Chuyện lương công chức

Tính toán của Bộ LĐ-TB&XH cho thấy, tiền lương công chức mới chỉ có thể đảm bảo cho nhu cầu tối thiểu về chi tiêu lương thực, thực phẩm (chiếm 50% tổng nhu cầu), chưa đảm bảo được các chi tiêu khác.

Như vậy, với 50% nhu cầu còn lại, công chức phải “xoay sở” để trang trải cuộc sống. Năm 2011, mức lương tối thiểu do Chính phủ quy định là 830.000 đồng/tháng nhưng nhu cầu tối thiểu của lao động thời gian này đã lên tới 1.410.000 đồng/tháng, và dù có khá hơn trước nhưng cũng chỉ đáp ứng được 58% nhu cầu tối thiểu.

Với tình hình hiện tại, để đáp ứng nhu cầu tối thiểu của cuộc sống, một công chức phải có thu nhập trên 4 triệu đồng, nhưng một công chức đi làm gần 10 năm thì lương cũng chỉ trên 2 triệu đồng. Thu nhập của công chức thậm chí còn được coi là thấp hơn lương công nhân.

Nhà nước đang cố gắng để công chức phần nào được đảm bảo mức sống

Báo cáo tổng kết thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức từ năm 2003 đến nay của Bộ Nội vụ cũng nêu rõ, việc điều chỉnh mức lương tối thiểu giai đoạn 2008 - 2012 đối với cán bộ, công chức còn chậm hơn so với khu vực doanh nghiệp. Mức lương tối thiểu vùng thấp nhất là vùng 4 của khu vực doanh nghiệp đã là 1.400.000 đồng/tháng, cao hơn nhiều so với lương tối thiểu của công chức.

Thấp thì đã quá rõ, nhưng vấn đề đầu tiên là “tiền đâu” để tăng lương cho công chức. Doanh nghiệp thì còn có doanh thu, quan hệ lao động dựa trên quy luật cung cầu của thị trường, còn lương công chức là hầu bao của Nhà nước. Nếu tăng lương tối thiểu lên 1.100.000 đồng thì ngân sách đội lên 11.000 tỷ mỗi năm. Đây quả là bài toán không dễ. Hiện nay quỹ lương công chức, viên chức chiếm khoảng 40% tổng thu của ngân sách nhà nước. Vì thế, nếu tăng lương khu vực này lên cao quá, thì gần như toàn bộ ngân sách chỉ để trả tiền lương.

Làm thế nào để mức lương tối thiểu vừa thỏa mãn nhu cầu tối thiểu của công chức, vừa phù hợp với khả năng chi trả của ngân sách, đây sẽ là vấn đề mà Ban chỉ đạo nhà nước về cải cách tiền lương phải tính toán. Dự kiến, trong tháng 12-2011, Bộ Nội vụ sẽ trình Chính phủ phương án cải cách cơ bản chính sách tiền lương công chức nhà nước giai đoạn 2012-2020.

Trung Nguyễn