Cà phê xứ lạnh, hướng đi mới giúp dân thoát nghèo

Theo kế hoạch, năm 2025, xã Măng Đen được giao chỉ tiêu phát triển 740,4 ha cây cà phê xứ lạnh, trong đó diện tích trồng mới là 214 ha. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn xã đã phát triển được 672 ha, đạt 90,07%.

Các thôn có diện tích trồng cà phê lớn bao gồm: Kon Chênh (126 ha), Kon Năng (72 ha), Tu Ma (68 ha), Kon Tu Rằng (65 ha), Kon Kum và Đăk Prồ (cùng 40 ha). Ngoài ra, nhiều thôn khác như Vi Rơ Ngheo, Rô Xia, Đăk Tăng, Vi Xây, Vi Ring, Kon Xủh, Kon Bring, Kon Vơng Kia… cũng đang phát triển từ 10 đến 36 ha, góp phần hình thành vùng nguyên liệu cà phê tập trung.

Riêng kế hoạch trồng mới trong năm 2025, toàn xã đã hoàn thành 150 ha trên tổng số 214 ha, đạt 70,09%. Các thôn đang tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xuống giống để đảm bảo kịp thời vụ và hoàn thành chỉ tiêu được giao.

Theo UBND xã Măng Đen, người dân đã chủ động lựa chọn các giống cà phê xứ lạnh có năng suất và chất lượng cao như THA1, TN1, TN2 để đưa vào trồng mới. Tính đến nay, khoảng 122.580 cây giống đã được hỗ trợ trồng trên diện tích 22,7 ha cho 151 hộ dân trong các dự án sản xuất cộng đồng và chuỗi giá trị cà phê. Bên cạnh đó, 10.000 cây giống khác cũng đã được cấp phát cho 7 hộ tại thôn Kon Chênh từ nguồn hỗ trợ của Văn phòng Tỉnh ủy Kon Tum (cũ).

Hiện tại, toàn xã đã có 225 ha cà phê cho thu hoạch, với năng suất trung bình đạt 15,8 tạ/ha, tương đương sản lượng gần 879 tấn/năm. Nhờ điều kiện khí hậu mát mẻ quanh năm và thổ nhưỡng phù hợp, cây cà phê phát triển tốt, ít sâu bệnh, không cần tưới nước nhiều, góp phần giảm chi phí đầu tư cho người dân.

Phát triển cà phê tại Măng Đen không chỉ dựa vào nỗ lực của người dân mà còn nhận được sự quan tâm từ nhiều nguồn lực, bao gồm doanh nghiệp, hợp tác xã và ngân sách nhà nước. Các doanh nghiệp, hợp tác xã hiện nay như Công ty TNHH MTV Cà phê Tropico Tây Nguyên, Công ty CP Tập đoàn Cà phê De Măng Đen, HTX Nga Thanh, HTX Đăk Tăng, HTX Măng Cành… đang trực tiếp tham gia sơ chế, chế biến và thu mua cà phê ngay tại địa phương, tạo đầu ra ổn định và tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Đặc biệt, sản phẩm "Cà phê xứ lạnh Kon Tum" đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 383666 theo Quyết định số 27138/QĐ-SHTT ngày 05/04/2021, góp phần nâng cao thương hiệu và tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Anh A Lương (26 tuổi), người Xơ Đăng ở thôn Kon Tu Ma cho biết, cây cà phê xứ lạnh tại Măng Đen bắt đầu cho thu hoạch sau khoảng 3 năm trồng. Mỗi năm, cây nở hoa vào tháng 7 và chín rộ từ tháng 10 đến tháng 11. Hiện gia đình đang canh tác hơn 2 ha cà phê, trong đó 1 ha đã cho thu hoạch ổn định 7–8 năm nay, mang lại thu nhập từ 70 – 100 triệu đồng/năm.

“Cà phê ở Măng Đen ít sâu bệnh, dễ chăm sóc và cho năng suất ổn định nếu được bón phân hợp lý. Người dân trong làng hiện tại ai cũng trồng cây cà phê này vì giá cả cao, có người thu mua ổn định, nâng suất cây cho thu hoạch đạt sản lượng nên giúp người dân thoát nghèo, vươn lên”, anh Lương nói.

Ông Nguyễn Nhật Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Măng Đen, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, địa phương sẽ tiếp tục triển khai Đề án phát triển cà phê xứ lạnh, với định hướng mở rộng thêm gần 1.000 ha trong nhiệm kỳ tới. Người dân ngày càng tích cực tham gia do giá cà phê ổn định ở mức cao, nhiều hộ tự chủ đầu tư giống và cải tạo diện tích cũ. Tuy nhiên, việc chế biến sâu vẫn đang phụ thuộc vào các tỉnh khác. Hiện xã đang nghiên cứu thành lập cụm công nghiệp chế biến cà phê để thu hút đầu tư và nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm.

Việc phát triển cây cà phê xứ lạnh tại Măng Đen không chỉ góp phần vào mục tiêu xóa đói giảm nghèo mà còn mở ra hướng đi bền vững cho nền nông nghiệp địa phương. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, sự đồng lòng từ chính quyền, người dân và doanh nghiệp, Măng Đen đang từng bước khẳng định thương hiệu “Cà phê xứ lạnh” trên bản đồ cà phê Việt Nam và quốc tế.