Cử tri quan tâm và đặt nhiều kỳ vọng vào đại biểu dân cử cấp cơ sở

Nhiều địa phương bầu thiếu đại biểu HĐND xã

Theo tổng hợp từ Hội đồng Bầu cử Quốc gia, 98,79% cử tri trong cả nước đã tham gia bỏ phiếu trực tiếp bầu ra cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của Trung ương và địa phương. Chỉ hai ngày sau ngày bầu cử, đã có những địa phương đầu tiên công bố kết quả bầu cử và danh sách những người trúng cử đại biểu HĐND các cấp trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Tính đến ngày 1/6/2016 - thời điểm cuối cùng để Ủy ban Bầu cử các tỉnh, thành phố công bố kết quả bầu cử, cơ bản các địa phương đã hoàn tất công tác này.

Theo báo cáo của các địa phương, kết quả bầu đại biểu HĐND cấp tỉnh, huyện cơ bản đạt yêu cầu. Tuy nhiên, ở HĐND cấp xã, nhiều địa phương không bầu đủ hơn 2/3 số lượng cần bầu được ấn định, có địa phương thiếu đến 300-400 đại biểu, thậm chí có nơi cả Bí thư và Chủ tịch đều không trúng cử HĐND xã.

Hội nghị công bố kết quả bầu cử tại Thái Nguyên

Tại Nam Định, số đại biểu HĐND cấp xã thiếu 213 người và sẽ tổ chức bầu cử thêm 37 đại biểu tại 18 xã của 8 huyện. Tỉnh Phú Thọ thiếu 333 đại biểu HĐND cấp xã và tỉnh này đã tổ chức bầu cử thêm 92 đại biểu vào ngày Chủ nhật 29/5 vừa qua.

Tỉnh Hà Nam bầu thiếu 129 đại biểu HĐND cấp xã. Ủy ban Bầu cử tỉnh Hà Nam quyết định 19 đơn vị phải tiến hành bầu cử thêm 44 đại biểu HĐND cấp xã do chưa đủ 2/3 số lượng đại biểu được bầu.

Ngay Thủ đô Hà Nội, số đại biểu HĐND cấp xã cũng bầu thiếu 272 người. Đáng chú ý, có những địa phương như Thanh Hóa, trong tổng số hơn 400 đại biểu HĐND cấp xã bầu thiếu, tại xã Phú Nhuận, huyện Như Thanh, cả Bí thư và Chủ tịch xã đều không được bầu vào HĐND xã nhiệm kỳ 2016-2021.

Toàn tỉnh Lâm Đồng được ấn định 4.165 đại biểu HĐND cấp xã nhưng chỉ bầu dược 4.098 người, trong đó, 3 đơn vị bầu cử tại huyện Lâm Hà chưa bầu đủ 2/3 số lượng đại biểu được ấn định, theo quy định phải tổ chức bầu thêm là xã Mê Linh (đã bầu thêm 1 đại biểu vào ngày 29/5), xã Phúc Thọ và xã Liên Hà sẽ lần lượt bầu thêm 1 và 3 đại biểu vào ngày 5/6 tới...

Các tỉnh Thái Bình, Phú Yên, Đăk Nông... cũng sẽ tiến hành bầu cử thêm đại biểu HĐND cấp xã.

Cử tri thể hiện trách nhiệm cao với lá phiếu bầu

Trao đổi về tình trạng bầu thiếu đại biểu HĐND cấp xã tại nhiều địa phương trong cả nước, ông Lê Minh Thông, Phó Chánh Văn phòng Hội đồng Bầu cử Quốc gia khẳng định trước hết phải tôn trọng ý chí của cử tri, cử tri đã lựa chọn, chúng ta trân trọng kết quả đó.

Dưới góc độ một nhà nghiên cứu, ông Lê Minh Thông cho rằng, việc không bầu đủ số lượng đại biểu HĐND xã, phường là câu chuyện bình thường trong sinh hoạt dân chủ chính trị. Điều đó cho thấy trách nhiệm chính trị của người dân ngày càng được nâng lên và cũng cho thấy bước tiến về dân chủ. Cử tri quan tâm nhiều đến HĐND cơ sở, đặt kỳ vọng vào từng đại biểu HĐND nên có sự cân nhắc, lựa chọn kỹ càng, chỉ lựa chọn những người họ thực sự thấy đủ trình độ, năng lực để đại diện cho tiếng nói và nguyện vọng của mình.

Từ kết quả bầu cử HĐND cấp xã, phường vừa qua cũng cần đánh giá, nhìn nhận việc chọn ứng cử viên đã thực sự đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi từ thực tiễn cuộc sống của người dân hay chưa. Công tác vận động bầu cử cũng cần nghiên cứu hoàn thiện để cử tri tiếp cận nhiều hơn với ứng cử viên, về chương trình hành động của ứng cử viên từ đó có đánh giá khách quan, toàn diện hơn trước khi bỏ phiếu bầu. "Một yếu tố nữa có thể cũng phải nghiên cứu đó là quan hệ phức tạp ở nông thôn, cơ sở. Nó có thể tác động đến kết quả bầu cử, như yếu tố về dòng họ, văn hóa từng thôn, bản, lệ làng cũng tác động vào việc lựa chọn”, ông Lê Minh Thông nhấn mạnh.

Về vấn đề này, ông Dương Trung Quốc, đại biểu Quốc hội khóa XI, XII, XIII cho rằng qua tiếp xúc cử tri, đại biểu thấy rằng có nhiều vụ việc từ cơ sở, là những vấn đề thiết thân đối với người dân nhưng do không được giải quyết thấu đáo, kín kẽ, vai trò của cơ quan dân cử ở địa phương, đặc biệt là cấp xã, phường chưa được phát huy hết nên phải trình ra Quốc hội.

Nhìn nhận thực tế cuộc bầu cử vừa rồi, có hiện tượng bầu thiếu nhiều đại biểu HĐND cấp xã, phường, theo đại biểu Dương Trung Quốc, đó có thể là kết quả của một bộ phận cử tri không quan tâm đúng mức tới cuộc bầu cử, có thể cử tri đã bỏ phiếu không đúng quy cách... nhưng điều thấy rõ hơn là người dân đã chú trọng hơn việc bầu ra những người đại diện cho mình, họ mong muốn những điều tốt đẹp hơn. Kết quả đó thể hiện đòi hỏi của người dân và đòi hỏi đó phần nào được phản ánh qua lá phiếu của cử tri. Việc bầu thiếu đại biểu HĐND cấp xã vừa qua phản ánh ý chí của cử tri, cho thấy cử tri ngày càng đòi hỏi cao hơn ở HĐND cấp cơ sở vì đó là những người gần dân nhất, trực tiếp giải quyết những vấn đề thiết thân nhất với người dân.

Ông Lê Phương Văn, một cán bộ hưu trí ở phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội - người tham gia tất cả các cuộc tiếp xúc cử tri của HĐND phường cho rằng, qua các cuộc tiếp xúc cử tri, nhiều vấn đề bức xúc của người dân đã được gửi đến đại biểu HĐND phường. Đại biểu nào phản ánh tiếng nói của cử tri thì sẽ được cử tri tin tưởng, đánh giá cao và lựa chọn. Ai làm được việc, ai không làm được việc, người dân đều biết cả. Cử tri đã chất vấn và đề đạt nhiều nguyện vọng với ứng cử viên HĐND phường, nhưng không phải tất cả ứng cử viên đều trả lời được. Cử tri đã hỏi ứng cử viên đến khu vực này ứng cử có nắm được tình hình ở đây không, có gì thuận lợi, có gì khó khăn. Nếu như không biết, không nắm được thì người dân cũng không bầu.

Chia sẻ của ông Văn cũng là mong muốn, nguyện vọng của nhiều cử tri, đó là đại biểu được lựa chọn, bầu vào các cơ quan dân cử phải có tâm, có đức, đồng thời phải có năng lực, trình độ để thực hiện được trọng trách là người đại biểu của dân và điều đặc biệt quan trọng, người đại biểu của dân, bên cạnh lắng nghe dân cũng cần có bản lĩnh, dũng khí để nói lên tiếng nói của người dân. Đây chính là mong muốn, gửi gắm của cử tri tới những người đại diện cho mình tại cấp cơ sở.

Việc bầu thiếu số lượng đại biểu HĐND cấp xã, phường, Ủy ban Bầu cử các địa phương sẽ chỉ đạo tổ chức bầu cử thêm để đảm bảo đủ số lượng theo quy định của Luật. Công việc này có thể tốn kém hơn và mất thêm thời gian nhưng rõ ràng, đó là câu chuyện bình thường trong bầu cử và nó cũng cho thấy cử tri ngày càng trách nhiệm hơn, không bầu cho qua mà có nghiên cứu, cân nhắc kỹ càng trước khi bỏ phiếu.