Diễn đàn Kinh tế TP.HCM: Chuyển hướng, tạo động lực mới cho kinh tế

Ngày 15/9, tại Hội trường Thành phố, Diễn đàn Kinh tế TP.HCM lần thứ 4 năm 2023 với chủ đề “Tăng trưởng xanh - Hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng không” chính thức khai mạc.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái dự và phát biểu khai mạc diễn đàn.

Chuyển hướng, tạo động lực mới cho kinh tế

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh, Diễn đàn Kinh tế TP.HCM với chủ đề “Tăng trưởng xanh - Hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng không” là chủ đề rất thiết thực và ý nghĩa, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững hiện nay trên thế giới.

Ông đánh giá cao việc TP.HCM chọn chủ đề tăng trưởng xanh nhằm chuyển hướng và tạo động lực mới cho nền kinh tế theo hướng xanh và bền vững, đóng góp quan trọng về thực hiện cam kết và mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia.

Theo ông, với sự quy tụ của các chuyên gia có uy tín trong và ngoài nước, diễn đàn sẽ mang lại những nhận thức mới, những giải pháp hay, những bài học kinh nghiệm quý có thể giúp TP.HCM trong việc triển khai hiệu quả chủ trương, chiến lược và chính sách của Đảng, Chính phủ về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, Việt Nam ủng hộ và luôn đồng hành cùng Liên Hiệp Quốc trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững; tại COP 26 Thủ tướng Chính phủ đã cam kết mạnh mẽ Việt Nam sẽ đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050.

Chiến lược quốc gia và Kế hoạch hành động về Tăng trưởng xanh đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành với mục tiêu giảm phát thải, xanh hóa các lĩnh vực kinh tế và phát triển có tính bao trùm. Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn cũng đã được phê duyệt.

"Để thực hiện được các cam kết quốc tế cũng như triển khai hiệu quả các chủ trương lớn về phát triển bền vững, chỉ có nỗ lực hay quyết tâm chính trị vẫn chưa đủ, mà cần sự thấu hiểu, ủng hộ và chung tay rộng rãi của người dân, sự sáng tạo và tham gia mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp và địa phương, tính đồng bộ và hiệu quả của chính sách, đồng thời còn cần huy động một nguồn lực to lớn từ xã hội và các nhà đầu tư, các tổ chức tài chính trong và ngoài nước", Phó Thủ tướng nêu rõ.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên cho biết, TP.HCM đang khẩn trương hoàn thiện khung chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 nhằm xây dựng thành phố trở thành một đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình, điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư và du khách.

Khung chiến lược xác định người dân, doanh nghiệp là trung tâm của chuyển đổi số, đồng thời thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác quốc tế nhằm thực hiện 4 trụ cột: Phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, phát triển hành vi xanh, xác định ngành và lĩnh vực tiên phong.

Tập trung thực hiện 3 vấn đề chính

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, để diễn đàn thực sự thành công, cần tập trung thực hiện 3 vấn đề chính. Thứ nhất phải xác định diễn đàn là cơ hội trao đổi, học hỏi cùng tiến tới nhận thức chung để hành động.

Phó Thủ tướng cho biết, về kinh tế xanh, tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn, Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng mới bắt đầu triển khai nên chưa có nhiều kinh nghiệm. Sự hiện diện của nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực phát triển bền vững; đại diện lãnh đạo địa phương một số quốc gia giàu kinh nghiệm như Bỉ, Đức, Anh, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc… đại diện lãnh đạo các tổ chức quốc tế lớn như WEF, UNDP, ADB… các nhà quản trị từ các doanh nghiệp là cơ hội tốt để các địa phương chia sẻ và học hỏi các bài học kinh nghiệm, các chính sách, mô hình tốt.

Việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm cần theo từng chủ đề và nhóm đối tượng phù hợp, với nhiều phương thức khác nhau, đi cùng với đó là các hoạt động trao đổi bên lề.

Thứ hai, cần tận dụng tốt cơ hội kết nối và hợp tác. Chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới nhưng cũng đòi hỏi nguồn lực lớn, bao gồm tài chính để các doanh nghiệp có thể đầu tư vào các công nghệ xanh, hiệu quả, giảm thiểu chi phí sản xuất và xử lý chất thải; nhân lực, cả về kiến thức và kỹ năng, là yếu tố then chốt để các doanh nghiệp có thể thực hiện được các ý tưởng và giải pháp về kinh tế xanh; công nghệ, là yếu tố quyết định để các doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng sức cạnh tranh, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Theo Phó Thủ tướng, các nguồn lực trên, đặc biệt cách thức để huy động được nguồn tài chính xanh, ngoài vai trò các ngân hàng rất cần sự tham gia và hợp tác chặt chẽ của các tổ chức tài chính quốc tế, với các cam kết hỗ trợ cho phát triển.

Ngoài ra, các cơ hội kinh doanh từ nguồn năng lượng tái tạo; giao thông xanh; chuỗi cung ứng hàng hóa xanh từ sản xuất đến tiêu dùng đang tạo ra nhiều cơ hội hợp tác kinh doanh hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, thu hút nguồn lực to lớn từ xã hội, đảm bảo chuyển đổi xanh đi vào cuộc sống thành công.

“Trong bối cảnh thế giới mới, phương thức triển khai tăng trưởng xanh có nhiều thay đổi với cách tiếp cận đi vào thực chất hơn thì Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng vẫn cần nhiều hỗ trợ hơn nữa từ các bên liên quan trong và ngoài nước”, Phó Thủ tướng nói.

Thứ ba, tiếp tục thực hiện các hoạt động tiếp nối sau diễn đàn. Diễn đàn được coi như một khởi động; sau diễn đàn, những hành động diễn ra trong thực tế tiếp theo mới quyết định sự thành công. Trong đó, hành động đòi hỏi một sự tương tác, phối hợp ở nhiều mức độ, cấp độ từ Trung ương đến địa phương, từ doanh nghiệp đến người dân.

Do đó, các Bộ, ngành liên quan, trong đó có Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên Môi trường… lắng nghe, trao đổi về các ý kiến từ các bài học kinh nghiệm, đề xuất của doanh nghiệp, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, các tiêu chí xanh, các mô hình thử nghiệm.

Theo Phó Thủ tướng, với đặc thù về đô thị, quy mô dân số, tính năng động của nền kinh tế, TP.HCM là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đặc biệt trong bối cảnh TP.HCM có Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù.

"TP.HCM và các địa phương cần phát huy tinh thần chủ động trong việc triển khai thực thi hiệu quả các chủ trương, chính sách và chiến lược từ Trung ương", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, các doanh nghiệp cần xem đây là cơ hội tốt nhất để nhận thức lại mô hình kinh doanh truyền thống, tiếp cận với các cơ hội kinh doanh mới, mạnh dạn liên kết hợp tác và huy động nguồn lực để từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh và hướng đến hiệu quả về lâu dài. Sự chậm trễ chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp tụt hậu xa hơn trong việc đáp ứng nhu cầu khác nhau về tăng trưởng xanh đã và đang ngày càng phổ biến trên thế giới và ngay tại thị trường nội địa.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh vai trò của người dân. "Diễn đàn đã làm rất tốt công tác truyền thông nhưng sau diễn đàn cần tiếp tục chuyển tải các thông tin chi tiết hơn, dễ hiểu hơn, phù hợp với đa số quần chúng để tạo sự chuyển biến thực sự về ý thức tiêu dùng xanh, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, tiến tới một nền kinh tế xanh, kinh tế bền vững trong tương lai không xa", Phó Thủ tướng nêu rõ.