“Chơi Forex”: Trò biến tướng đa cấp tiếp tay cho hoạt động phi pháp

Nhẹ dạ cả tin và hám lợi, nhiều người đã “sập bẫy” và điêu đứng. Trước thực trạng này, thời gian qua công an các tỉnh, thành đã triệt phá liên tiếp nhiều đường dây Forex, tiền ảo từ Bắc vào Nam, khởi tố và bắt giữ nhiều đối tượng liên quan.

Cho người chơi thắng trước

Theo thống kê của Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng Công nghệ cao CATP Hà Nội, hiện nay, thị trường Việt Nam có khoảng 300 sàn giao dịch ngoại hối trái phép, thu hút nhiều người tham gia đầu tư và tự gọi là “chơi Forex”.

Phương thức hoạt động của các sàn Forex là cho các nhân viên môi giới mời chào lôi kéo, thu hút người chơi qua hình thức telesales (một hình chào mời đầu tư qua điện thoại) hoặc liên hệ qua mạng xã hội zalo, facebook, tư vấn người chơi "đánh lệnh".

Để lôi kéo người chơi, ban đầu các sàn Forex thường cho nhà đầu tư đánh thắng để nạp thêm nhiều tiền vào tài khoản, sau đó, tư vấn đánh các lệnh lớn, thu mức phí lớn và không rõ ràng dẫn đến mất hết tiền trong tài khoản của nhà đầu tư. Khi đã thua hết tiền, các đối tượng sẽ giới thiệu nhà đầu tư sang một sàn Forex mới, với cam kết nếu nạp tiền vào sẽ chơi thắng lại được số tiền đã thua.

Đáng chú ý, nhà đầu tư trên sàn giao dịch Forex thực chất là chơi với chủ sàn, toàn bộ tiền đánh thua là chủ sàn được hưởng (đã có nhiều người dân bị thua số tiền rất lớn lên đến cả chục tỷ đồng). Trường hợp nhà đầu tư thắng nhiều, chủ sàn sẽ can thiệp kỹ thuật như: chặn quyền truy cập tài khoản, tự đặt lệnh khống, dẫn đến cháy tài khoản và không thể rút được tiền. Khi đã chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư, các đối tượng đánh sập sàn giao dịch để tránh sự truy vết của cơ quan công an và nhà đầu tư không thể đi đòi tiền...

Mới đây, công an TP Hải Phòng phối hợp với Công an TP Hà Nội đánh sập sàn ngoại hối lừa đảo lớn nhất từ trước đến nay liên quan đến tổ chức, hoạt động của hàng chục sàn giao dịch ngoại hối, tiền ảo, website trái phép trên không gian mạng.

Cơ quan công an đã bắt giữ và khởi tố nhóm đối tượng lừa đảo trên sàn giao dịch Hitoption, do hai đối tượng Nguyễn Thế Dương (SN 1996) và Nguyễn Văn Quyền (SN 1988) thiết lập. Những sàn giao dịch này sử dụng chế độ BOT (chơi tự động) để đặt lệnh thay cho việc khách hàng tự giao dịch, đồng thời có thể can thiệp vào việc đặt lệnh để làm cho khách hàng thắng hoặc thua theo ý muốn của chủ sàn.

Khoảng giữa tháng 5/2021, Công an TP Hà Nội đã phối hợp Công an TP Hồ Chí Minh triệt phá thành công 4 sàn giao dịch vàng, tiền ảo, ngoại tệ trái phép, bắt giữ 26 đối tượng. Cơ quan CSĐT- CATP Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố 03 bị can Phạm Thị Thái (SN 1985, trú tại Hà Nội), Vũ Đình Hùng (SN 1983) và Phạm Mạnh Hùng (SN 1985, cùng trú tại TP Hồ Chí Minh), cầm đầu nhóm đối tượng nói trên, về hành vi Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, thiết bị điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, quy định tại Điều 290, Bộ luật Hình sự.

Được biết, nhóm đối tượng có hành vi tổ chức xây dựng, quản trị và điều hành các sàn giao dịch vàng ảo, ngoại tệ trái phép Rforex.com kết nối với ứng dụng MT5 (Meta Trader 5) dưới vỏ bọc pháp nhân Công ty Rforex Ltd tại Anh để lôi kéo người chơi, can thiệp vào hệ thống xử lý lệnh giao dịch nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản. Trước khi bị cơ quan công an phát hiện, nhóm đối tượng này đã tạo lập được 4 sàn giao dịch Forex (Rforex, Yaibroker, Vistaforex, Exswiss) và nhiều website khác có giao diện giống sàn Forex, có hơn 12.000 tài khoản khách hàng ở nhiều quốc gia, tổng số tiền nhà đầu tư đã nộp là 4,3 triệu USD.

Phương thức kinh doanh đa cấp trái phép

Forex là viết tắt của cụm từ Foreign Exchange, nghĩa là trao đổi tiền tệ quốc tế. Trong đó, thị trường forex hay thị trường ngoại hối là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi tiền tệ của các quốc gia thông qua hệ thống ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Hoạt động kinh doanh trao đổi tiền tệ trong thị trường Forex được thực hiện bằng cách mua, bán, trao đổi loại tiền tệ này với loại tiền tệ khác với. Lợi nhuận của giao dịch sẽ tính theo phần chênh lệch giữa việc mua vào, bán ra.

Tại Việt Nam, Forex là một trong những hình thức đầu tư được rất nhiều người chú ý. Tuy nhiên, Ngân hàng nhà nước Việt Nam khẳng định chưa cấp phép cho bất cứ tổ chức, cá nhân nào kinh doanh hình thức sàn giao dịch vàng, ngoại hối (Forex). Do đó, mọi hình thức tổ chức kinh doanh, giao dịch sàn Forex sẽ được xử lý theo quy định của pháp luật. Người tham gia "chơi Forex" được xem là tiếp tay cho hoạt động phi pháp, đồng thời tiềm ẩn rủi ro về tài chính rất cao...

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công thương từng đưa ra cảnh báo: việc quảng cáo, kêu gọi đầu tư thông qua các sàn đầu tư tài chính, đặc biệt là hình thức đầu tư thị trường ngoại hối Forex tại Việt Nam có dấu hiệu của việc kinh doanh theo phương thức đa cấp trái phép. Cụ thể, các công ty tài chính, các sàn Forex trái phép này thường lôi kéo người tham gia bằng hình thức trả thưởng, "hoa hồng" cho môi giới sau khi họ mời thêm thành viên; đồng thời, xây dựng hệ thống kinh doanh nhiều cấp, nhiều nhánh.

Ngân hàng nhà nước Việt Nam khẳng định chưa cấp phép cho bất cứ tổ chức, cá nhân nào kinh doanh hình thức sàn giao dịch vàng, ngoại hối (Forex). Do đó, mọi hình thức tổ chức kinh doanh, giao dịch sàn Forex sẽ được xử lý theo quy định của pháp luật.

Công an Thành phố Hà Nội cũng khuyến cáo người dân, việc sở hữu, mua bán, sử dụng các loại tiền ảo làm phương tiện thanh toán tại Việt Nam là bất hợp pháp, do đó tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người dân khi thực hiện đầu tư bằng hình thức tiền ảo. Đặc biệt, tuyệt đối không chuyển tiền, tham gia các hội nhóm liên quan đến sàn giao dịch tiền ảo, Forex do nhiều cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước tự lập để tránh bị các đối tượng xấu lợi dụng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại về tài sản cho người tham gia, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự.

Xử lý hình sự

Theo luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư TP Hà Nội) chơi Forex là một lĩnh vực đặc thù, là một loại hình kinh doanh có điều kiện, có sự quản lý của nhà nước. Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay rất nhiều đối tượng thực hiện hoạt động kinh doanh đa cấp biến tướng đã mua các trang Web của nước ngoài, hướng dẫn người chơi tham gia các sàn Forex. Các đối tượng đầu tư thuê những mặt bằng rộng, huy động hàng trăm nhân viên để thực hiện các hoạt động marketing, tìm kiếm khách hàng và tạo một vỏ bọc hào nhoáng cho mọi người tin tưởng đây là một loại hình kinh doanh mới, đa quốc gia và siêu lợi nhuận và cam kết bảo toàn vốn.

Đánh vào sự nhẹ dạ cả tin và lòng tham của người chơi, các đối tượng đưa ra thông tin gian dối là các đồng tiền kĩ thuật số mà người chơi bỏ tiền ra mua có thể đổi lại thành đô la Mỹ hoặc tiền mặt Việt Nam đồng, nhưng thực chất là lấy tiền của người vào sau, trả cho người vào trước.

Dưới góc độ pháp lý, các tổ chức, cá nhân mua các trang Web của nước ngoài hoặc tự lập những trang Web của nước ngoài để thực hiện hoạt động ngoại hối, thực hiện việc mua bán trên các sàn Forex do họ tự lập là hành vi vi phạm pháp luật. Nếu có yếu tố chiếm đoạt tiền của người tham gia thì người điều hành sàn Forex và các đối tượng có liên quan sẽ bị xử lý về Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản của người khác theo Điều 290 BLHS năm 2015.