Bằng nhiều phương thức, thủ đoạn chuyên nghiệp và kín đáo, các đối tượng trong “vỏ bọc” doanh nhân, khách du lịch nhằm vào “con mồi” là trẻ em ở vùng nông thôn, vùng núi, phụ nữ gặp trắc trở trong hôn nhân để dụ dỗ lôi kéo lừa gạt bán ra nước ngoài.
Tuy nhiên, không ngại gian truân, vất vả, với quyết tâm cao, Cơ quan chức năng đã thành lập nhiều chuyên án đấu tranh với loại tội phạm nguy hiểm này, giải cứu các nạn nhân trở về với cuộc sống đời thường.
“Mánh khóe” chuyên nghiệp của tội phạm mua bán người
Theo tài liệu từ cơ quan chức năng, tình hình tội phạm buôn bán người (TPMBN) trên các tuyến biên giới diễn biến phức tạp, nguy hiểm khó lường. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của TPMBN ngày càng tinh vi, có sự cấu kết chặt chẽ giữa các đối tượng trong và ngoài biên giới.
Các đối tượng cư trú ở khu vực biên giới câu kết với các đối tượng trong nội địa và đối tượng ngoài biên giới hình thành đường dây mua bán người liên tỉnh, xuyên quốc gia để dụ dỗ, môi giới, bán ra ngước ngoài. Địa bàn hoạt động của nhóm đối tượng này tập trung chủ yếu ở các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên....Trong đó, tuyến biên giới Việt – Trung là tuyến trọng điểm nhất về hoạt động của TPMBN, địa bàn biên giới vừa là nơi trực tiếp xảy ra tội phạm, vừa địa bàn địa bàn trung chuyển các nạn nhân.
Nạn nhân của nhóm đối tượng buôn bán người chủ yếu là trẻ em và phụ nữ. Ảnh minh họa
Để tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng, các đối tượng phạm tội triệt để lợi dụng các trang mạng xã hội như Zalo, Facebook, Wechat… để kết bạn, giả vờ yêu đương, hứa hẹn đưa về nhà giới thiệu với gia đình hoặc đưa đi mua sắm tại các phiên chợ giáp biên giới nhưng thực chất lừa bán nạn nhân ra nước ngoài.
Trong “vỏ bọc” doanh nhân, khách tham quan, du lịch nhằm vào “con mồi” là phụ nữ và trẻ em có độ tuổi từ 16-28, gia cảnh khó khăn, trình độ dân trí thấp dụ dỗ cho đi du lịch nước ngoài, vẽ ra những “bánh vẽ” xuất khẩu lao động để đổi đời, hoặc lấy chồng nước ngoài để được sống sung túc. Thậm chí, có những đối tượng chuyên lợi dụng việc cho nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài để bán trẻ sơ sinh sang Trung Quốc, lợi dụng nhu cầu việc làm để lừa bán nam thanh niên nhằm cưỡng bức, bóc lột lao động trên biển để chuyển giao người, nhằm mục đích nhận tiền thu lợi bất chính.
Kỳ công phá án
Một ngày đầu tháng 9/2019, qua công tác nắm tình hình, tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm, Cục Phòng chống ma túy và tội phạm (PCMT&TP), Bộ đội Biên phòng (BĐBP) nắm được một đường dây nghi vấn hoạt động phạm tội mua bán trẻ sơ sinh từ tỉnh Bạc Liêu, Sóc Trăng qua biên giới tỉnh Lạng Sơn sang Trung Quốc bán cho các đối tượng người Việt Nam ở Trung Quốc.
Nhóm đối tương hoạt động chuyên nghiệp và kín đáo, để liên lạc, trao đổi, hướng dẫn người đưa đón, vận chuyển, chứa chấp nạn nhân trước khi đưa qua biên giới gây nhiều khó khăn trong công tác phát hiện và đấu tranh.
Để kịp thời ngăn chặn, triệt phá, bắt giữ khi đối tượng vận chuyển nạn nhân qua biên giới, Cục PCMT&TP đã chỉ đạo Phòng PCMBN xác lập Chuyên án 036A đấu tranh, xác minh làm rõ những hoạt động của đối tượng, xác định địa bàn hoạt động, vai trò, trách nhiệm của các đối tượng trong đường dây.
Trải qua nhiều đêm mật phục “nếm mật nằm gai”, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng chức đã tiếp cận nạn nhân và âm thầm bảo vệ nạn nhân bị đối tượng lừa gạt, mua bán, đưa đi Trung Quốc.
Lực lượng chức năng giải cứu nạn nhân trong đường dây mua bán người. Ảnh minh họa
Sau khi “đón lõng” đối tượng và triển khai các phương án vây bắt, Ban chuyên án 036A quyết định phá án. Đúng 14h05 ngày 22/9/2019, tại đường mòn khu vực Mốc 1125 (cách đường biên giới khoảng 10 m), thuộc thôn Nà Pàn, xã Bảo Lâm, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn (địa bàn Đồn Biên phòng Bảo Lâm), lực lượng đánh án tiến hành bắt giữ 02 phụ nữ bế theo 01 trẻ sơ sinh (nam giới) đang trên đường xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc.
Qua khai thác các đối tượng khai thác, các đối tượng khai nhận đã câu kết với đối tượng ở Trung Quốc và đang trên đường đưa đi qua biên giới để giao 01 trẻ sơ sinh, khi trót lọt sẽ được nhận 67 triệu đồng. Lực lượng chức năng làm rõ, đối tượng chính là Nguyễn Thị Xàng, SN 1968 quê ở huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu. Ngoài ra, còn một số đối tượng người Việt Nam ở Trung Quốc, trong đường dây này cũng bị tóm gọn.
Ngày 23/7/2019 Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Lạng Sơn đã khởi tố vụ án hình sự về tội mua bán người dưới 16 tuổi, tiến hành các hoạt động điều tra, chuyển giao cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền; đồng thời, đưa nạn nhân là cháu bé 27 ngày tuổi đến Trung tâm công tác xã hội tỉnh Lạng Sơn để được hỗ trợ theo quy định.
Mặc dù lực lượng chức năng đã triệt phá thành công nhiều và xử lý nghiêm minh nhiều đối tượng tội phạm trong đường dây buôn bán người, tuy nhiên thủ đoạn mua bán người ngày càng tinh vi, phức tạp. Điển hình là việc thông qua môi giới, tuyển dụng thuyền viên làm việc trên tàu cá xảy ra tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Các đối tượng sử dụng mạng facebook, tên nick là “Nhân xalem” nhắn tin có nội dung: Giới thiệu đi làm việc lựa cá tại Vũng Tàu, công việc nhẹ, lương cao, thời gian làm việc 3 tháng, mức lương từ 40 đến 50 triệu đồng/ 01 người. Do đang có nhu cần việc làm nên các nạn nhân đã đồng ý.
Qua kết quả điều tra, xác minh ban đầu, lực lượng PCMT&TP của BĐBP tỉnh nhận thấy vụ việc trên có dấu hiệu của TPMBN liên quan đến 04 đối tượng nghi vấn, các đối tượng sử dụng hình thức tạo công ăn việc làm để lừa gạt, đưa nạn nhân xuống làm việc tại các tàu cá nhằm mục đích bóc lột sức lao động, nạn nhân đều là nam giới, dưới 16 tuổi.
Ngày 28/11/2019, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã báo cáo Cục PCMT&TP về việc xác lập Chuyên án mang bí số 272N để tập trung chỉ huy, chỉ đạo đấu tranh, triệt phá, làm rõ tổ chức, đường dây TPMBN xảy ra trên địa bàn khu vực biên giới biển tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để xử lý các đối tượng theo quy định của pháp luật.
Kết quả đấu tranh chuyên án đã làm rõ được đường dây chuyên môi giới, lừa bán thuyền viên đi biển do Trần Thị Vân cầm đầu, hoạt động từ Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông Nam Bộ đến Bà Rịa - Vũng Tàu, bắt giữ 02 đối tượng, giải cứu 02 nạn nhân. Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Mua bán người dưới 16 tuổi”, hoàn chỉnh hồ sơ vụ án, chuyển giao cho Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thụ lý điều tra theo thẩm quyền.
Không riêng gì ở Bà Rịa – Vùng Tàu, tại Hà Giang, khoảng tháng 02/2020 lực lượng PCMT&TP, BĐBP tỉnh Hà Giang phát hiện một số đối tượng ở Hà Giang câu kết với đối tượng người Trung Quốc, thông qua mạng xã hội Facebook giả danh tên gọi, hình ảnh để giới thiệu, làm quen với những phụ nữ có chồng, nhưng có hoàn cảnh khó khăn ở Điện Biên.
Sau một thời gian làm quen, đối tượng đã dụ dỗ nạn nhân bỏ chồng sang Trung Quốc làm vợ người Trung Quốc sẽ có cuộc sống an nhàn, không phải làm việc gì mà chỉ ở nhà nuôi con, hàng tháng sẽ cho tiền để gửi về cho chồng ở Việt Nam nuôi con, khi lớn sẽ đón sang Trung Quốc ở cùng. Phi vụ thành công, nhóm đối tượng này sẽ được nhận 8.000 NDT khi đưa một phụ nữ sang Trung Quốc; nếu đưa cả hai mẹ con nạn nhân sang Trung Quốc thì số tiền được trả sẽ là 10.000 NDT.
Để phá án, BĐBP tỉnh Hà Giang đã báo cáo và quyết định xác lập Chuyên án HG420 để tổ chức đấu tranh triệt phá đường dây mua bán người từ địa bàn huyện Điện Biên Đông/Điện Biên qua địa bàn huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang sang Trung Quốc.
Ngày 29/3/2020, các đối tượng trong chuyên án: Mua Xìa Lử (Lử) có quen Vừ Mí Lừ (Lừ) đã tổ chức đón nạn nhân để đưa sang Trung Quốc. Ban Chuyên án đã quyết định triển khai kế hoạch phá án tại khu vực biên giới, bảo đảm an toàn cho nạn nhân.
Kết quả đã bắt giữ 02 đối tượng, giải cứu 02 nạn nhân (01 phụ nữ, 01 trẻ em là con của nạn nhân); BĐBP tình Hà Giang đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội mua bán người, tiến hành các hoạt động điều tra ban đầu, chuyển giao vụ án cho Cơ quan điều tra theo quy định; tổ chức hỗ trợ cho nạn nhân, đưa về đoàn tụ cùng gia đình.