Đề xuất kéo dài thu hồi đất xây sân bay Long Thành đến hết 2024

Sáng 26/10, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa XV, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 6/11/2018.

Trong quá trình triển khai, một số nội dung của dự án có thay đổi so với chỉ tiêu chủ yếu đã được Quốc hội thông qua tại các Nghị quyết, vì vậy Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua một số nội dung thay đổi trước khi Thủ tướng phê duyệt theo quy định của Luật Đầu tư công.

Theo đó, các nội dung điều chỉnh gồm: Điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư từ 22.938 tỷ đồng xuống còn hơn 19.207 tỷ đồng; giảm diện tích đất thu hồi từ hơn 5.399 ha xuống hơn 5.317 ha. Cùng với đó là bổ sung nội dung: Bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, những điều chỉnh này không làm tăng tổng mức đầu tư, không tăng diện tích đất thu hồi của Dự án. Do đó, căn cứ quy định tại Khoản 3, Điều 43 Luật Đầu tư công, các điều chỉnh này không thuộc trường hợp phải điều chỉnh chủ trương đầu tư và thẩm quyền điều chỉnh là của Thủ tướng Chính phủ. Nên theo quy định tại Điều 2, Nghị quyết số 94/2015/QH14, Điều 2 Nghị quyết số 38/2017/QH14, Chính phủ báo cáo Quốc hội các nội dung điều chỉnh trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Dự án.

Tuy nhiên, Chính phủ đề nghị điều chỉnh thời gian thực hiện dự án là đến hết năm 2024 (trước là từ 2017 - 2021). Nội dung điều chỉnh này thuộc thẩm quyền của Quốc hội do làm tăng thời gian thực hiện dự án so với một số chỉ tiêu đã được Quốc hội phê duyệt, nên Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua để có cơ sở triển khai thực hiện các công việc tiếp theo.

Về lý do điều chỉnh, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, ngay sau khi dự án được phê duyệt, UBND tỉnh Đồng Nai đã khẩn trương huy động cả hệ thống chính trị của tỉnh và thành lập các Ban chỉ đạo để triển khai dự án. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện Dự án chưa đáp ứng yêu cầu của Quốc hội.

Nguyên nhân chính là do trong hai năm 2020, 2021 dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, khu vực huyện Long Thành nói riêng và tỉnh Đồng Nai nói chung, nhiều lần phải thực hiện giãn cách xã hội nên việc phối hợp với người dân trong công tác đo đạc, kiểm đếm, lên phương án bồi thường đất gặp rất nhiều khó khăn, bị kéo dài.

Dự án có quy mô khối lượng công việc thực hiện rất lớn, tính phức tạp do liên quan đến người dân, chế độ, chính sách xã hội..., đòi hỏi phải cẩn trọng, tỉ mỉ và phối hợp của nhiều ban, ngành liên quan.

Bên cạnh đó, nhiều cán bộ lãnh đạo phụ trách công tác đền bù thường xuyên thay đổi; giai đoạn đầu triển khai thực hiện chưa quyết liệt.

Ngoài dự án này, UBND tỉnh Đồng Nai còn phải tập trung nhân lực để triển khai hàng loạt các dự án trọng điểm Quốc gia trên địa bàn tỉnh như cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết, cao tốc Bến Lức - Long Thành và phục vụ các đoàn kiểm tra, giám sát nên lực lượng thực hiện bị thiếu hụt.

Từ những nguyên nhân trên, Chính phủ kiến nghị kéo dài thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024.

Kéo dài thời gian giải ngân đối với 966,749 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 và 1.543,623 tỷ đồng thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đến hết ngày 31/12/2024 để tiếp tục bố trí vốn thực hiện, hoàn thành dự án.

Kiến nghị đưa vào Nghị quyết Quốc hội: "Cho phép kéo dài thời gian thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành và giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng (trong đó bao gồm 1.543,623 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và 966,749 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2020) đến hết năm 2024".

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban nhất trí với kiến nghị kéo dài thời gian thực hiện của Chính phủ. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị đánh giá trong bối cảnh niên độ dự án đã kết thúc, không được Kho bạc Nhà nước giải ngân, việc điều chỉnh này ảnh hưởng thế nào đến thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương?

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ đánh giá tác động từ việc điều chỉnh thời gian thu hồi đất ảnh hưởng thế nào đến lộ trình thực hiện giai đoạn 1 của Dự án sân bay Long Thành? Dự kiến một đường cất hạ cánh, nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ sẽ được xây dựng với công suất 25 triệu khách một năm hoàn thành năm 2025. "Vậy điều chỉnh thời gian thu hồi đất và bồi thường tái định cư hết năm 2024 mà không điều chỉnh thời gian hoàn thành và đưa vào khai thác giai đoạn 1 có bảo đảm khả thi không?", Ủy ban Kinh tế nêu.

Sân bay Long Thành công suất 100 triệu hành khách, 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Toàn bộ vốn đầu tư dự án khoảng 336.630 tỷ đồng (khoảng 16 tỷ USD). Trong đó, giai đoạn một đầu tư 114.450 tỷ đồng (tương đương 5,45 tỷ USD).