Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn giải trình trước Quốc hội về một số vấn đề “nóng” của ngành

Không thể "tay không bắt chip”

Tại phiên họp ngày 01/11, giải trình trước Quốc hội về chuẩn bị nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, đây là ngành mới và là thách thức, trọng trách, sứ mệnh của Bộ GD&ĐT trong thời gian tới. Nhận chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ GD&ĐT đã lên kế hoạch triển khai nhiệm vụ của mình.

Dự báo nhu cầu thời gian tới cần từ 50.000 đến 100.000 nhân lực trong lĩnh vực này. Trong đó, có thể chia thành nhiều nhóm chuyên môn với trình độ, yêu cầu khác nhau. Hiện đang có ưu tiên cho nhóm nhân lực trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn.

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, hiện nay, có 35 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam đang trực tiếp đào tạo lĩnh vực trực tiếp, hoặc gần với ngành này. Các nhân lực ngành công nghệ thông tin, điện tử, điện lạnh thì có thể bổ túc, chuyển đổi để bổ sung thành nhân lực ngành bán dẫn.

Ngoài ra, các trường cũng đã tổ chức mạng lưới để cùng chia sẻ kinh nghiệm thiết kế chương trình, tăng cường điều kiện, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất để đáp ứng yêu cầu đào tạo.

Bộ GD&ĐT cũng đã liên kết, hợp tác chặt chẽ với các tập đoàn công nghệ thông tin toàn cầu để nắm bắt chính xác con số nhân lực cần thiết cho ngành bán dẫn.

Ông Sơn thông tin dự kiến trong 2024 sẽ tuyển sinh trên 1.000 nhân lực trực tiếp trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn; các lĩnh vực liên quan sẽ tuyển khoảng trên 7.000 học viên, nhu cầu này sẽ tăng dần 20-30% hằng năm.

Theo Bộ trưởng, với sự tập trung cao độ để giải quyết các vướng mắc, dự kiến đến năm 2030 con số trên có thể đáp ứng được.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết nhu cầu nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn rất lớn trong thời gian tới. Để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đòi hỏi tốn kém chi phí đào tạo, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị… Do đó không thể "tay không bắt chip” được mà phải có sự đầu tư rất lớn. Bộ trưởng đề nghị Quốc hội, Chính phủ đẩy mạnh đầu tư để có đủ điều kiện nâng cao chất lượng đào tạo trong ngành quan trọng này.

Không có nguồn để tuyển giáo viên

Người đứng đầu ngành giáo dục cho hay đến nay, cả nước còn thiếu hơn 127.500 giáo viên. Con số này đang gia tăng không ngừng, bởi số lượng học sinh riêng năm học vừa rồi tăng lên rất nhiều.

Cạnh đó, tình trạng giáo viên nghỉ việc vẫn tiếp tục diễn ra. Tính đến tháng 9/2023, toàn quốc có hơn gần 17.300 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc.

Theo Bộ trưởng Sơn, Bộ GD&ĐT cùng với Bộ Nội vụ đã xác định chỉ tiêu tuyển cho các địa phương là hơn 26.000. Tuy nhiên, theo thống kê của ngành nội vụ, hiện các tỉnh vẫn còn 64.000 chỉ tiêu chưa dùng.

Việc này có nhiều nguyên nhân, trong đó, có nơi để dành cho 10% cắt giảm, nhưng cũng có nơi không có nguồn tuyển. “Nhiều tỉnh tuyển giáo viên nhưng không có người ứng tuyển”- ông Sơn nói và cho biết giáo viên mầm non có nguồn tuyển, nhưng khi tuyển không có người ứng tuyển bởi công việc áp lực nhưng lương thấp.

Theo Bộ trưởng GD&ĐT, đây là vấn đề rất lớn cần đưa ra nhiều giải pháp. Cùng với việc chuẩn bị nguồn tuyển cũng cần điều chỉnh lương, chế độ chính sách, nhà công vụ, phụ cấp ưu đãi...

Ông Sơn cũng thông tin vừa qua ngành giáo dục đã sắp xếp giảm hơn 3.000 điểm trường, đây là con số đáng kể để chăm sóc, giáo dục trẻ em tốt hơn. “Nhưng không thể tăng mãi việc sắp xếp này được”- Bộ trưởng GD&ĐT nói đồng thời lưu ý các tỉnh cần tuyển hết chỉ tiêu.

Người đứng đầu ngành giáo dục cũng thông tin việc Bộ Nội vụ đã giao hơn 27.800 chỉ tiêu cho các tỉnh trong năm 2023 - 2024. “Đây là bước để cải thiện về câu chuyện giáo viên”- ông Sơn nói thêm.

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, việc này cần sớm có những điều chỉnh về lương, chế độ, chính sách, nhà ở công vụ, phụ cấp ưu đãi, thực hiện các giải pháp khác một cách đồng bộ để nâng cao đời sống nhà giáo, góp phần thu hút nguồn nhân lực vào ngành GD&ĐT.

Ngoài ra, về vấn đề sách giáo khoa, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT thông tin vừa qua, Đoàn giám sát của Quốc hội đã ghi nhận hệ thống sách giáo khoa cơ bản được biên soạn, phê duyệt, phát hành cơ bản đúng tiến độ, đáp ứng được yêu cầu dạy và học. Nội dung sách giáo khoa bám sát yêu cầu cần đạt của chương trình giáo dục… Đây là sự ghi nhận đối với toàn ngành giáo dục, đội ngũ giáo viên, những người tham gia soạn sách.

Về tài chính chi cho đổi mới giáo dục, con số đưa ra 213.449 tỷ đồng gồm tính cả chi thường xuyên và chi cho đầu tư phát triển. “Con số chi cho trực tiếp đổi mới giáo dục, biên soạn chương trình giáo dục phổ thông mới, thẩm định sách giáo khoa… tổng chi phí khoảng 395 tỷ đồng”, Bộ trưởng nói.

Về việc nghị quyết của đoàn giám sát giao cho Bộ GD&ĐT chuẩn bị trình Quốc hội phương án biên soạn một bộ sách giáo khoa của nhà nước, ông Sơn cho rằng từ nay đến 2024, việc quan trọng nhất cần ưu tiên là thẩm định chất lượng sách giáo khoa cho lớp 5, 9, 12 thật tốt, đảm bảo đủ sách giáo khoa cho năm học tới.