Châu Âu cần chuẩn bị cho làn sóng tị nạn mới

Các trại tị nạn đều quá tải

Với khoảng 70.000 người tị nạn trên đất Syria - bao gồm gần 33.000 người trên các đảo gần Thổ Nhĩ Kỳ - cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại các khu vực do người Kurd kiểm soát sẽ làm quá tải các trại vốn đã quá đông.

Thổ Nhĩ Kỳ có khoảng 3,6 triệu người tị nạn Syria và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đe dọa sẽ "mở cổng" để cho phép nhiều người đến châu Âu nếu kế hoạch tái định cư của họ ở miền Bắc Syria thất bại.

Người tị nạn ở Đức

Thủ tướng Mitsotakis, người vừa gặp gỡ Tổng thống Erdogan ở New York, đã bác bỏ cáo buộc rằng điều này là tống tiền. "Ý tưởng rằng châu Âu có thể bị tống tiền bởi một mối đe dọa giải phóng làn sóng người tị nạn và người di cư trong châu Âu là không đúng," ông nói. Ông nói thêm EU đã rất "hào phóng" với Ankara, một thực tế mà ông nói không được người Thổ Nhĩ Kỳ thừa nhận hoàn toàn.

Cơ quan tị nạn của Liên hợp quốc tuần này cho biết Hy Lạp năm 2019 đã tiếp nhận hơn 46.000 người - nhiều hơn cả Tây Ban Nha, Ý, Malta và Síp cộng lại. Mặc dù những con số này khác xa so với con số gần triệu người đã đến vào năm 2015, Hy Lạp đang phải vật lộn để đáp ứng những người xin tị nạn đã ở trên đất của họ. "Thật rõ ràng nếu bạn chỉ cần nhìn vào con số vượt biển Aegean mùa hè này so với mùa hè năm ngoái, thì sẽ thấy chúng tôi đang phải đối mặt với một vấn đề cấp tính", Thủ tướng Mitsotakis nói.

Trên các hòn đảo, nhiều người xin tị nạn ngủ trong lều hoặc lều tạm thời vì các trại đã vượt quá khả năng của họ nhiều lần. Bên cạnh những lo ngại về vệ sinh, người di cư và người tị nạn phải đối mặt với việc xếp hàng chờ thức ăn kéo dài hàng giờ đồng hồ và chờ đợi đơn xin tị nạn của họ được châp nhận đang ngày càng lâu hơn.

Thủ tướng Mitsotakis, người lên nắm quyền vào tháng 7, có kế hoạch giải quyết vấn đề bằng cách gửi 10.000 người trở lại Thổ Nhĩ Kỳ và đẩy nhanh quá trình tị nạn. "Ưu tiên số một của chúng tôi là đẩy nhanh quá trình tị nạn. Khi ai đó không được quyền tị nạn, thì người đó cần phải trở về Thổ Nhĩ Kỳ", nhà lãnh đạo bảo thủ nói.

Nhưng ông khẳng định rằng Hy Lạp sẽ cần "sự hỗ trợ của châu Âu nhiều hơn, công nghệ xác định các tàu tị nạn ngay cả trước khi họ rời bờ Thổ Nhĩ Kỳ, khả năng liên lạc với lực lượng bảo vệ bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ để các tàu thực sự dừng lại trong lãnh hải Thổ Nhĩ Kỳ".

Mitsotakis cũng chỉ trích một số quốc gia EU, chủ yếu ở Đông Âu, về việc từ chối nhận những người tị nạn là trẻ vị thành niên thậm chí không có người đi cùng.

"Cần phải có hậu quả cho những người chọn không tham gia vào cuộc tập trận đoàn kết châu Âu này", ông nói và cho biết thêm rằng ông sẽ nêu vấn đề tại hội đồng EU.

"Chúng tôi có từ 3.000 đến 4.000 trẻ vị thành niên không có người đi kèm ở Hy Lạp, sẽ rất khó để các nước châu Âu phân chia con số này và chịu một số gánh nặng từ Hy Lạp trong việc quản lý vấn đề này."

Erdogan đe dọa sẽ mở cổng châu Âu cho người tị nạn

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trong chuyến thăm tới thành viên EU Hungary đã lặp lại lời đe dọa hôm thứ Năm để "mở cổng" cho hàng triệu người tị nạn muốn chạy trốn sang châu Âu trừ khi có thêm hỗ trợ quốc tế.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (trái) hội đàm với Thủ tướng Hungary Viktor Orban

Erdogan đã có cuộc hội đàm với Thủ tướng Hungary Viktor Orban - một đồng minh hiếm hoi của EU - tại Budapest, nơi hàng trăm người đã biểu tình về cuộc tấn công quân sự chết người của Ankara ở Syria. Những người biểu tình gọi Erdogan là "nhà độc tài diệt chủng".

Ankara đã khởi động chiến dịch quân sự vào tháng trước để đẩy lực lượng người Kurd Syria lùi xa biên giới và tạo ra một "vùng an toàn" để tiếp nhận một phần trong số 3,6 triệu người tị nạn Syria hiện đang ở Thổ Nhĩ Kỳ. Erdogan đã kêu gọi các nước EU cung cấp thêm hỗ trợ tài chính cho kế hoạch của mình để tạo ra "vùng an toàn". "Có hay không hỗ trợ, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục tìm chỗ cho các “vị khách” của chúng tôi, nhưng chỉ có giới hạn," Erdogan cho biết tại một cuộc họp báo cùng với Orban.

"Nếu chúng tôi thấy rằng việc này không hiệu quả, giống như tôi đã từng nói trước đây, chúng tôi sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc mở cổng. Nếu chúng tôi mở cổng, các vị biết rõ rằng họ sẽ đi đâu", Erdogan nói thêm.

Orban, một nhân vật chống nhập cư theo chủ nghĩa dân tộc ở châu Âu, cho biết Hungary đã sẵn sàng giúp Thổ Nhĩ Kỳ tuy nhiên có thể tạo ra "vùng an toàn". "Không có Thổ Nhĩ Kỳ, bạn không thể chặn làn sóng di cư sang châu Âu... Do đó, Hungary là đối tác chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ trong các câu hỏi về an ninh và di cư", ông nói. "Chúng tôi phải làm mọi cách để tránh hàng loạt người di cư đến biên giới phía nam Hungary và vì điều đó chúng tôi cần sự giúp đỡ của Thổ Nhĩ Kỳ."

“Tam giác Berlin-Moscow-Istanbul”

Chuyến thăm của Erdogan diễn ra chỉ một tuần sau khi Orban tiếp đón Tổng thống Nga Vladimir Putin, làm dấy lên mối lo ngại ở Liên minh châu Âu rằng người Hungary "tự cao tự đại" đang lấy lòng những người chuyên quyền.

Nói chuyện với Putin, cũng là khách thường xuyên đến EU và quốc gia thành viên NATO, Orban bảo vệ chính sách đối ngoại "mở cửa phía đông", nói rằng Hungary nằm trong "tam giác Berlin-Moscow-Istanbul".

Cáo buộc các nhà phê bình phương Tây của ông đã nhắm mắt làm ngơ trước các cam kết thương mại và chính trị của chính quốc gia họ với các nước phương Đông, Orban đã nhiều lần bảo vệ Ankara.

Hungary đã chần chừ trong việc ủng hộ một nghị quyết của EU lên án hành động của Thổ Nhĩ Kỳ. Thủ tướng Hungary Viktor Orban khẳng định rằng cuộc tấn công là vì "lợi ích quốc gia của Hungary" bởi vì nó sẽ giúp ngăn chặn người tị nạn đến EU.

Trong một cuộc họp ở Kazakhstan vào tháng trước, Erdogan đã đích thân cảm ơn ông Orban vì "sự hỗ trợ" cho hoạt động của Syria tại Ankara.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban cũng là một trong số ít các nhà lãnh đạo châu Âu tham dự lễ nhậm chức tháng 7 năm 2018 của Erdogan cho nhiệm kỳ thứ hai tại nhiệm, trong khi nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đến thăm Hungary vào tháng 10 năm ngoái.

Orban cho biết hôm thứ Năm rằng Hungary sẽ có thể lấy khí đốt tự nhiên từ đường ống TurkStream - nơi sẽ cung cấp khí đốt của Nga cho Thổ Nhĩ Kỳ qua Biển Đen - vào cuối năm 2021.

Quân đội Hungary cũng có kế hoạch mua xe bọc thép của Thổ Nhĩ Kỳ, theo báo cáo phương tiện truyền thông, trong khi một ông trùm kinh doanh Thổ Nhĩ Kỳ có trụ sở tại Budapest gần với cả gia đình của Orban và Erdogan.

Daniel Hegedus, nhà phân tích của Quỹ Marshall của Hoa Kỳ, nói: "Chính phủ Hungary dường như coi Thổ Nhĩ Kỳ là một người chơi địa chính trị mới nổi, không chỉ ở Syria mà còn ở Đông Nam châu Âu và Trung Đông rộng lớn hơn".