Trong bối cảnh tỷ lệ cạnh tranh ngày càng cao, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Tĩnh không chỉ là để đánh giá năng lực học sinh, mà còn là nơi “đặt cược” kỳ vọng của cả gia đình. Ở vùng quê trọng chữ nghĩa, áp lực ấy có khi nặng nề đến mức khiến những đứa trẻ mới 15 tuổi cũng thấy mình phải gánh trách nhiệm quá lớn.
Những ngày cuối tháng 5, tại nhiều địa phương ở Hà Tĩnh như Can Lộc, Đức Thọ, Hồng Lĩnh… dễ bắt gặp hình ảnh các học sinh lớp 9 đi xe đạp điện chạy vù vù tới trường, tới các “lò luyện”... Lịch học của các em gần như kín cả ngày, không có cuối tuần, không có nghỉ ngơi.
“Con tôi học 3 ca mỗi ngày, học cả thứ 7, chủ nhật. Mệt lắm, nhưng vẫn cố, vì sợ thua bạn thua bè, con mà trượt lớp 10 thì xấu hổ với họ hàng, làng xóm lắm” – Anh Vũ Trọng H. (Thạch Xuân - Thạch Hà) chia sẻ.
Thực tế ghi nhận, nhiều học sinh tại Hà Tĩnh đang phải học thêm từ sáng tới tối để kịp kiến thức 3 môn thi chính (Toán – Văn – Anh), thậm chí còn phải học thêm các lớp luyện đề chuyên biệt. Học sáng- học chiều- học tối, có em còn phải bớt thời gian nơi này, bù thời gian chỗ học khác.
Sáng 1/6, chủ nhật nhưng nhiều trường trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh như THCS Đặng Dung (Can Lộc), THCS Xuân An (Nghi Xuân)… cô trò vẫn miệt mài ôn tập trong cái nắng cao điểm, ngày thi đã cận kề nên các thí sinh càng như chuẩn bị đánh trận.
“Các cháu mệt đã đành, giáo viên chúng tôi cũng không có thời gian nghỉ ngơi, lượng kiến thức nhiều, ngoài thời gian học trên lớp, càng gần ngày thi càng phải tăng cường thêm thời gian ngoài vì sợ các em không đầy đủ kiến thức, kỹ năng để bước vào kỳ thi, kết quả không tốt thì ảnh hưởng đến bản thân các em và phụ sự kỳ vọng của gia đình”, một giáo viên trường Xuân Diệu (Can Lộc) cho hay.
Kỳ Thi tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Tĩnh sẽ bắt đầu từ ngày 3/6, năm học 2024 – 2025 có gần 16.400 thí sinh đăng ký dự thi lớp 10, trong khi chỉ tiêu vào các trường công lập không chuyên là 13.418 học sinh, đối với trường Chuyên Hà Tĩnh số lượng chỉ tiêu là 455 học sinh, gồm 13 lớp.
Đối với trường Dân tộc nội trú Hà Tĩnh và trường Đại học Hà Tĩnh, sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh sẽ có văn bản hướng dẫn về công tác tuyển sinh sau.
Như vậy, tỷ lệ đỗ vào các trường công lập và trường chuyên ở Hà Tĩnh năm nay là 72%, sẽ có 28% các thí sinh sẽ học nghề hoặc mở ra hướng đi mới cho tương lai.
Tỷ lệ “chọi” tuy không cao như thi đại học, nhưng với học sinh lớp 9 ở nông thôn, đó vẫn là một cuộc đua thật sự căng thẳng. Đặc biệt, tại trường THPT Chuyên Hà Tĩnh hay một số trường top đầu, việc trượt đồng nghĩa với mất đi cơ hội được học trong những môi trường tốt nhất tỉnh.
Không ít phụ huynh cho biết, việc con đỗ lớp 10 trường công - hoặc vào trường chuyên - gần như là thước đo danh dự của cả gia đình. Cũng chính vì điều đó, nhiều học sinh dù nỗ lực hết sức vẫn cảm thấy chưa đủ. Không ít em rơi vào tình trạng căng thẳng, mất ngủ hoặc thậm chí từ chối học tiếp nếu không đạt kết quả như mong đợi.
“Trượt lớp 10 trường công ở quê là điều khó chấp nhận, nhất là với những gia đình có truyền thống học hành. Đôi khi, sự kỳ vọng lại trở thành áp lực lớn cho các em”, một giáo viên THCS Can Lộc bày tỏ.
Thực tế, kỳ thi lớp 10 không phải là ngưỡng cửa duy nhất để xác lập tương lai. Tuy nhiên, ở địa phương vẫn còn tâm lý trọng thành tích học tập như Hà Tĩnh, việc lựa chọn một hướng đi khác như học nghề vẫn còn chưa được đón nhận một cách tích cực.
Ngành giáo dục Hà Tĩnh hiện đang triển khai nhiều giải pháp để đảm bảo công bằng trong kỳ thi, đồng thời tuyên truyền, khuyến khích phụ huynh đồng hành cùng con bằng sự chia sẻ, thấu hiểu và định hướng phù hợp, thay vì tạo ra áp lực không cần thiết.
Theo bà Nguyễn Thị Nguyệt – Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh thì điều quan trọng lúc này là giữ cho các em tâm lý vững vàng, để các em có thể bước vào kỳ thi một cách tự tin, đúng với khả năng thực chất của mình.
“Thi cử là quan trọng, nhưng điều quan trọng hơn là giúp các em giảm áp lực trước kỳ thi. Không đậu trường chuyên, không vào lớp 10 trường công, các em vẫn còn những lựa chọn khác – phù hợp và đáng trân trọng” – vị đại diện sở Giáo dục và Đào tạo Hà Tĩnh gửi gắm tới các phụ huynh và thí sinh.
Trong không khí chờ đợi một kỳ thi cam go sắp tới, điều chúng ta cần làm không phải là gia tăng thêm áp lực, mà là giảm bớt lo toan. Để mỗi học sinh đều có cơ hội học tiếp, học tốt theo cách của chính mình.