ẩn ý rằng: "Đô đốc Harris ra lệnh cho cụm tàu sân bay chiến đấu Carl Vinson đi lên phía bắc và hướng tới tây Thái Bình Dương sau khi rời Singapore vào ngày 8/4".
Nhưng ngay sau đó, thông báo này đã mang đến một hiệu ứng khác là nó sẽ đánh động Triều Tiên rằng, dàn khí tài hùng hậu của Mỹ đang hướng thẳng về phía Triều Tiên để phát đi thông điệp mạnh mẽ tới Bình Nhưỡng, thế nên hãy biết cách mà cư xử.
Với PACOM, họ chỉ nghĩ rằng bản thông báo báo chí đó là phương án hoàn hảo để giải quyết những vấn đề do việc thay đổi lịch trình của tàu sân bay gây ra. Thế nhưng mọi việc diễn ra không hề đơn giản như họ nghĩ.
Trong 10 ngày tiếp theo, một chuỗi những hiểu nhầm và tính toán sai lầm trong hệ thống an ninh quốc gia Mỹ cùng cơn sốt của giới truyền thông đã đẩy thế giới vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, cũng như đẩy khu vực Đông Á vào một cuộc chiến tranh hạt nhân.
Sự việc này càng trở lên căng thẳng khi sau đó hai ngày ông Trump lại ra lệnh tấn công bất ngờ bằng tên lửa vào Syria, tạo nên cảm giác rằng Tổng thống Mỹ đang ngày càng tự tin hơn trong việc sử dụng vũ lực. Nhiều người dự đoán rằng lãnh đạo Triều Tiên và các cơ sở hạt nhân của nước này sẽ là mục tiêu tiếp theo của tên lửa Tomahawk Mỹ theo lệnh của Trump.
Tuy nhiên, sau đó tàu Vinson và đội tàu hộ tống lại không hề chuyển hướng lên phía bắc. Chúng đang xuôi xuống Ấn Độ Dương để tiến hành cuộc diễn tập đã lên kế hoạch từ trước với Australia, trái ngược với những đồn đoán rằng một cuộc tấn công phủ đầu nhắm vào Triều Tiên sắp diễn ra.
Dư luận và báo chí Hàn Quốc nổi giận, gọi chính quyền Trump là “dối trá không khác gì Triều Tiên”, vì cùng thổi phồng sự thật để đe dọa đối thủ. “50 triệu dân Hàn Quốc, cùng nhiều người có lương tri trên thế giới, không thể không thấy xấu hổ và sốc trước sự việc này”, người phát ngôn đảng đối lập Hàn Quốc tuyên bố.
Thế nhưng, báo chí Mỹ vào ngày hôm sau tràn ngập những thông tin ngược lại. CNN và nhiều tờ báo lớn khác bắt đầu bước vào trạng thái đưa tin chiến sự. NYTimes nhận định “việc chuyển hướng hạm đội tàu sân bay là động thái gia tăng sức mạnh mới nhất của Tổng thống Trump trước một đối thủ tiềm tàng”, dù ông Trump dường như không liên quan gì tới lệnh chuyển hướng của tàu Vinson. “Truyền thông lúc đó gần như phát rồ”.
Tướng H. R. McMaster, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, đã có cơ hội tuyệt vời để cải chính những hiểu lầm trên báo chí trong cuộc phỏng vấn với Fox News ngày hôm đó. Thế nhưng thay vì làm rõ kế hoạch di chuyển và ý định thật sự của tàu Vinson, ông McMaster lại ca ngợi rằng đây là động thái “khôn ngoan” và tái khẳng định cam kết phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên của Mỹ.
Đến ngày 10/4, Tổng thống Trump lại đổ thêm dầu vào lửa khi ám chỉ trong cuộc phỏng vấn với Fox Business News rằng Nhà Trắng đã ra lệnh cho tàu sân bay Vinson tới gần Triều Tiên. “Chúng tôi đang điều một hạm đội rất mạnh”, ông nói. “Chúng tôi có những chiếc tàu ngầm, rất mạnh, mạnh hơn cả tàu sân bay, tôi có thể nói vậy”. Đây được coi như lời xác nhận của Tổng tư lệnh nước Mỹ về hành trình đến gần Triều Tiên của tàu Vinson, đặc biệt là sự ám chỉ về đội tàu ngầm trang bị tên lửa đạn đạo hạt nhân, đã làm dấy lên nỗi lo âu về một cuộc khủng hoảng thực sự.
Khi cả cố vấn an ninh quốc gia, Bộ trưởng Quốc phòng và cả Tổng thống đều đưa thông tin không chính xác về ý định thực sự trong động thái di chuyển của tàu Vinson, PACOM hiểu rằng họ đang bước vào một cuộc khủng hoảng có thể vuột ngoài tầm kiểm soát.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo ở Seoul, Bình Nhưỡng, Tokyo và Bắc Kinh bắt đầu phản ứng với tình huống khẩn cấp khi tàu sân bay Mỹ đang được cho là mở hết tốc lực hướng tới biển Nhật Bản. Các tờ báo lớn ở Mỹ cũng bắt đầu khai thác một “thực tế” được chấp nhận rộng rãi rằng cụm tàu sân bay chiến đấu Carl Vinson đang trên đường tới đối đầu với Triều Tiên.
Cơn sốt đó lan khắp toàn cầu, mạnh tới mức Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 24/4 phải gọi điện cho ông Trump, hối thúc các bên bình tĩnh và giải quyết vấn đề một cách hòa bình. Bình Nhưỡng đồng thời tung ra lời đe dọa rằng một cuộc “chiến tranh nhiệt hạch” đang đến gần.
Trong khi đó, tại Lầu Năm Góc và bộ chỉ huy PACOM, các quan chức quốc phòng đang tìm cách hãm phanh con tàu sắp trượt bánh. “Mọi người khi được hỏi đều nói một điều, rằng tàu sân bay đang diễn tập với Australia và sau đó sẽ đi lên phía bắc”, một quan chức PACOM cho biết.
Nhưng khi đọc báo, xem tivi, các quan chức này nhận thấy tình hình đang vuột khỏi tầm kiểm soát mà không biết phải làm sao để khắc phục. Các quan chức Lầu Năm Góc và PACOM thừa nhận rằng, giới truyền thông đã biến một hành trình thường kỳ, hợp lý của tàu sân bay Mỹ thành một cuộc khủng hoảng bị thổi phồng so với thực tế và họ đáng lẽ phải nỗ lực hơn để ngăn chặn câu chuyện vượt khỏi tầm kiểm soát.