Công an xã phải là lực lượng nòng cốt trong quản lý người sử dụng ma túy

Thực trạng đau lòng từ ma túy

Dự án Luật Phòng, chống ma túy do Chính phủ trình, gồm 8 chương, 69 điều, sửa đổi các quy định liên quan đến phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn ma túy; kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; cai nghiện ma túy;...

Thảo luận về dự thảo luật, đa số đại biểu đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật, bởi số người sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian qua ngày càng gia tăng, đặc biệt là sử dụng ma túy tổng hợp, dưới nhiều hình thức từ hút, hít, tiêm chích sang uống, ngậm (ma túy tổng hợp, thuốc hướng thần)...

Tuy nhiên, nhiều quy định của pháp luật hiện hành đã không phù hợp như công tác lập hồ sơ đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc gặp khó khăn, người nghiện ở ngoài xã hội nhiều, tác động rất lớn đến tình hình trật tự, an toàn, xã hội; Luật Phòng, chống ma túy sửa đổi bổ sung năm 2008 có một số nội dung chưa bảo đảm sự thống nhất đồng bộ trong hệ thống pháp luật, vì vậy cần sửa đổi cho phù hợp.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa- Đồng Tháp cho rằng, theo thống kê của cơ quan chức năng, hàng năm, khoảng 75% các tội phạm hình sự có nguyên nhân bắt nguồn từ người nghiện ma túy. Những vụ án mạng nghiêm trọng gần đây cho thấy, đối với đối tượng gây án là người nghiện ma túy thì bất cứ ai cũng có thể là nạn nhân và bất cứ hành vi tàn nhẫn nào cũng có thể diễn ra.

Mới đây nhất là hai đối tượng nghiện ma túy đã sát hại nữ sinh Học viện Ngân hàng vừa diễn ra tại Hà Nội. Những vụ án nghiêm trọng, đau lòng như vậy có nguyên nhân từ ma túy, nhưng thực tế đang có nhiều bất cập trong quản lý người nghiện ma túy tại cộng đồng. Vì vậy, việc dự thảo luật bổ sung quy định về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy và ghi nhận Điều 54 quy định vấn đề này là biện pháp phòng ngừa, chứ không phải biện pháp xử lý hành chính là phù hợp.

Bởi lẽ, đây là cách tiếp cận dựa trên quyền, tạo ra cách nhìn mới, cách nhìn nhân văn đối với người sử dụng trái phép chất ma túy, giúp người sử dụng trái phép chất ma túy không tiếp tục sử dụng và có tính nhân văn với cả cộng đồng - là ngăn chặn các hành vi vi phạm của người sử dụng trái phép chất ma túy.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần cân nhắc thêm về thời hạn quản lý 01 năm với người sử dụng trái phép chất ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên và 6 tháng đối với người dưới 18.

Đồng quan, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đồng Tháp đề nghị Ban soạn thảo làm rõ các căn cứ, làm rõ sự khác nhau về thời hạn quản lý người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên và dưới 18 tuổi; giải thích rõ hơn về công tác quản lý của UBND cấp xã đối với đối tượng phát hiện dương tính với ma túy, biện pháp quản lý đối tượng, quản lý ở gia đình hay tại trụ sở cơ quan công an. Các đối tượng không nơi ở, không nơi nương tựa, sống lang thang, gia đình không thừa nhận quản lý giáo dục sẽ được quản lý như thế nào, cần quy định rõ trong luật.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương- Quảng Bình đề nghị cần có quy định rõ hơn trong dự án luật về trách nhiệm của cha mẹ đối với con cái trong công tác phòng chống ma túy. Bên cạnh đó, cũng cần xem xét lại mô hình cai nghiện tại nhà vì đã xảy ra nhiều vụ việc rất nguy hiểm khi người nghiện lên cơn, ngáo đá, không kiểm soát được hành vi đã hành hung, đâm chém chính người thân của mình.

Công an xã phải là lực lượng nòng cốt

Về thẩm quyền quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cho rằng: dự thảo luật quy định gia đình có người sử dụng trái phép chất ma túy phải thông báo với Công an cấp xã nơi cư trú; cơ quan, tổ chức phát hiện hành vi có trách nhiệm thông báo với Công an nơi gần nhất. Tuy nhiên, hiện nay việc này đang là vướng mắc nhiều nhất.

Theo đại biểu, dự thảo Luật không quy định cách thức thông báo như thế nào, và liệu Công an cấp xã có đủ điều kiện, khả năng kiểm chứng hay không. Nếu không quy định rõ ràng thì quy định này cũng chỉ mang tính hình thức.

Đại biểu Nguyễn Hữu Chính - Hà Nội đồng tình với việc dự thảo luật sửa đổi đã bổ sung thêm một số quy định hoàn toàn mới, tăng thêm thẩm quyền cho Công an xã trong quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện ma túy tại nơi cư trú.

Vì theo đại biểu, việc sử dụng trái phép chất ma túy có xu hướng gia tăng và phức tạp. Theo thống kê, tháng 12- 2009, cả nước có 146.731 người nghiện ma túy thì năm 2019 là 235.314 người nghiện, tăng 60%. Đây chỉ là thống kê người nghiện có hồ sơ quản lý, còn trong thực tiễn con số người sử dụng trái phép ma túy, người nghiện còn cao hơn nhiều.

Tình trạng này có nhiều nguyên nhân, trong đó, Bộ luật Hình sự 2015 đã bỏ Điều 199 về sử dụng trái phép chất ma túy. Theo đó, người sử dụng trái phép chất ma túy không bị coi là tội phạm mà chỉ là con bệnh, chế tài xử lý với họ là xử lý hành chính, phạt tiền hoặc đưa vào cai nghiện.

Luật PCMT chưa quy định rõ đối với đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy, hầu hết những người này không được kiểm tra, giám sát. Họ vẫn tồn tại bên ngoài xã hội, hiện nay Nhà nước chưa có biện pháp hữu hiệu để quản lý nên người sử dụng trái phép chất ma túy và người nghiện có xu hướng tăng cao.

Trong khi hậu quả của việc sử dụng trái phép chất ma túy rất lớn, nhiều trường hợp sử dụng sử dụng trái phép chất ma túy tổng hợp, ngáo đá không kiểm soát được hành vi của mình, gây ra các hậu quả vô cùng đau xót, thâm chí với chính người thân của mình, gây hoang mang, bất bình trong dư luận.

Vì vậy, Công an xã là lực lượng nòng cốt trong đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở, nên tăng thẩm quyền và bổ sung quy định quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy cho cho Công an xã là phù hợp, đại biểu nhấn mạnh.