Dự án nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Chí Thanh tại Sa Pa, Lào Cai: Cần đền bù, hỗ trợ thỏa đáng cho người dân bị ảnh hưởng

Năm 2002 gia đình ông Luyện nhận chuyển nhượng diện tích đất 240m2 tại tổ 12, thị trấn Sa Pa, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai của ông Hoàng Văn Thắng và nhập hộ khẩu cho vợ cùng hai con ông Luyện vào địa chỉ này. Đến năm 2003, UBND thị trấn Sa Pa đã xác nhận cho việc chuyển nhượng đất giữa ông Luyện và ông Thắng. Ngay từ những năm 2002 năm 2003, gia đình ông Luyện đã xây dựng nhà ở và công trình phụ trên diện tích đất trên và sinh sống ổn định từ năm 2003 cho đến nay, không có tranh chấp gì. Cả hai vợ chồng ông Luyện đều không có công ăn việc làm ổn định nên đã khai phá diện tích đất nông nghiệp khoảng gần 1000m2 để sản xuất nông nghiệp. Đến nay, toàn bộ diện tích đất gia đình ông Luyện sinh sống bị thu hồi để phục vụ dự án nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Chí Thanh, thị trấn Sa Pa.

 Theo dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư kèm theo Thông báo số 29/TB-HĐBT ngày 18/3/2015 thì gia đình ông Luyện được nhận số tiền 307.215.506 đồng, trong đó, tài sản trên đất thu hồi là nhà cấp 4, sân, nhà vệ sinh, bếp… được bồi thường là 162 triệu đồng. Gia đình ông Luyện làm đơn đề nghị UBND huyện Sa Pa; Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư huyện Sa Pa xem xét tăng mức bồi thường, hỗ trợ di dời và tái định cư nhưng không được cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Đùng một cái Hội đồng bồi thường và hỗ trợ tái định cư ban hành dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư kèm theo Thông báo số 29/TB-HĐBT ngày 5/6/2015 thì gia đình ông Luyện chỉ được nhận số tiền 198.481.799 đồng. Theo bảng tổng hợp áp giá đền bù thì Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không tính bồi thường tài sản là nhà, các công trình phụ có trên đất và các tài sản khác cho gia đình ông Luyện vì cho rằng tài sản được tạo lập trái quy định của pháp luật theo khoản 2 Điều 92 Luật Đất đai năm 2013.

Ông Luyện và ngôi nhà cả gia đình sinh sống chưa được đền bù

Ngày 30/6/2015, gia đình ông Luyện nhận được Quyết định thu hồi đất số 907/QĐ-UBND ngày 30/6/2015, thu hồi 815,3m2 đất của gia đình ông và Quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư số 910/QĐ-UBND ngày 30/6/2015. Theo Quyết định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên thì gia đình ông Luyên chỉ được bồi thường số tiền 201.314.000 đồng.

Có thể thấy, đây là việc làm “tiền hậu bất nhất”, không đúng quy định pháp luật của Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư huyện Sa Pa. Bởi lẽ tài sản gắn liền trên đất của gia đình ông Luyện không phải được tạo lập trái quy định của pháp luật, càng không phải tài sản được tạo lập từ sau khi có thông báo thu hồi đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Toàn bộ khối tài sản này được gia đình ông Luyện xây dựng từ năm 2002 năm 2003 và đã ở ổn định, lâu dài không có tranh chấp. Mặt khác, trong suốt quá trình làm nhà và sinh sống, gia đình ông Luyện không bị cơ quan Nhà nước nào xử lý vi phạm, không lấn chiếm hành lang, không lấn chiếm lòng đường, lề đường... hàng năm gia đình vẫn nộp thuế nhà, đất đầy đủ theo quy định.

Mục tiêu của dự án đề ra là những hộ bị ảnh hưởng bởi dự án được bồi thường, hỗ trợ làm sao họ có cuộc sống ít nhất là bằng hoặc cao hơn khi dự án chưa thực hiện. Vậy thì với gia đình ông Luyện, có thể thấy, hiện nay dự án nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Chí Thanh đã đẩy họ đến cơ hàn, khốn cùng khi gia đình ông Luyện không được bồi thường, hỗ trợ đúng quy định của pháp luật.

Luật sư Lâm Văn Quang, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, theo quy định của pháp luật thì gia đình ông Luyện phải được bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất theo quy định tại Điều 89 Luật Đất đai năm 2013; Điều 9 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Quyết định số 17/2015/QĐ-UBND ngày 22/4/2015 của UBND tỉnh Lào Cai về việc ban hành quy định áp dụng đơn giá bồi thường thiệt hại về nhà, công trình gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Ngoài ra, gia đình ông Luyện còn được bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi, hỗ trợ chi phí di chuyển, thuê nhà, bố trí đất tái định cư vì ngoài nơi ở bị giải phóng mặt bằng gia đình ông Luyện không có nơi ở khác…

Ông Luyện cho rằng, thực chất việc nâng cấp, cải tạo đường Nguyễn Chí Thanh là để phục vụ cho việc triển khai, khai thác tuyến cáp treo thương mại đang được thi công, xây dựng. Chính vì vậy, việc áp đặt giá đền bù đối với các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án nâng cấp, mở rộng đường Nguyễn Chí Thanh là không đúng. Cho nên, chủ đầu tư cần phải thương lượng, thỏa thuận giá đền bù với những hộ dân bị ảnh hưởng mới đúng quy định cho một dự án mang tính kinh doanh thương mại.