Chiều cao của thanh niên Việt Nam tăng sau 10 năm

Điều tra dinh dưỡng quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Ngày 15/4, Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế) đã công bố kết quả Tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc 2019 - 2020. Cuộc điều tra này được thực hiện thường kỳ.

Theo kết quả công bố, chiều cao của thanh niên Việt Nam đã có sự thay đổi mạnh mẽ ở nhóm thanh niên nam 18 tuổi. Năm 2020, chiều cao của nhóm nam thanh niên đạt 168,1 cm, tăng 3,7 cm so với năm 2010 (164,4 cm). Bên cạnh đó, chiều cao của nhóm nữ thanh niên đạt 156,2 cm, trong khi con số này năm 2010 là 154,8 cm.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ học đường (5- 19 tuổi) còn 14,8% (năm 2010 là 23,4%). Tỉ lệ thừa cân, béo phì tăng từ 8,5% (năm 2010) lên 19% sau 10 năm. Trong đó, khu vực thành thị là 26,8%, nông thôn và 18,3%, miền núi là 6,9%.

Cũng theo cuộc tổng điều tra dinh dưỡng lần này, năng lượng trung bình trong khẩu phần ăn đạt 2.023 kcal/người/ngày, tăng nhẹ so với năm 2010 (1.925 kcal/người/ngày). Cơ cấu sinh năng lượng từ protein 15,8%, lipid 20,2% và glucid 64 được cho là cân đối theo khuyến nghị cho người Việt.

Người Việt cũng ăn rau quả nhiều hơn so với 10 năm trước. Mức ăn rau quả bình quân đầu người từ 190,4 g rau một người một ngày năm 2010, nay lên 231 g. Năm 2010, mỗi người một ngày ăn 60,9 g quả chín, thì nay lên 140,7 g. Tuy nhiên, mức tiêu thụ này mới chỉ đạt 66-77% so với nhu cầu khuyến nghị trên Tháp Dinh dưỡng cho người trưởng thành.

Người Việt cũng ăn thịt nhiều hơn. Năm 2010, trung bình mỗi ngày một người ăn 84 g thịt, thì nay tăng lên 136,4 g. Người ở thành phố ăn thịt nhiều hơn nơi khác, 155,3 g một người một ngày.

Theo ông Đỗ Xuân Tuyên - Thứ trướng Bộ Y tế, cuộc Tổng điều tra dinh dưỡng được thực hiện ở phạm vi quốc gia với sự tham gia của 22.400 hộ gia đình tại 25 tỉnh thành phố đại diện cho 6 vùng sinh thái; thực hiện thu thập đồng thời các chỉ số về nhân trắc, vi chất dinh dưỡng, khẩu phần ăn cá thể, cũng như thông tin về an ninh lương thực và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đánh giá chung về vai trò quan trọng những kết quả của cuộc tổng điều tra, GS, TS Lê Danh Tuyên – Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia đã khẳng định: "Cuộc Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc lần này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc đánh giá các Mục tiêu của Chiến lược Quốc gia về Dinh dưỡng, giai đoạn 2011-2020 và đưa ra các bằng chứng khoa học nhằm phục vụ cho việc soạn thảo Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng trong giai đoạn tiếp theo".

Cải thiện rõ rệt tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng

Theo tổng điều tra, đến năm 2020 đã có sự cải thiện rõ rệt về tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng. Tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng và thiếu máu đã ở mức nhẹ về ý nghĩa sức khỏe cộng đồng (riêng phụ nữ có thai tỷ lệ thiếu máu ở mức trung bình). Giảm tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng ở trẻ em 6-59 tháng (2010 - 2020).

Trên toàn quốc, tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ em 6-59 tháng tuổi giảm xuống 58,0%, ở phụ nữ có thai giảm xuống 63,5% nhưng vẫn ở mức ý nghĩa sức khỏe cộng đồng nặng theo đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới. 

Tỷ lệ bú sữa mẹ hoàn toàn trong sáu tháng đầu có sự cải thiện đáng kể, tăng từ 19,6% (năm 2010) lên 45,4% (năm 2020); trong đó ở khu vực thành thị tỷ lệ này là 55,7%, nông thôn là 40,3% và nông thôn miền núi là 42,7%.

Tỷ lệ người dân có hiểu biết và thực hành đúng về an toàn thực phẩm có cải thiện rõ rệt: 35,8% số người trả lời có kiến thức tốt; 55,6% có kiến thức trung bình và chỉ 8,6% có kiến thức kém.

Về xử lý ngộ độc thực phẩm, có 78% số người trả lời lựa chọn đưa người bệnh đến cơ sở y tế để điều trị so với 44,9% năm 2010. Đặc biệt, tỷ lệ người dân được tiếp cận với nguồn thông tin chính thống về an toàn thực phẩm cũng tăng gấp hai lần so với điều tra năm 2010.

Khuyến nghị tăng thuế sản phẩm chứa nhiều đường

Tại lễ công bố, đại diện của Quỹ nhi đồng liên hợp quốc (UNICEF) cho rằng, tại Việt Nam, thanh thiếu niên trong độ tuổi 5 - 19 tuổi thừa cân béo phì vẫn tăng trong 10 năm qua. "Đáng lo ngại, tại đô thị, tỷ lệ này lên đến 26,8%, là tình hình khá khẩn cấp, cần can thiệp hiệu quả để giảm thừa cân béo phì", đại diện UNICEF đánh giá.

Tổ chức này cũng khuyến nghị Việt Nam cần thực hiện tăng thuế sản phẩm chứa nhiều đường như các sản phẩm nước ngọt, vì các đồ uống này ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng. Nguồn thu từ việc đánh thuế này sẽ dành cho tái đầu tư can thiệp dinh dưỡng cho phụ nữ và trẻ em.

Theo đại diện UNICEF,  Việt Nam cần can thiệp dinh dưỡng cho nhóm dân số ưu tiên tại miền núi phía bắc, Tây Nguyên trong chiến lược dinh dưỡng quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, do tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở nhóm trẻ dưới 5 tuổi tại các vùng này còn cao (37,4% và 28,8%).

Đồng thời, cần tìm ra cơ chế bảo trợ bền vững sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt cho cho trẻ suy dinh dưỡng, và về lâu dài cần được quỹ bảo hiểm y tế chi trả.