Doanh nghiệp cũng cần phải nâng cấp mình

Ngoài bảng xếp hạng PCI, phân tích về xu hướng thay đổi các lĩnh vực điều hành cấp tỉnh, báo cáo PCI năm nay như thường lệ có chương riêng đánh giá về môi trường kinh doanh của Việt Nam dưới con mắt của các nhà đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ có các đánh giá về cải cách thủ tục hành chính, các khó khăn, thuận lợi trong kinh doanh và những vấn đề về lao động.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng chỉ số PCI 2017 cho thấy bức tranh môi trường kinh doanh có nhiều khởi sắc. Đây là lần đầu tiên điểm trung vị của PCI tăng mức kỷ lục kể từ năm 2005. Hầu hết các địa phương đều có tiến bộ so với chính mình, chỉ số PCI đều tăng và có sự rút ngắn khoảng cách giữa các địa phương ở cuối bảng và đầu bảng. Điều đó cho thấy, cải cách đã được lan tỏa và việc chuyển lửa cải cách về địa phương dưới sự điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ bước đầu thành công.

Điều quan trọng nhất là niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp được khơi dậy. Có đến 52% doanh nghiệp trong nước và 60% doanh nghiệp nước ngoài cho biết họ có kế hoạch mở rộng sản xuất kinh doanh trong 2 năm tới. Đây là chỉ số niềm tin về môi trường kinh doanh cao nhất từ năm 2011 trở lại đây.

Tuy nhiên, theo ông Lộc, chúng ta cần thẳng thắn thừa nhận rằng, môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam mặc dù có nhiều cải thiện nhưng vẫn chưa được như mục tiêu. Trước hết là tính minh bạch và các thiết chế pháp lý để giải quyết những vấn đề của doanh nghiệp đang chuyển biến khá chậm trễ. Thứ hai, chi phí không chính thức mặc dù đã giảm trong năm qua nhưng còn đến 59% các doanh nghiệp nói rằng, họ vẫn phải trả các chi phí và vẫn còn 28% số doanh nghiệp cảm thấy chưa hài lòng đối với chất lượng thi hành công vụ của các cơ quan chính quyền.

Gần đây, một số trở ngại mới nổi lên. Đó là, tiếp cận đất đai khó khăn hơn và sự an toàn trong việc bảo đảm quyền sử dụng đất là vấn đề mà các doanh nghiệp lo ngại. Điều này đòi hỏi phải có những đột phá tiếp tục về cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính ở cấp Trung ương để tạo ra những dư địa mới. Vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp rất phấn khởi và kỳ vọng vào quyết tâm đột phá tiếp theo của Chính phủ là yêu cầu tất cả các bộ, ngành phải đưa ra kế hoạch cắt giảm 30-50% các thủ tục hành chính và các điều kiện kinh doanh của bộ, ngành mình để tiếp tục tạo ra bước đột phá cho các địa phương.

Cũng theo ông Vũ Tiến Lộc, để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế thì điều quan trọng là cộng đồng doanh nghiệp phải chung tay với Chính phủ để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. PCI là ví dụ điển hình của việc đề cao tiếng nói của doanh nghiệp trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Bên cạnh đó, cộng đồng doanh nghiệp cũng cần phải nâng cấp mình lên để đạt chuẩn quốc tế.

Trong bối cảnh hiện nay, chủ nhân của nền kinh tế Việt Nam cũng như chủ nhân của nền kinh tế thế giới trong thời đại cách mạng công nghệ kỹ thuật số chính là các doanh nghiệp vừa, nhỏ, siêu nhỏ, cho nên nâng cao năng lực khu vực này là yêu cầu bức thiết nhất.

Trong thời gian tới, VCCI và các hiệp hội doanh nghiệp sẽ có những chương trình phối hợp với các bộ, ngành địa phương. Bên cạnh, tham gia xây dựng thể chế để cải thiện môi trường kinh doanh tốt hơn thì có những chương trình đào tạo, hỗ trợ để nâng cao năng lực quản trị của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là khối doanh nghiệp nhỏ, vừa và siêu nhỏ.