Chợ không họp, họp ngoài đường

Phiên chợ quê độc đáo nhất Hải Phòng

Tồn tại từ những năm Pháp thuộc và trải qua hàng trăm năm lịch sử với rất nhiều biến cố, chợ Hàng (thuộc phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân, TP Hải Phòng) vẫn giữ nguyên vẹn nét riêng của một phiên chợ quê giữa lòng thành phố hiện đại. Trước đây, chợ Hàng thường được họp vào các ngày mùng 5, mùng 10 và 15 âm lịch hàng tháng. Ngày nay, chợ họp chính vào các ngày chủ nhật, kéo dài từ sáng sớm đến trưa. Vào các ngày thường, chợ cũng rất đông người mua, bán.

Chợ Hàng là cả một thế giới đồng quê giữa lòng thành phố công nghiệp hiện đại, mọi nhu cầu của người dân đều có thể được đáp ứng từ những thứ nhỏ nhất, đời thường nhất như đất trồng, phân bón, hạt giống đến cây trồng rồi đến vật nuôi như gia cầm, chó mèo, chim, chuột....

Đặc biệt, chợ Hàng là nơi duy nhất ở Hải Phòng nói riêng và các tỉnh Bắc bộ nói chung còn lưu giữ được những mặt hàng mộc mạc, đơn sơ nhưng chứa đựng giá trị văn hóa tinh thần của làng quê Việt Nam như: kiềng sắt ba chân, cối xay thóc, quang gánh, thúng mủng, nong nia, lạt buộc rau…

Chợ Hàng thường xuyên gây ùn tắc giao thông.

Dù độc đáo nhưng chợ Hàng lại đa dạng, phong phú về sản phẩm hàng hóa. Tại mỗi phiên chợ dù chính hay thường, chợ Hàng đều bày bán la liệt từ các loại rau, củ, quả, hạt giống, các loại cây bày, con giống, vật nuôi, quần áo, hàng điện tử, hàng cơ khí, hàng gia dụng, đồ thủ công mỹ nghệ, thực phẩm, hàng ăn uống...

Bên cạnh hàng hóa trong nước, chợ Hàng còn bày bán những mặt hàng có xuất xứ từ nhiều nước trên thế giới và niên đại từ vài chục năm cho đến hàng trăm năm thu hút rất nhiều người tham quan, mua bán. Giá trị hàng hóa thì vô cùng từ những sản phẩm giá vài trăm, vài ngàn đồng đến những sản phẩm có giá đến cả tỷ đồng.

Không chỉ mua bán, chợ Hàng giao lưu, trao đổi hàng hóa, kết bạn cùng sở thích. Chợ Hàng cũng là nơi diễn ra những cuộc thi tự phát như: hát xẩm, chim hót, thi cây cảnh, hội thi tay nghề bon sai hay đơn giản chỉ là tập trung ngồi thổi sáo, chơi đàn thưởng thức âm nhạc. Tất cả những hình ảnh ấy mang lại cho chợ Hàng nét văn hóa đầy bản sắc. Với người dân Hải Phòng, chợ Hàng là nơi đáp ứng mọi nhu cầu đời thường cả về vật chất lẫn tinh thần.

Chợ không họp, họp ngoài đường

Chợ Hàng luôn tấp nập kẻ bán, người mua dù phiên chợ chính hay ngày thường. Ông Phạm Bá Sấn, Trưởng Ban Quản lý chợ Hàng chia sẻ: “Vào phiên chợ, từ tờ mờ sáng dòng người và xe từ khắp các ngả đường đã đổ về khu vực chợ Hàng. Mỗi phiên chợ thu hút trên 2000 lượt người đến tham quan, mua sắm. Ban Quản lý chợ phải liên tục tăng cường công tác an ninh, sắp xếp các gian hàng để người dân có thể dễ dàng mua bán”.

Chợ Hàng rộng hơn 500m2 nằm cạnh đường Hoàng Minh Thảo, mỗi phiên chợ có trên 200 gian hàng bày bán. Ngày thường trong chợ gần như trống rỗng chỉ lèo tèo vài gian hàng ăn uống và ít người qua lại.

Thế nhưng, dọc các tuyến đường xung quanh khu vực chợ Hàng như: Hoàng Minh Thảo, Nguyễn Văn Linh, Chợ Hàng mới, đường khu nhà Bảy tầng thì bày bán tràn lan, la liệt đủ các loại mặt hàng: chỗ thì bán cây trồng, cây cảnh, phân bón, chậu cây, chỗ thì bán vật nuôi, con giống, chỗ thì bán quần áo, đồ gia dụng, điện tử, chỗ thì bán hàng thủ công mỹ nghệ…

Theo quan sát của phóng viên, vào các phiên chợ chính các tuyến đường trên chật cứng người, các phương tiện giao thông không thể nhúc nhích. Tuyến đường Hoàng Minh Thảo tắc nghẽn khoảng 500 – 600m, tuyến đường Chợ Hàng mới tắc nghẽn khoảng 400m, các tuyến đường Nguyễn Văn Linh, đường khu nhà Bảy tầng cũng ùn tắc hàng trăm mét.

Không chỉ tắc nghẽn giao thông, các tuyến đường trên còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn giao thông và mất an ninh trật tự do xe cộ, người mua bán đi lại thiếu ý thức. Đặc biệt nguy hiểm là tuyến đường Nguyễn Văn Linh. Bởi những lúc cao điểm việc mua, bán lộn xộn trên đoạn đường khu vực chợ Hàng khiến phương tiện xe container ùn tắc vài cây số.

Tình trạng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè nêu trên đã tồn tại từ lâu, gây mất mỹ quan đô thị, mất an toàn giao thông, an ninh trật tự nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục.

Về vấn đề này, ông Phạm Bá Sấn, Trưởng Ban Quản lý chợ Hàng cho biết thêm: “Mặc dù ban Quản lý chợ Hàng đã động viên các tiểu thương vào chợ buôn bán tuy nhiên họ đều từ chối vì ở ngoài có nhiều không gian và thời gian bày bán, còn trong chợ chỉ bán được vào sáng chủ nhật”.

Trao đổi với phóng viên, ông Võ Tiến Dũng, Chủ tịch UBND phường Dư Hàng Kênh chia sẻ: “Việc họp chợ ngoài đường tồn tại đã lâu rồi nhưng xử lý chưa thực sự hiệu quả. Khi lực lượng chức năng và chính quyền địa phương đi kiểm tra, việc lấn chiếm không còn. Nhưng khi đoàn kiểm tra vừa đi khỏi, hành vi lấn chiếm vỉa hè, lòng đường lại tái diễn”.

Một cán bộ Phòng Quản lý đô thị quận Lê Chân cho biết: Để lập lại trật tự an toàn đô thị, Phòng Quản lý đô thị quận Lê Chân đã lập đoàn công tác, tổ chức giải tỏa, dẹp bỏ các gian hàng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường và hành lang an toàn giao thông, đồng thời yêu cầu chủ cửa hàng kinh doanh cam kết chấp hành quy định bảo đảm trật tự, mỹ quan đô thị, trong đó sớm triển khai các kế hoạch cụ thể nhằm khắc phục tình trạng trên.

Chợ Hàng được biết đến là nơi hội tụ những nét văn hóa thương mại đặc sắc truyền thống của người dân đất Cảng. Thiết nghĩ, lãnh đạo quận Lê Chân cần sớm có biện pháp hữu hiệu xử lý triệt để tình trạng trên bảo tồn và phát huy nét đẹp, giá trị văn hóa độc đáo của một phiên chợ quê thời hiện đại, xây dựng chợ Hàng văn minh, hấp dẫn là điểm đến tham quan mua sắm cho người dân, du khách.