Cảnh báo vấn nạn thuốc giả

Một số báo cáo trước đây của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương và Cục Quản lý dược Việt Nam cho biết thuốc giả và thuốc kém chất lượng có xu hướng ngày càng gia tăng.

Thuốc giả thường phát hiện ở vùng sâu vùng xa và nông thôn, nhưng những năm qua thuốc giả đã được bày bán cả ở hiệu thuốc, đi vào cả bệnh viện thông qua đấu thầu. Đặc biệt, thuốc giả ngày càng được làm tinh vi hơn, bằng cảm quan rất khó phát hiện, chính vì vậy mà người bệnh khó có thể phân biệt được thuốc giả.

Mê hồn trận… thuốc giả

Các loại thuốc bị làm giả trước đây phần nhiều là thuốc tân dược như: Tanakan 40mg dùng để điều trị rối loạn chú ý và trí nhớ ở người lớn tuổi, Tanganil 500mg điều trị chóng mặt,  Mobic 7,5mg dùng điều trị bệnh lý về xương, khớp, cột sống, Motilium-M 40mg trị chứng ăn không tiêu, đầy bụng, ợ hơi... , Mictasol bleu sử dụng trong việc sát trùng đường tiểu, Cota xoang trị viêm xoang, viêm mũi dị ứng, Sibelium dự phòng đau nửa đầu, điều trị chứng chóng mặt, Neo-Codion trị ho...

Không chỉ thuốc thông thường mà ngay cả các thuốc ngoại đặc trị, phải sử dụng theo sự kê toa và hướng dẫn chặt chẽ của bác sĩ cũng bị làm giả như: Vastarel 20mg điều trị dự phòng cơn đau thắt ngực, Viagra 100mg, Cialis 20 mg điều trị rối loạn cương dương, Dogmatil 50mg điều trị lo âu và rối loạn hành vi.

Các thuốc đặc trị giả được bán rẻ hơn thuốc thật rất nhiều, thậm chí giá chỉ chưa tới 1/3 giá bán thuốc thật. Trong khi thuốc Vastarel 20mg thật được bán với giá 96.500/hộp thì thuốc giả chỉ có 55.000/hộp, Viagra 100mg giá bán 720.000/hộp 4 viên thì thuốc giả chỉ có 230.000/ hộp, Tanagil bán 120.000 đồng/hộp thì thuốc giả là 70.000 đồng… nhiều người do ham rẻ nên mua phải thuốc giả mà không ngờ rằng thuốc họ mua về không chữa được bệnh mà còn là nguy cơ tiềm ẩn với sức khỏe.

Thuốc Đông y giả - nguy cơ tiềm ẩn

Thuốc Đông y vốn là lĩnh vực được coi là an toàn song giờ cũng đã bị làm giả tràn lan. Ngày 26-4-2012, lực lượng Chống buôn lậu và buôn bán hàng cấm - Phòng CSĐT tội phạm về Trật tự quản lý kinh tế và chức vụ Công an Hà Nội đã  phối hợp cùng đội Quản lý trật tự số 3 - Chi cục Quản lý trật tự Hà Nội, đồng loạt kiểm tra 5 cửa hàng gồm 2 cửa hiệu nằm cạnh nhau gần Bệnh viện 108 trên phố Trần Hưng Đạo, 1 cửa hiệu ở phố Phủ Doãn,1 cửa hiệu trên phố Hai Bà Trưng và 1 cửa hiệu ở phố Phạm Ngọc Thạch, phát hiện và thu giữ hàng chục hộp thuốc Đại tràng hoàn Bà Giằng và phong tê thấp Bà Giằng giả.

Một cán bộ trong Đội chống buôn lậu, buôn bán hàng cấm cho biết: thuốc Phong tê thấp Bà Giằng được bào chế từ nguyên liệu chính là hạt Mã tiền, đây là loại hạt có tính độc, mã tiền sống là thuốc rất độc (bảng A), nếu uống lầm hoặc sử dụng không theo chỉ dẫn sẽ bị ngộ độc gây triệu chứng ói mửa nhiều, sau đó xuất hiện tình trạng co cứng cơ dẫn đến tử vong. Chính vì vậy, khi sử dụng mã tiền phải rất cẩn thận nếu không lại trở thành lấy độc chuốc thêm độc.

Để chữa trị phong tê thấp, mã tiền được sử dụng truyền thống và an toàn nhất vẫn là phương pháp ngâm thành rượu thuốc xoa bóp. Nhưng để phát huy tác dụng hạt mã tiền phải được kết hợp với các vị khác cho hiệu quả cao hơn. Nếu người bệnh không may mua phải thuốc giả mang về sử dụng thì sẽ hết sức nguy hiểm vì hậu họa thật khó lường bởi không ai có thể kiểm chứng được tính độc của hạt mã tiền trong thuốc giả được xử lý hay chưa.

Người bệnh uống phải thuốc giả tất nhiên là không hết bệnh, hơn nữa bệnh còn nặng thêm và có thể dẫn đến tử vong do tác dụng phụ của hoạt chất giả.

Và những hệ lụy...

Việc khó phân biệt thuốc thật giả là một nguy cơ cho người bệnh. Trong khi các cơ quan chức năng còn đang loay hoay tìm phương án đối phó với nạn hàng giả thì người tiêu dùng tự phòng tránh bằng cách không mua các sản phẩm của các nhãn hiệu bị làm giả để chuyển sang các nhãn hiệu của nhà sản xuất khác có ít nguy cơ hơn.

Mặt khác, các đại lý, nhà thuốc khi biết nhãn hiệu các sản phẩm bị làm giả cũng thường không muốn dính líu đến các nhãn hiệu này dù cho đó là sản phẩm thứ thiệt vì khi bán thường hay bị các cơ quan chức năng để mắt tới và thanh kiểm tra liên tục. Việc bị kiểm tra  nhiều là một việc cực chẳng đã mà người kinh doanh bình thường nào cũng né tránh. Thêm việc khách hàng tẩy chay nhãn hiệu bị làm giả nên lượng khách hàng mua các sản phẩm đó cũng sụt giảm đáng kể, chính vì vậy mà các nhà thuốc, đại lý cũng không mặn mà với nhà sản xuất thứ thiệt có sản phẩm bị làm giả. Vì thế, thuốc giả không những trực tiếp gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng người bệnh mà mặt khác, hơn ai hết nhà sản xuất thứ thiệt không những lãnh đủ hậu quả thiệt hại kinh tế mà điều đáng nói nhất là bị mất uy tín thương hiệu, đó là tổn thất nặng nề và lâu dài mà thuốc giả gây ra. Chính vì vậy, việc các cơ quan chức năng và nhà sản xuất sớm có phương án hiệu quả để ngăn chặn thuốc giả nhằm bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ chính uy tín, thương hiệu nhà sản xuất là điều hết sức cần thiết hiện nay.

 Uyển Lan- Nhật Anh