Đắk Lắk: Xây dựng chuỗi sầu riêng luồng xanh, nói không với chất cấm

Chiều 13/6, tại TP. Buôn Ma Thuột, Hiệp hội sầu riêng Đắk Lắk đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tỉnh tổ chức Hội nghị tổng kết niên vụ 2024 và triển khai nhiệm vụ cho năm 2025. Sự kiện có sự tham gia của lãnh đạo tỉnh, các sở ngành, cùng đông đảo doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), và nông dân, khẳng định sự đồng lòng vì một mục tiêu chung.

Đắk Lắk hiện là "thủ phủ" sầu riêng của cả nước với diện tích lên tới 38,8 ngàn ha, tập trung tại các huyện trọng điểm như Krông Pắc, Krông Năng, Cư M’gar. Sản lượng dự kiến cho năm 2025 ước đạt từ 380.000 đến 400.000 tấn, mang lại giá trị kinh tế cao.

Toàn tỉnh hiện có 266 vùng trồng (gần 7.400 ha) và 39 cơ sở đóng gói sầu riêng tươi đã được Trung Quốc cấp mã số xuất khẩu. Ngoài ra, 11 đơn vị cũng đã được phê duyệt mã số xuất khẩu sầu riêng đông lạnh.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hắc Hiển, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, ngành sầu riêng địa phương đang đối mặt với không ít thách thức. Dù phần lớn các đơn vị đã tuân thủ quy trình, vẫn còn tình trạng một số hộ nông dân chưa kiểm soát tốt các đối tượng kiểm dịch thực vật mà nước nhập khẩu quan tâm như rệp sáp, ruồi đục quả; chưa xử lý đúng cách bao bì thuốc bảo vệ thực vật; và việc ghi chép nhật ký canh tác còn sơ sài. Những thiếu sót này đã dẫn đến việc một số lô hàng bị cảnh báo vi phạm về kiểm dịch thực vật.

Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội sầu riêng Đắk Lắk, nhấn mạnh: "Ngành sầu riêng đã phát triển thần tốc, nhưng đi cùng cơ hội lớn là thách thức không nhỏ về an toàn thực phẩm. Chúng ta hiểu rằng, chỉ một vụ việc vi phạm nhỏ cũng có thể làm sụp đổ niềm tin, gây tổn hại lâu dài tới cả ngành hàng".

Để giải quyết triệt để các vấn đề trên, Hiệp hội sầu riêng Đắk Lắk đã chính thức phát động phong trào “Chung tay xây dựng chuỗi sầu riêng xuất khẩu luồng xanh – Vì nền sầu riêng Việt an toàn và bền vững”.

Tập trung vào các hành động cụ thể như: Chủ động "nói không" với chất cấm, kiểm soát chặt chẽ nhóm hóa chất và kim loại nặng, đặc biệt là Cadimi; tất cả các lô hàng phải được xét nghiệm, đánh giá đạt chuẩn trước khi rời khỏi vườn trồng; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để truy xuất nguồn gốc từng trái sầu riêng; xây dựng và nhân rộng ít nhất 15 chuỗi sản xuất – đóng gói – xuất khẩu “luồng xanh” làm hình mẫu cho toàn ngành.

Để hỗ trợ phong trào, ngành nông nghiệp Đắk Lắk sẽ sớm hoàn thiện đề án phát triển ngành hàng sầu riêng giai đoạn 2025-2030, khuyến cáo không mở rộng diện tích một cách tự phát và tăng cường xây dựng chuỗi liên kết bền vững.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT quan tâm, bố trí đơn vị chiếu xạ và đơn vị kiểm dịch thực vật xuất khẩu ngay tại Đắk Lắk để giảm chi phí và rủi ro cho doanh nghiệp; đàm phán với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để công nhận thêm các trung tâm kiểm nghiệm tại tỉnh; dựa trên thực tế Thái Lan đã đàm phán thành công việc bỏ kiểm soát chất vàng O, Hiệp hội kiến nghị Bộ NN&PTNT xem xét, đánh giá lại quy định này để tạo điều kiện cạnh tranh bình đẳng cho sầu riêng Việt Nam.

Tại hội nghị, các nhà khoa học và doanh nghiệp đã trình bày nhiều giải pháp canh tác bền vững. Đặc biệt, lễ ký kết cam kết giữa các chủ thể trong chuỗi giá trị và công bố 10 – 15 chuỗi “luồng xanh” đầu tiên.

Với tinh thần “Chung tay xuất khẩu bền vững – Sầu riêng Việt Nam vươn tầm thế giới”, Đắk Lắk đang cho thấy nỗ lực to lớn trong việc xây dựng một nền nông nghiệp có trách nhiệm, hội nhập và phát triển lâu dài.