Cần hiểu đúng về án treo trong nhóm tội tham nhũng

Những “cơ chế” tạo nên tham nhũng

Nhiều ý kiến đánh giá tình trạng tham nhũng năm nay không giảm mà tăng hơn trước nên khiến cho cử tri và nhân dân băn khoăn. Những vụ tham nhũng được phanh phui chủ yếu do nhân dân, do báo chí phát hiện, do bị tố giác mà ra. Vì vậy, làm thế  nào để đẩy lùi nạn tham nhũng là vấn đề rất đáng quan tâm. Nếu mỗi năm, Chính phủ lại báo cáo tham nhũng tăng lên sẽ làm mất lòng tin của cử tri cả nước.

ĐB Huỳnh Văn Tiếp (TP Cần Thơ) cho rằng: Việc đấu tranh trong nội bộ chúng ta chưa mạnh, chưa quyết liệt. Khi xảy ra rồi, vì sao việc điều tra, truy tố, xét xử đối với những vụ án này thường kéo dài. Lúc đầu đưa thông tin lớn, dần dần nhỏ lại, khi kết thúc điều tra thì teo lại. Tài sản tham nhũng không thu hồi được bao nhiêu, chỉ khoảng 10% số tiền buộc phải thu hồi.

ĐB Huỳnh Văn Tiếp

Về biện pháp xử lý hiệu quả, ông Tiếp đề nghị: Khi có tình trạng tham nhũng xảy ra phải xử lý nghiêm minh, dù bất kể là ai, ở vị trí nào, nếu thiếu nghiêm minh, xử lý nội bộ để né tránh trách nhiệm sẽ gây hậu quả lớn vô cùng. 

Cũng đề cập tới công tác PCTN, ĐB Phạm Viết Châu (Quảng Trị) cho rằng, khâu phòng ngừa hiện nay chưa tốt, biểu hiện rõ nhất ở những yếu kém trong quản lý nhà nước. Rồi hiện tượng ngày càng nhiều các vụ dân tụ tập đông người, phản đối chính quyền, khiếu kiện - đó chính là vấn đề niềm tin của người dân đối với cơ quan quản lý nhà nước đã bị giảm sút nghiêm trọng.

Đây cũng chính là trăn trở của Ủy viên Bộ Chính trị Đinh Thế Huynh, ĐBQH tỉnh Hòa Bình khi ông cho rằng: Người dân không tin tưởng, ủng hộ Công an vì lý do rất đơn giản là tiêu cực xảy ra trong ngành nhiều quá, lan truyền trong dân, làm xấu hình ảnh người chiến sỹ Công an nhân dân. Để khắc phục, ông Huynh cho rằng, vừa phải biểu dương, tôn vinh những chiến sĩ tận tụy, hết lòng vì dân, đồng thời không ngại ảnh hưởng uy tín ngành, cần xử lý nghiêm cán bộ mắc sai phạm. 

Hiểu sao cho đúng về án treo?

Nhiều ý kiến cũng băn khoăn về việc số bị cáo trong vụ án tham nhũng được hưởng án treo nhiều, phải chăng đó là tiêu cực, là do “chạy án”? Tuy nhiên, qua ý kiến của một số ĐBQH thấy rằng cách hiểu về án treo như vậy là chưa đầy đủ.

ĐB Huỳnh Ngọc Ánh (TP Hồ Chí Minh) cho biết, đã có ba đoàn kiểm tra việc xử tội tham nhũng ở TP Hồ Chí Minh. Kết quả cho thấy, tỷ lệ án treo được tuyên cao hơn các loại tội phạm khác. Nguyên nhân là án tham nhũng thường liên quan tới nhiều bị cáo. Trong số này, các bị cáo đồng phạm đều có nhân thân tốt, nếu xử tù giam như người chủ mưu thì bất công. Không lẽ 12-13 bị can mà tù giam hết. Mọi công dân đều phải được bình đẳng như nhau trước pháp luật. Luật đã quy định các căn cứ để cho hưởng án treo thì không thể phân biệt, đối xử, ông Ánh nói. 

Cũng theo ông Ánh, dư luận cho rằng, khi xử án tham nhũng thì phải căn cứ vào tình hình chính trị. Muốn vậy, QH cần ra nghị quyết, chẳng hạn không cho áp dụng án treo với tội tham nhũng nữa. Giống như trước đây, QH ra nghị quyết quy định tài xế gây tai nạn chết người thì không được hưởng án treo. Nhưng ông cũng lưu ý, xử nặng thế mà tai nạn giao thông vẫn không giảm.

Còn ĐB Đào Thị Xuân Lan (Hưng Yên) băn khoăn và đặt câu hỏi: Tại sao từ trước tới nay, các bộ, ngành, các hội thảo đều nói việc điều tra, truy tố, xét xử chưa tương xứng với tình hình tội phạm. Như thế nào là chưa tương xứng? Báo cáo phải có địa chỉ cụ thể, chứ đánh giá chung chung thế này, người dân nghe được càng thêm bức xúc.

Ở khía cạnh khác, ĐB Đặng Công Lý (Bình Định) nêu lên thực trạng về tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, nhiều vụ án manh động, giết người dã man, tội phạm ma tuý tăng đột biến. Thực hiện Nghị quyết số 37 của Quốc hội, các cơ quan tư pháp đã rất quyết liệt, tập trung lực lượng phá án, được nhân dân đồng tình hưởng ứng. Lượng án tăng hàng chục vụ mỗi năm, tuy nhiên ngành Tòa án vẫn hoàn thành vượt chỉ tiêu, xét xử lưu động nhiều, đặc biệt là các vụ án lớn nhằm phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương, góp phần tuyên truyền pháp luật trong nhân dân. Áp lực công việc là rất lớn song chế độ tiền lương ngành tư pháp nói chung và Tòa án nói riêng vẫn còn bất cập, trong khi cơ sở vật chất dù đã được quan tâm một bước nhưng vẫn còn chắp vá, lạc hậu.

Mai Thoa