Chủ tịch Quốc hội: Liên quan đất đai Nhà nước là phải đấu giá công khai

Phiên họp diễn ra dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển.

Điều chỉnh tiền lương cần cân đối ngân sách Nhà nước bền vững

Trong Báo cáo thẩm tra về sơ kết 3 năm thực hiện Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia (2016 - 2020), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, tổng thu ngân sách Nhà ước 3 năm 2016-2018 ước đạt 54,68% kế hoạch 5 năm.

Tuy nhiên, phần tăng thu chủ yếu là ngân sách địa phương, số thu từ sản xuất kinh doanh 2 năm liên tiếp không đạt dự toán (2017 và 2018) đã ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện nhiệm vụ quan trọng của ngân sách Trung ương theo kế hoạch và tạo áp lực lên mục tiêu giảm bội chi ngân sách Nhà nước.

Ủy ban Tài chính-Ngân sách cho rằng cần phân tích, đánh giá nguyên nhân số thu nội địa tăng chậm, hụt dự toán trong những năm gần đây để có các giải pháp khắc phục hợp lý; đồng thời để xây dựng dự toán thu ngân sách Nhà nước các năm sau khả thi hơn.

Về chi ngân sách Nhà nước 3 năm 2016-2018 ước đạt 54,39% kế hoạch 5 năm; tỷ trọng chi đầu tư phát triển tăng, đạt mục tiêu 25-26%; tỷ trọng chi thường xuyên năm sau giảm hơn so với năm trước.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải chỉ rõ trong bối cảnh nguồn lực ngân sách Nhà nước còn hạn hẹp, phải đi vay để cân đối nhưng việc xây dựng, phân bổ và giao dự toán một số năm gần đây nói chung, năm 2017 nói riêng chưa sát với yêu cầu thực tiễn, dẫn đến cuối năm dư kinh phí (chưa giao đầu năm) hoặc chưa phân bổ. Việc triển khai thực hiện Kế hoạch Đầu tư công trung hạn còn lúng túng, dẫn đến việc phân bổ, giao dự toán chậm, giao nhiều đợt, tiến độ giải ngân năm 2017, 2018 rất chậm.

Đáng chú ý, việc điều chỉnh mức lương cơ sở, lương hưu và trợ cấp ưu đãi đối với người có công đã bảo đảm tăng bình quân khoảng 7%/ năm. Tuy nhiên, việc điều chỉnh tăng lương trong các năm gần đây chưa có lộ trình cụ thể, đã tạo áp lực lớn cho cân đối ngân sách Nhà nước, việc tăng lương chưa đi đôi với tinh giản biên chế và giảm chi đối với khu vực sự nghiệp công lập.

Vì thế, Chính phủ cần tính toán kỹ về vấn đề này, việc điều chỉnh tiền lương cần đặt trong tổng thể cân đối ngân sách Nhà nước bền vững và chắc chắn.

Đối với vấn đề quản lý và sử dụng vốn vay ODA, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nêu rõ còn một số hạn chế, như: Việc đàm phán, ký kết trong một số trường hợp chưa gắn chặt chẽ với khả năng trả nợ; việc huy động nguồn lực ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài có khả năng vượt mức trần theo Kế hoạch Đầu tư công trung hạn… Thực trạng này đòi hỏi việc sử dụng vốn ODA phải tăng cường quản lý chặt chẽ hơn nữa, nghiêm túc tuân thủ các quy định tại các nghị quyết và các văn bản pháp luật liên quan.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ cần siết chặt kỷ luật, kỷ cương về quản lý thu NSNN, nhất là ở cơ sở đối với khoản thu NSNN từ thuế, phí, tiền sử dụng đất và từ quản lý tài sản công; thực hiện rà soát, có cơ chế quản lý chặt chẽ về ưu đãi đầu tư, chống chuyển giá ngay trong quá trình thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư; sớm có giải pháp phù hợp và chỉ đạo thực hiện quyết liệt việc quản lý thu nhập của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Liên quan đất đai Nhà nước là phải đấu giá công khai

Phát biểu thảo luận tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cơ bản thống nhất báo cáo của Chính phủ; nhấn mạnh trần nợ công và bội chi cương quyết giữ như định hướng. Phần tăng thu thì được chi còn cân đối phải đảm bảo trần 2 triệu tỷ đồng. 10.000 tỷ đồng chống ngập của TPHCM thì chuyển sang chống sạt lở sông, biển của ĐBSCL.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại phiên họp 

Trong dự phòng của Trung ương về đầu tư công thì UBTVQH đưa ra nguyên tắc, tiêu chí thứ tự ưu tiên, giao Chính phủ điều hành, trong đó có phần vốn dành cho quy hoạch, xây dựng dự án cho giai đoạn tới và lưu ý dự án. Nhấn mạnh công trình phải thực sự cấp bách, bà Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị lưu ý các công trình giao thông ở phía Bắc và phía Nam. Cùng với đó, những khoản chi cho lĩnh vực quốc phòng – an ninh cũng nên ưu tiên.

Về khoản chi kiên cố hoá trường lớp học, lẽ ra hoàn thành vào 2015 nhưng chưa hoàn thành nên đề nghị cho kéo dài đến hết năm 2019 và các địa phương có trách nhiệm triển khai cho được.

Liên quan ngân sách, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Chính phủ xem lại Nghị định 126 vì có những điểm chưa đúng luật ngân sách, cần phải sửa. Ví dụ như tiền thoái vốn Nhà nước tại DN khi cổ phần thì Nghị định quy định nộp về Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển DN là sai với điều 35, 37 luật NSNN. Do đó, bà Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị nộp NSTW khoản thu hồi từ DN do NSTW đầu tư, nộp NSĐP những khoản do ngân sách địa phương đầu tư tại các tổ chức kinh tế.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, từ năm 2019, tất cả thực hiện đấu thầu công khai việc giao đất có thu tiền sử dụng, cho thuê đất thu tiền một lần để thực hiện mục đích kinh doanh thương mại, bao gồm cả đất do DNNN thuê hay có sở hữu tài sản trên đất, trừ trường hợp nhỏ, lẻ hay giao đất thực hiện tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án, công trình quan trọng.

Nếu cần thiết tạo điều kiện đấu thầu thì NSNN ứng vốn giải phóng mặt bằng theo tiến độ đền bù cho người dân, sau đó thì hoàn trả NSNN.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh tình trạng hiện nay khi Nhà nước bị thất thoát nhiều trong vấn đề đất đai. Nếu làm thành công mới quản lý được tài nguyên quốc gia.

“Bây giờ người ta giàu lên, thành đại gia bất động sản là từ chỗ này thôi. Vì vậy, cái gì liên quan đất đai Nhà nước là phải đấu giá công khai. Vẫn làm theo kiểu hiện nay… không rõ ràng, thất thoát tiền bạc của Nhà nước. Thất thoát ở đây không phải là tham nhũng, mà thất thoát là do cơ chế quản lý của chúng ta. Do đó, phải đưa vào nghị quyết kỳ họp hoặc nghị quyết ngân sách để Quốc hội giám sát", Chủ tịch Quốc hội lưu ý.