Độc đáo sáng chế “Máy chưng cất rượu hương cà phê”

Mô hình của các em vừa đạt giải 3, Cuộc thi Khoa học - Kỹ thuật dành cho học sinh trung học, cấp quốc gia năm 2014-2015. Mô hình còn được đánh giá sáng tạo, độc đáo, mang tính “đặc trưng” của vùng đất đỏ Tây Nguyên.

Lê Đức Thông, sinh ra trong một gia đình thuần nông, xã Ea Kuêh, huyện Cư M’gar (Đắk Lắk), bố mẹ em lam lũ quanh năm với cây cà phê, để hai anh em Thông ăn học. Thương bố mẹ, hai anh em Thông đều chăm chỉ học, suốt 12 năm liền Thông đều là học sinh giỏi. Ở nhà, bố Thông thường hay sửa máy móc nông nghiệp cho gia đình và cho bà con xóm giềng, mỗi lần thấy bố sửa máy Thông đều chăm chú theo dõi, rồi đam mê tìm tòi, sửa chữa, chế tạo.

Lớn lên đi học Thông kết bạn với Luân, Khang, cùng có chung niềm đam mê nghiên cứu, chế tạo. Trong các năm 2013 đến 2015, nhóm của Thông đã đạt được nhiều thành tích trong nghiên cứu, chế tạo như: giải Nhất tại Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh Đắk Lắk với mô hình “Xe môi trường đô thị đa năng”.

Mới đây nhất là giải Nhì lĩnh vực Hóa, giải ba toàn cuộc Cuộc thi Khoa học - Kỹ thuật dành cho học sinh trung học, cấp quốc gia năm 2014-2015 với mô hình “Máy chưng cất rượu hương cà phê” độc đáo. Mô hình được Ban giám khảo đánh giá sáng tạo, độc đáo mang đậm nét đặc trưng vùng miền.

Nói về mô hình của nhóm mình, Lê Đức Thông chia sẻ: “Cà phê và rượu cần là hai thức uống nổi tiếng, mang đặc trưng rõ nét nhất của vùng đất Tây Nguyên. Bởi vậy, nhóm đã quyết định tìm cách sáng chế ra thứ đồ uống, kết hợp từ hai món độc đáo này". Sau nhiều ngày suy nghĩ, Thông nảy ra ý tưởng nấu rượu từ bã cà phê để đem đi dự thi. Để thực hiện đề tài này, Thông đã mời Khang và Luân cùng tham gia với mình.

Nhóm Thông, Luân, Khang bên chiếc máy chưng cất rượu hương cà phê độc đáo

Sau hơn 3 tháng miệt mài sáng tạo, cuối cùng nhóm cũng đã cho ra lò “Máy chưng cất rượu hương cà phê”. Theo thiết kế, chiếc máy gồm 2 bộ phận: bộ phận nấu (1 chiếc nồi cơm điện) và bộ phận ngưng tụ (có ống dẫn). Khi chiếc nồi cơ bản hoàn thành, Luân nhận nhiệm vụ đi tới các quán cà phê trong vùng, xin bã cà phê sạch về chưng cất, Khang nhận nhiệm vụ nấu cơm, Thông đến nhà những thợ nấu rượu “có tiếng” để tham khảo, học hỏi thêm kinh nghiệm lên men.

Khi đã có đủ kiến thức, các em dùng 1kg gạo, đem nấu chín, để nguội, sau đó trộn với 0,1g bột men, 0,3kg bã cà phê, ủ khoảng 7-8 ngày. Lần lên men thứ nhất, cả nhóm phải bỏ. Luân phân tích: “Do dung tích nồi nấu rượu quá nhỏ, lượng nước nhanh bị nóng khi nấu. Bởi vậy, chỉ được một lúc, rượu ngừng chảy, lại có mùi khê. Để khắc phục nhược điểm của máy, cả nhóm đã tháo dỡ mọi thứ để lắp ráp lại từ đầu. Thông nghĩ ra cách lắp hai cánh quạt, một cánh ở dưới làm nhiệm vụ hút nhiệt lên nồi cách thuỷ, một cánh phía trên, giúp tản nhiệt, làm mát. Nhờ hai cánh quạt, khi nấu nồi không bị nóng, rượu không khê, có hương cà phê thơm ngon”.

Nhóm đặt tên cho sản phẩm của mình là rượu LKT. Đó là tên viết tắt của Luân, Khang, Thông.

Theo Nguyễn Thành Luân: "Chỉ mất 1 triệu đồng, người dân có thể sở hữu một chiếc máy nấu rượu bằng điện, dung tích 2 lít. Ưu điểm của việc nấu bằng máy điện là có thể chỉnh được nhiệt độ hợp lý, bảo đảm an toàn và rất tiện dụng, có thể đặt ở bất kỳ nơi nào trong nhà, không gây mất vệ sinh”.

Bã rượu có xác cà phê không thể cho gia súc ăn được, bởi vậy, cả nhóm lại tìm cách để xử lý, trộn với xơ dừa để làm phân. Lê Đức Thông phân tích: “Nhóm em xử lý bã rượu bằng cách cho vào thùng xốp, cho thêm ít nước rồi trộn với xơ dừa, ủ khoảng 3 ngày thì có thể trồng rau được. Đây là một quá trình nấu rượu khép kín, rất đảm bảo vệ sinh, còn có thể tạo ra nguồn rau sạch cho từng hộ gia đình”.

Thầy Phạm Văn Vinh, chủ nhiệm lớp 12A2 cho biết: “Cả Thông, Luân, Khang đều là những học sinh ngoan, hiền, lễ phép, chăm chỉ và đạt nhiều thành tích xuất sắc trong học tập. Bản thân tôi là người trực tiếp hướng dẫn các em trong cả hai cuộc thi. Tôi đánh giá rất cao mô hình “Máy chưng cất rượu hương cà phê” của 3 em. Đây là mô hình độc đáo, sáng tạo, hữu dụng, mang tính đặc trưng của vùng Tây Nguyên có thể nhân rộng, làm đa dạng thức uống từ cà phê".