Chuyến thăm Việt Nam của ông Obama – ý nghĩa vô cùng đặc biệt với những cựu binh sỹ Mỹ

Khi Tổng thống Barack Obama đặt chân tới Việt Nam vào ngày 22/5 tới, chắc chắn các phương tiện truyền thông sẽ dõi theo ông, chuyến công du của vị Tổng thống Mỹ thứ 3 đến thăm Việt Nam, kể từ năm 1975. Các phóng viên báo chí, phó nháy, những nhà quay phim truyền hình sẽ theo sát ông, đưa tin về ông theo từng bước chân của ông trên mảnh đất khi xưa đã từng lưu dấu chân những cựu chiến binh Mỹ.

Đối với cá nhân ông Obama, chuyến thăm này có thể là cơ hội để ông củng cố chính sách, xoay trục Châu Á, đồng thời tăng cường quan hệ kinh tế và an ninh với nước chủ nhà – một đối tác ngày càng quan trọng tại khu vực. Nhưng, đối với những cựu chiến binh Mỹ, chuyến thăm này có ý nghĩa hoàn toàn khác.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel

Trả lời phỏng vấn tờ New York Times, Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel – giờ đây đã bước sang tuổi 70 thừa nhận, thời gian 12 tháng tham chiến tại Việt Nam là khoảng thời gian đặc biệt nhất trong cuộc đời ông. Ông đã chuẩn bị tinh thần để “cơn bão ký ức” quay trở lại, trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ lần này.

“Tôi biết những hình ảnh về chuyến thăm này sẽ khiến tôi rất xúc động”, ông Hagel nói, “Tôi sẽ dõi theo từng bước chân của Tổng thống Obama trong chuyến đi này”. Ông khẳng định, chắc chắn ông sẽ ngắm nhín những hình ảnh của chuyến thăm này thật kỹ, ngắm hình ảnh những cánh đồng xanh mướt, những con người Việt Nam thân thiện và chiếc nón truyền thống Việt Nam.

Cũng theo ông Hagel, dù đã gạt bỏ những ký ức đau thương trong khoảng thời gian những năm 60 của thế kỷ trước, để trở thành một Thượng nghị sĩ, và rồi đứng đầu bộ Quốc phòng, nhưng chuyến công du cấp nhà nước do đích thân Tổng thống của họ dẫn đầu, tới nơi rất nhiều lính Mỹ đã mất đi tuổi xuân, mất đi những người bạn, người thân, lại gợi lại trong họ những trạng thái cảm xúc khó kiểm soát.

“Cuộc chiến đó vẫn ám ảnh chúng tôi. Hàng ngàn người lính thiệt mạng, những bài học đau xót sau chiến tranh vẫndằn vặt người Mỹ”, ông nói, "Còn rất nhiều tranh cãi về Việt Nam, và ý nghĩa cuộc chiến từ góc nhìn của Mỹ”.

Ông cho biết thêm rằng, những quyết định của ông khi còn làm Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và những lời khuyên ông gửi tới Tổng thống Obama ít nhiều đều được đúc kết từ những năm tháng ở Việt Nam.

Ông Bobby Muller - nhà vận động phản chiến nổi tiếng ở Mỹ - là thương binh trong chiến tranh Việt Nam

Với ông Bobby Muller, một cựu binh và nhà vận động phản chiến nổi tiếng ở Mỹ, Việt Nam đã trải qua những tang thương của chiến tranh, giờ đây, tất cả như chưa hề xảy ra. Nhưng, với ông, không gì có thể xóa đi những giân dữ đối với hai nhà lãnh đạo Mỹ thời chiến tranh, Richard Nixon và Henry Kissinger.

Theo ông Muller, chuyến thăm lần này của ông Obama sẽ không chú trọng vào những binh lính Mỹ tử nạn như thời Tổng thống Bill Clinton năm 2000 và ông Obama có nhiều khả năng tập trung tới hợp tác, phát triển giữa hai quốc gia nhằm giải quyết hậu quả của chất độc màu da cam. Hơn nữa, bản thân ông Obam cũng là một người thuộc thế hệ sau chiến tranh. Vì thế, ông sẽ khó lòng trở thành biểu tượng giúp hàn gắn tâm lý cho những cựu binh Mỹ trở về từ cuộc chiến.

“Rất nhiều người đã bị kì thị trên chính mảnh đất quê nhà vì đã chiến đấu ở Việt Nam”, ông Muller nói.

Thượng Nghị sĩ John McCain chia sẽ về những kỷ vật riêng của ông liên quan đến chiến tranh Việt Nam với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (Tháng 7/2015)

Còn với Thượng nghị sĩ John McCain, chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam lần này, khơi gợi những ký ức cay đắng cho những người cựu chiến binh tham gia chiến tranh Việt Nam. Ông McCai đã từng bị bắt làm tù binh ở Việt Nam. "Việc các cựu binh không được chào đón khi hồi hương thật sự là một nỗi hổ thẹn. Những anh lính 18, 19 tuổi được gọi nhập ngũ sau khi hoàn thành nghĩa vụ với đất nước trở về lại bị chính những người dân Mỹ phỉ nhổ, đúng theo nghĩa đen", ông nói.

Ông McCain chia sẻ, một trong những việc khiến ông cảm thấy tự hào hơn cả suốt cuộc đời mình chính là nỗ lực góp phần bình thường hóa mối quan hệ Việt - Mỹ. Những nỗ lực ấy đã giúp ông McCain bỏ lại phía sau những kí ức đau buồn nhất của chiến tranh.