Ở những nước phát triển trên thế giới, hình thức thuê nhà rất phổ biến. Trong khi đó ở Việt Nam, thu nhập trung bình của người dân còn thấp thì giá bất động sản luôn cao chót vót và người dân luôn phải cố gắng kiếm tiền để sở hữu một căn nhà.
Mặc dù hình thức đầu tư xây nhà cho thuê đã được Nhà nước khuyến khích nhưng doanh nghiệp thì chẳng mấy mặn mà. Kinh doanh nhà ở cho thuê được cho là tiềm ẩn nhiều rủi ro, quá trình thu hồi vốn kéo dài, chưa có chế tài bảo hộ cho nhà đầu tư khi người thuê nhà không có khả năng chi trả hoặc cố tình chây ỳ.
Nhiều DN BĐS không thể tiếp tục xây dựng dự án vì thiếu vốn
Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, đến thời điểm này trên địa bàn thành phố, không có nhà đầu tư nào đăng ký xây dựng nhà ở cho thuê, thuê mua. Theo đại diện Phòng Quản lý phát triển nhà (Sở Xây dựng), nguyên nhân chủ yếu do loại hình nhà ở này không có nguồn vốn vay ưu đãi, dài hạn. Hiện quỹ nhà cho thuê, thuê mua của thành phố được xây dựng bằng vốn ngân sách, số lượng có hạn, không thể đáp ứng được nhu cầu chung. Theo thống kê của cơ quan chức năng, quỹ nhà cho thuê chiếm tỷ lệ rất thấp so với số hộ dân có sở hữu nhà ở, khoảng 6,3%. Hà Nội là một trong số ít địa phương có tỷ lệ khá cao, khoảng 14%. Bình quân, các đô thị loại I có tỷ lệ nhà thuê từ 4 - 6%. Các đô thị còn lại khoảng 4%.
Trước thực trạng đó, Bộ Xây dựng vừa trình Chính phủ dự thảo đề án phát triển và quản lý nhà ở cho thuê tại khu vực đô thị. Về quỹ đất, chủ đầu tư bắt buộc dành thêm một diện tích đất nhất định để xây dựng nhà ở cho thuê. Tại đô thị đặc biệt và đô thị loại I phải dành thêm tối thiểu 15% tổng diện tích đất xây dựng nhà ở của dự án để xây dựng nhà ở cho thuê. Tại đô thị loại II phải dành thêm tối thiểu 10% tổng diện tích đất xây dựng nhà ở của dự án để xây dựng nhà ở cho thuê… Các chủ đầu tư sẽ được hưởng các ưu đãi như: miễn tiền sử dụng đất; miễn, giảm thuế thu nhập từ hoạt động cho thuê nhà ở; vay vốn ưu đãi hoặc được bù lãi suất khi vay vốn…
Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại rằng, với quy định dự án khu đô thị đặc biệt và đô thị loại I mà dành diện tích 15% xây nhà cho thuê thì nhiều doanh nghiệp sẽ “lách” bằng cách chỉ xin làm dự án dưới 10 ha. Lý do là vì diện tích cho thuê sẽ làm giảm giá trị dự án và thực tế, ở các khu đô thị loại này giá thuê nhà sẽ cao, ít người thuê và chủ đầu tư khó thu hồi được vốn.
Trung Nguyễn