Chưa cần thiết ban hành nghị định về bảo hiểm vi mô của các tổ chức chính trị-xã hội

Tai phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày Tờ trình của Chính phủ về việc xem xét, cho ý kiến đối với việc ban hành Nghị định quy định về bảo hiểm vi mô của các tổ chức chính trị - xã hội. Theo đó, bảo hiểm vi mô là các sản phẩm bảo hiểm được thiết kế và cung cấp cho người nghèo, người có thu nhập thấp và những người yếu thế trong xã hội.

Bảo hiểm vi mô do các doanh nghiệp bảo hiểm triển khai. Hiện nay, thị trường bảo hiểm nhân thọ có khoảng 500 sản phẩm bảo hiểm, nhưng những sản phẩm này chủ yếu dành cho đối tượng khách hàng có mức thu nhập từ trung bình trở lên, có khả năng tham gia bảo hiểm với thời gian dài, mức phí bảo hiểm lớn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng phát biểu tại phiên họp 

Tuy nhiên, do Luật Kinh doanh bảo hiểm chưa có quy định riêng đối với tổ chức triển khai bảo hiểm vi mô, các doanh nghiệp khi triển khai bảo hiểm cho người có thu nhập thấp vẫn phải thực hiện các yêu cầu về vốn, chi phí phân phối như đối với các sản phẩm thương mại thông thường, do đó việc triển khai trong thời gian qua không đạt được hiệu quả.

Bên cạnh các doanh nghiệp bảo hiểm, ông Dũng cho biết, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (Hội LHPN) cũng đang cung cấp bảo hiểm vi mô cho các thành viên của Hội mình. Hiện nay, Hội LHPN cung cấp bảo hiểm vi mô tại 10 tỉnh, thành phố.

Bộ trưởng Tài chính cho rằng, việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về bảo hiểm vi mô là cần thiết, vì sẽ tạo tiền đề xây dựng khung khổ pháp lý bền vững, mở rộng việc triển khai bảo hiểm vi mô của các tổ chức chính trị - xã hội sau thời gian thực hiện thí điểm. Đồng thời sẽ tạo điều kiện tham gia bảo hiểm cho người dân có thu nhập thấp, ít có điều kiện tiếp xúc với sản phẩm bảo hiểm thương mại của các doanh nghiệp bảo hiểm, góp phần thực hiện chính sách bảo đảm an sinh xã hội.

Thẩm tra dự thảo, Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, có hai loại ý kiến khác nhau khi đề cập đến sự cần thiết ban hành Nghị định này. Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban đồng tình với loại ý kiến cho rằng, chưa cần thiết phải ban hành Nghị định. Bởi trong các tổ chức chính trị - xã hội ở nước ta mới chỉ có Hội LHPN thực hiện thí điểm, các tổ chức chính trị - xã hội khác chưa thực hiện nên không có đánh giá cụ thể về các điều kiện bảo đảm thực hiện theo quy định của dự thảo Nghị định.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định còn nhiều điều, khoản quy định sơ sài, chưa có tính thuyết phục, chưa đủ cơ sở pháp lý để bảo đảm thực hiện có hiệu quả như: vấn đề tổ chức bộ máy, nhân lực thực hiện, thẩm định hợp đồng bảo hiểm vi mô, tài chính đối với bảo hiểm vi mô…

Cùng với đó, phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, chủ thể thực hiện như quy định của dự thảo Nghị định là rất rộng, không dựa trên cơ sở kết quả thí điểm và rất khác với thực hiện thí điểm. Việc các tổ chức chính trị - xã hội tham gia vào hoạt động bảo hiểm thương mại cần cân nhắc sự phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của tổ chức chính trị - xã hội. Bên cạnh đó, các tổ chức này cũng không có nguồn lực tài chính ban đầu, bộ máy chuyên nghiệp để thực hiện.

Trên cơ sở đó, cơ quan thẩm tra kiến nghị trước mắt, chưa nên ban hành Nghị định quy định về bảo hiểm vi mô như Chính phủ đề xuất. Tiếp tục thực hiện thí điểm bảo hiểm vi mô của tổ chức chính trị - xã hội nhưng phải bảo đảm: thủ tục pháp lý và hình thức văn bản cho phép thí điểm; có công cụ, phương thức để quản lý, thanh tra, kiểm tra và hỗ trợ tổ chức chính trị - xã hội khi triển khai thí điểm bảo hiểm vi mô.

Đồng thời, Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động để đề xuất bổ sung nội dung này trong quá trình sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm (dự kiến trình tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV, năm 2021).

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu đều nhất trí với đề xuất của cơ quan thẩm tra, chưa ban hành nghị định về loại hình bảo hiểm này. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, Nghị định này có nhiều bất cập, tính khả thi thấp, trong khi rủi ro rất cao, mà đối tượng tham gia lại rất rộng, lên tới 44 triệu người theo tờ trình. UBTVQH thống nhất với báo cáo thẩm tra là chưa ban hành Nghị định vì thiếu cơ sở pháp lý, không phải vấn đề cấp thiết và cũng chưa thực sự cần thiết hiện nay.

Trước đó, UBTVQH đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Thỏa thuận quốc tế.