Đề xuất gỡ vướng tính tiền sử dụng đất khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở

Theo Bộ Tài chính, ngày 18/01/2024, Quốc hội đã ban hành Luật Đất đai số 31/2024/QH15. Khoản 1 Điều 156 quy định: Khi chuyển mục đích sử dụng đất, người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần cho cả thời gian thuê bằng mức chênh lệch giữa loại đất sau và trước khi chuyển mục đích.

Để triển khai, Chính phủ ban hành Nghị định số 103/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024, trong đó Điều 8 quy định cụ thể cách tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân. Trường hợp chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở, số tiền phải nộp được tính bằng mức chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích.

Tuy nhiên, tại nhiều địa phương, bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024 có sự thay đổi lớn, giá đất ở tăng gấp nhiều lần so với giá đất nông nghiệp. Điều này khiến tiền sử dụng đất mà hộ gia đình, cá nhân phải nộp khi chuyển mục đích sử dụng đất tăng cao đột biến. Thực tế phát sinh nhiều ý kiến, kiến nghị từ địa phương và người dân, đồng thời báo chí cũng phản ánh về nhu cầu điều chỉnh chính sách nhằm giảm áp lực tài chính.

Để giải quyết, Bộ Tài chính đã soạn thảo Nghị quyết của Chính phủ về xử lý vướng mắc trong tính tiền sử dụng đất khi hộ gia đình, cá nhân chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở.

Theo dự thảo, phạm vi điều chỉnh tập trung vào các trường hợp: Chuyển từ đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa có đất ở thuộc khu dân cư nhưng chưa được công nhận là đất ở sang đất ở; Chuyển từ đất vườn, ao gắn liền đất ở nhưng trước đây người sử dụng đất đã tách ra để chuyển quyền hoặc bị đơn vị đo đạc tách thành thửa riêng trước 1/7/2004.

Về nguyên tắc, UBND cấp tỉnh sẽ trình HĐND cùng cấp quy định mức thu tiền sử dụng đất đối với các trường hợp này: Với diện tích trong hạn mức giao đất ở: mức thu tối thiểu bằng 30% số tiền tính theo Nghị định 103/2024/NĐ-CP. Với diện tích vượt hạn mức: thu tối thiểu 50% trong phạm vi tối đa 500 m²; diện tích vượt quá 500 m² sẽ thu 100% theo quy định hiện hành.

Đáng chú ý, quy định này chỉ áp dụng một lần cho một hộ gia đình hoặc cá nhân. Các lần chuyển mục đích sau sẽ tính theo quy định chung tại Nghị định 103.

Ngoài ra, dự thảo cũng nêu rõ nguyên tắc xác định hạn mức giao đất ở: mỗi hộ gia đình hoặc cá nhân chỉ được xác định một lần trong phạm vi một tỉnh, thành phố. Trường hợp có nhiều đồng sở hữu mà không tách thửa, hạn mức sẽ tính theo hộ hoặc cá nhân được cử đại diện đứng tên Giấy chứng nhận.

Hiện Bộ Tài chính đang công bố dự thảo Nghị quyết và lấy ý kiến góp ý trên Cổng Thông tin điện tử. Sau khi tiếp thu, hoàn thiện, Nghị quyết sẽ được trình Chính phủ xem xét, ban hành nhằm tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo chính sách tiền sử dụng đất vừa phù hợp quy định pháp luật, vừa giảm bớt khó khăn cho người dân.