Điều tra luận tội Tổng thống Mỹ: Nhân chứng quan trọng chọn không bảo vệ Tổng thống

Tổng thống Trump và Đại sứ Liên minh châu Âu Gordon Sondland

Để đổi lấy chuyến công du Nhà Trắng của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky thì Kiev phải xúc tiến các cuộc điều tra có lợi cho ông Trump về mặt chính trị, bao gồm điều tra cha con cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, đối thủ hàng đầu của ông Trump trong cuộc đua tái cử năm 2020 và cuộc điều tra các đối tượng người Ukraina đã can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Ông khai với các nhà điều tra thuộc cả hai đảng tại Ủy ban Tình báo Hạ viện rằng, ông cùng Bộ trưởng Năng lượng Rick Perry và cựu đặc phái viên Kurt Volker đã buộc phải phối hợp với luật sư Rudy Giuliani, trong việc thực hiệc các chính sách Ukraina theo chỉ đạo của tổng thống.

Mặc dù chưa được nghe trực tiếp từ Tổng thống nhưng ông Sondland tin việc Washington trì hoãn các khoản viện trợ quân sự trị giá gần 400 triệu USD cho Ukraina cũng nhằm gia tăng áp lực với Kiev.

Lời khai của đại sứ Sondland đã khẳng định điểm mấu chốt trong đơn tố giác tổng thống rằng: tổng thống Trump có thể đã lạm dụng quyền lực, dùng thế lực nước ngoài để giúp hạ bệ đối thủ chính trị nhằm làm lợi cho mình.

Ông Sondland khẳng định, các quan chức cấp cao tại Nhà Trắng như Chánh văn phòng Mick Mulvaney, Ngoại trưởng Mike Pompeo, Phó Tổng thống Mike Pence và cựu Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton khi còn đương chức đều biết rõ chuyện này.

Chính vì thế, phe Dân chủ có thể đang cân nhắc buộc những quan chức hàng đầu Nhà Trắng lâu nay vẫn từ chối hợp tác với các ủy ban điều tra của Hạ viện như Phó Tổng thống Pence, Ngoại trưởng Pompeo, Bộ trưởng Năng lượng Perry và cả luật sư riêng của tổng thống phải ra điều trần trước Quốc hội. Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff cảnh báo các quan chức cần phải hợp tác với cuộc điều tra và mọi hành động cản trở điều tra của Hạ viện có thể được bổ sung vào cáo trạng luận tội.

Bên cạnh đó, đại sứ Sondland còn tiết lộ từng bị Bộ Ngoại giao Mỹ ngăn cản tìm lại các thư điện tử, lịch sử cuộc gọi cũng như nhiều tài liệu khác giúp ích cho các nỗ lực điều tra. Tuy nhiên, ông vẫn thu thập được các thư điện tử, tin nhắn mới để làm bằng chứng cho các lời khai của mình. Việc này khiến những người ủng hộ tổng thống không thể cáo buộc lời khai của ông Sondland không đúng bởi ông đã cung cấp các tài liệu củng cố lời khai của mình, thậm chí lời khai của các nhân chứng khác cũng được xác nhận.

Việc Washington trì hoãn viện trợ quân sự mà không chính thức thông báo lí do trong lúc các trợ lý của ông Trump thúc giục giới chức Ukraina tiến hành các cuộc điều tra theo yêu cầu của Tổng thống Trump rõ ràng là hành vi gây sức ép. Hơn thế nữa, viện trợ quân sự chỉ bắt đầu được chuyển cho Ukraina vào ngày 11/9, khi Hạ viện đang rục rịch tiến hành cuộc điều tra luận tội Tổng thống theo đơn tố cáo.

Cách biện minh thực sự duy nhất còn lại cho ông Trump hiện nay chỉ có thể là tổng thống có quyền sử dụng tất cả các công cụ chính sách để đạt được những mục tiêu đối ngoại như ông muốn. Song, ông cần chứng minh những nỗ lực này nhằm phục vụ "các lợi ích quốc gia", thay vì "lợi ích cá nhân".