Giảm “gánh nặng thi cử” với viên chức

Thăng hạng là việc viên chức được bổ nhiệm giữ chức danh nghề nghiệp ở hạng cao hơn thông qua hai hình thức thi và xét tuyển của bộ quản lý chuyên ngành và cơ quan quản lý viên chức.

Hiện có hai hình thức thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức là thi và xét. Việc này thuộc thẩm quyền của các bộ quản lý chuyên ngành và cơ quan quản lý viên chức.

Tuy nhiên, Bộ Nội vụ cho rằng thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức thời gian qua gặp nhiều khó khăn. Các bộ quản lý chức danh nghề nghiệp chuyên ngành chậm ban hành thông tư quy định nội dung, hình thức thi và xét thăng hạng dẫn đến chậm tổ chức, ảnh hưởng quyền lợi của đội ngũ viên chức.

Từ năm 2012 đến 2018, chỉ có 6 bộ tổ chức thi hoặc xét thăng hạng viên chức. Các địa phương chủ yếu cử viên chức tham gia các kỳ thi do bộ tổ chức; chỉ có TP. Hà Nội tổ chức thi.

Điều kiện để viên chức dự thi là phải có chứng chỉ bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp, trong khi nhiều chức danh không xây dựng được chương trình và các khóa bồi dưỡng. Vì vậy, nhiều kỳ thi thăng hạng viên chức không được tổ chức.

Theo Bộ Nội vụ, các kỳ thi cũng chưa gắn với yêu cầu nâng cao chất lượng viên chức bởi nội dung còn hình thức, chưa sát vị trí việc làm và đặc thù công việc của từng chức danh nghề nghiệp.

Hệ thống vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp, bản mô tả và khung năng lực vị trí việc làm của viên chức chưa hoàn thiện. Điều này dẫn đến thực trạng viên chức trước và sau khi được thăng hạng không có sự thay đổi về công việc, chất lượng thực hiện nhiệm vụ cũng như sự khác biệt về năng lực, trình độ khi được bổ nhiệm vào hạng chức danh nghề nghiệp cao hơn. Việc thăng hạng viên chức hiện nay chủ yếu giải quyết chế độ tiền lương và thu nhập

Theo Bộ Nội vụ, với số lượng viên chức rất lớn (khoảng 1,8 triệu người) hoạt động trong nhiều lĩnh vực, ngành, nghề ở các bộ, ngành, địa phương trên phạm vi cả nước, việc tổ chức các kỳ thi thăng hạng hàng năm gây tốn kém kinh phí; cá biệt một số nơi xảy ra vi phạm, tiêu cực trong quá trình tổ chức thi.

Từ thực trạng quản lý và đánh giá tác động nêu trên, Bộ Nội vụ đề xuất sửa đổi quy định tại Nghị định số 115/2020/NĐ-CP theo hướng bỏ quy định hình thức thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp mà chỉ giữ hình thức xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp.

Tại cuộc làm việc của Chính phủ (do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì) với Hội Nhà báo Việt Nam mới đây, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Bộ cũng đang đề xuất Chính phủ bỏ thi và xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức để trả lương theo vị trí việc làm. Cũng theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ thì trên thế giới không có nước nào thi hay xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức.

Đây là một đề xuất cần thiết và kịp thời, được sự quan tâm, đồng tình cao của đông đảo đội ngũ công chức, viên chức và của các bộ, ngành, địa phương. Đề xuất này nhằm tiếp tục thực hiện cải cách công vụ, đổi mới phương thức quản lý đội ngũ cán bộ công chức, viên chức; cải cách thủ tục hành chính theo đúng chủ trương bảo đảm “phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa Trung ương và địa phương, giữa cấp trên và cấp dưới, gắn quyền hạn với trách nhiệm” và giảm “gánh nặng thi cử” đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.