ĐBQH nhất trí cao sửa đổi, bổ sung Nghị quyết về thi hành Luật Tổ chức TAND

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV, chiều 07/6, Quốc hội thảo luận việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 81/2014/QH13 ngày 24/11/2014 của Quốc hội về việc thi hành Luật Tổ chức TAND. Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành nội dung làm việc.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành nội dung làm việc

Là một "lỗ hổng" khi xây dựng Nghị quyết 81

Tờ trình đề nghị việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 81/2014/QH13 ngày 24/11/2014 của Quốc hội về việc thi hành Luật Tổ chức TAND của Chánh án TANDTC cho biết, để bảo đảm hoạt động của Hội đồng Thẩm phán TANDTC và công tác lãnh đạo, điều hành TANDTC theo quy định, thì cần phải lựa chọn nguồn cán bộ có đủ điều kiện theo quy định để bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC và trên cơ sở đó, lựa chọn để bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo TANDTC.

Như vậy, từ nay trở đi phải liên tục bổ sung thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC và lãnh đạo TANDTC. Trong khi đó, nguồn bổ sung theo quy định của Luật ở giai đoạn quá độ này đã không còn. Đây là điều Nghị quyết số 81 đã không tính đến, ảnh hưởng đến hoạt động của TANDTC từ năm 2019 trở đi. 

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình nêu rõ, từ thực tiễn nêu trên, để bảo đảm hoạt động bình thường của TANDTC, căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm thi hành Luật tổ chức TAND theo trình tự, thủ tục rút gọn, cụ thể như sau: “Từ nay đến ngày 01/02/2022, cho phép Chánh án TANDTC trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC trong đó có từ nguồn Thẩm phán cao cấp có đủ tiêu chuẩn, điều kiện luật định nhưng chưa đủ 05 năm làm Thẩm phán cao cấp".

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội

Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhấn mạnh, những khó khăn trong thiếu nguồn bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC đồng thời là lãnh đạo TANDTC đang phát sinh trong thực tiễn cần phải có giải pháp khắc phục để bảo đảm hoạt động bình thường của Hội đồng Thẩm phán TANDTC và kiện toàn lãnh đạo TANDTC. Do đó, Ủy ban Tư pháp tán thành với nội dung đề nghị của Chánh án TANDTC về sửa đổi Nghị quyết số 81, quy định điểm a khoản 1 Điều 69 Luật Tổ chức TAND năm 2014 được áp dụng theo hướng: Từ nay đến ngày 01/02/2022, cho phép Chánh án TANDTC trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC trong đó có từ nguồn Thẩm phán cao cấp có đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo luật định nhưng chưa đủ 05 năm làm Thẩm phán cao cấp.

Ngoài ra, Uỷ ban Tư pháp cũng đề nghị TANDTC chú ý phát hiện nguồn bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC từ các cán bộ không công tác trong ngành Tòa án theo khoản 2 Điều 69 Luật Tổ chức TAND năm 2014 và lưu ý TANDTC tăng cường công tác bồi dưỡng tạo nguồn từ những Thẩm phán cao cấp là Thẩm phán TANDTC theo Luật năm 2002 chuyển xuống làm Thẩm phán cao cấp theo Luật mới, đang còn tuổi bổ nhiệm; tăng cường công tác đào tạo, quy hoạch cán bộ để chủ động nguồn bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC, lãnh đạo TANDTC cho các giai đoạn tiếp theo.

Trước đó tại buổi thảo luận tại tổ diễn ra chiều ngày 6/6, sau khi nghe Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình trình bày Tờ trình đề nghị sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 81/2014/QH13 về việc thi hành Luật Tổ chức TAND, các đại biểu đã tập trung thảo luận, cho ý kiến về những nội dung, như: Tình hình triển khai thi hành Luật Tổ chức TAND năm 2004 và nghị quyết số 81; Thực tế và nguyên nhân dẫn đến thiếu nguồn bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC trong giai đoạn hiện nay; Giải pháp khắc phục để bảo đảm hoạt động bình thường của Hội đồng Thẩm phán TANDTC và kiện toàn lãnh đạo TANDTC; Điều kiện để bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC…

Thảo luận tại tổ, đại biểu Dương Ngọc Hải (Đoàn TP Hồ Chí Minh) đồng tình với việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 81 và cho rằng, thực tế nguồn bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC giai đoạn đang gặp nhiều khó khăn do phần lớn đã nghỉ hưu, lớn tuổi, không còn trong quy hoạch các chức danh lãnh đạo, một số không đủ các tiêu chuẩn, điều kiện khác để bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC như trình độ, năng lực, tín nhiệm... Đây là một "lỗ hổng" khi xây dựng Nghị quyết 81.

Hầu hết các đại biểu cho rằng, những khó khăn trong thiếu nguồn bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC đang phát sinh trong thực tiễn cần phải có giải pháp khắc phục để bảo đảm hoạt động bình thường của Hội đồng Thẩm phán TANDTC và kiện toàn lãnh đạo TANDTC.

Chuẩn bị báo cáo, giải trình, tiếp thu để trình Quốc hội thông qua

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV, chiều nay (7/6), cho ý kiến tại phiên thảo luận toàn thể ở hội trường, đại biểu Phạm Đình Cúc (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) chỉ ra rằng, Hội đồng Thẩm phán TANDTC có 16 thành viên, bao gồm: Chánh án, 04 Phó Chánh án, 11 Thẩm phán TANDTC. Năm 2019 có 01 đồng chí đã được nghỉ hưu, đến năm 2020 sẽ có 04 đồng chí nghỉ hưu, năm 2021 sẽ có 03 đồng chí nghỉ hưu; đến năm 2022 và sau đó phần lớn Hội đồng Thẩm phán TANDTC sẽ nghỉ hưu. Đội ngũ lãnh đạo TANDTC hiện có 05 người, gồm: Chánh án và 04 Phó Chánh án. Năm 2019, có 01 Phó Chánh án đã nghỉ hưu, năm 2020 sẽ có 01 Phó Chánh án được nghỉ hưu và đến năm 2023 sẽ có 02 Phó Chánh án nghỉ quản lý. Do đó, đề nghị Quốc hội xem xét việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 81/2014/QH13 để tạo điều kiện kiện toàn nhân sự, đảm bảo hoạt động TANDTC.

Đại biểu Phạm Đình Cúc (Đoàn Bà Rịa- Vũng Tàu)

Tán thành việc việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 81/2014/QH13 ngày 24/11/2014 của Quốc hội về việc thi hành Luật Tổ chức TAND, đại biểu Nguyễn Duy Hữu (Đoàn Đăk Lăk) phân tích, không phải TANDTC thiếu Thẩm phán, mà vì hoạt động của các Tòa án quân sự, do đó Quốc hội cần xem xét thông qua sớm để củng cố hoạt động của TANDTC và Tòa án quân sự trung ương.

Ở góc độ khác, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Đoàn Bình Dương) đánh giá các quy định về bổ nhiệm nhân sự của Nghị quyết 81/2014/QH13 mang tính khả thi rất cao. Vấn đề bây giờ của Tòa án không phải do luật mà do quá trình thực tiễn triển khai thi hành luật, nếu thực hiện đúng quy định của luật thì không đến mức phải sửa Nghị quyết 81 vì còn rất nhiều nguồn bổ nhiệm Thẩm phán TANDTC. 

Đại biểu đề nghị việc thực hiện kế hoạch quy hoạch công tác nhân sự của ngành Tòa án cần xem xét lại; nhiều điều về thủ tục cần phải giải trình thêm; thận trọng hơn thì cần có đánh giá tác động và thực hiện đúng quy trình của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. 

Phát biểu tại phiên thảo luận, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình bày tỏ sự trân trọng những ý kiến góp ý xác đáng, tâm huyết của các ĐBQH. Giải trình rõ một số nội dung, Chánh án TANDTC nêu rõ, rất cần thiết sửa đổi Nghị quyết số 81/2014/QH13 để bảo đảm hoạt động bình thường của TANDTC; hơn nữa các Thẩm phán cao cấp được bổ nhiệm từ tháng 01/2017 trở lại đây đủ điều kiện quy hoạch lãnh đạo TANDTC giai đoạn 2016-2021 và một số đủ điều kiện quy hoạch giai đoạn 2021-2026 theo quy định của Đảng và pháp luật.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu rõ, các ý kiến thảo luận của ĐBQH đều nhất trí về sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 81/2014/QH13 về việc thi hành Luật tổ chức TAND. Sau phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Ủy ban Tư pháp, Chánh án TANDTC và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của các ĐBQH, chuẩn bị báo cáo, giải trình, tiếp thu để trình Quốc hội thông qua trong kỳ họp tới.